"ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΗΣ ΟΣΙΑΣ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΙΑΣ ΜΑΣ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΚΑΙ ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΕΛΠΙΔΑ"

Ἡ πέμπτη Κυριακή παρουσιάζει ἐνώπιόν μας ἕνα μεγάλο πρότυπο ὑψηλῆς πνευματικῆς στάθμης, τήν ζωή τῆς ὁσίας Μητρός ἡμῶν Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας.

Ἐάν ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος τῆς περασμένης Κυριακῆς εἶναι τό πρότυπο τῆς μοναχικῆς ζωῆς καί ὅλων τῶν ἀνθρώπων πού ποθοῦν τήν σωτηρία τους, χωρίς παρεκκλίσεις καί παλινδρομήσεις ἀπό τόν ἀληθινό δρόμο, ἡ ὁσία Μαρία εἶναι τό ὑπόδειγμα μετανοίας αὐτῶν πού ἁμάρτησαν ἤ πλανήθηκαν ἀπό τήν ὁδό τῆς σωτηρίας καί αὐτῶν πού ταξιδεύουν μετ᾿ἐμποδίων καί πτώσεων. Εἶναι ἀκόμη ὑπόδειγμα μετανοίας καί γι᾿ αὐτούς πού ἀγωνίζονται, ὅσον ἠμποροῦν, νά ὑψωθοῦν στήν κλίμακα τῆς ἁγιότητος.

Ὅπως διηγεῖται ἡ ἴδια, ἐπέρασε τήν νεότητά της μέσα στά πλέον ἀδιάντροπα καί ἀχαλίνωτα πάθη. Κάποτε, βλέποντας μερικά πλοῖα πού ἑτοιμάζοντο νά πλεύσουν πρός τήν Ἰερουσαλήμ, γιά τήν ἑορτή τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἀνεχώρησε κι αὐτή μέ μία ὁμάδα νεαρῶν ἀγοριῶν, ὄχι μέ σκοπό νά προσκυνήση, ἀλλ᾿ ἐπειδή εὑρῆκε εὐκαιρία καί ἀνθρώπους γιά νά ἱκανοποιήση τήν ἀχόσταστη πορνική ἐπιθυμία της.

Ἔφθασε στά Ἰεροσόλυμα, μετά ἀπό ἕνα ἁμαρτωλό ταξίδι, καί ἐπῆγε μαζί μέ ὅλο τόν κόσμο στόν ναό γιά τήν προσκύνησι τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ὅμως δέν ἠμπόρεσε νά προχωρήση πιό μέσα στόν νάρθηκα, ὅσο καί νά ἐβίαζε τόν ἑαυτό της, διότι μία ἀόρατος δύναμις τήν ἐμπόδιζε. Τότε λοιπόν, ἐξύπνησε μέσα της τό αἴσθημα τῆς ἐνοχῆς καί ἁμαρτωλότητος. Βλέποντας δίπλα τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, προσευχήθηκε μέ μετάνοια καί ἐσωτερική συντριβή. Ἀφοῦ αἰσθάνθηκε κάποια καρδιακή ἀνακούφισι, δοκίμασε πάλι νά μπῆ στήν ἐκκλησία. Πράγματι καμμία δύναμις δέν τήν ἐμπόδισε τώρα νά μπῆ μέσα. Προσκύνησε μέ μεγάλη ταπείνωσι τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου καί, ὅταν ἐξῆλθε τοῦ ναοῦ, ὕψωσε ἄλλη θερμή προσευχή πρός τήν Θεοτόκο. Ἐκείνη ἄκουσε τήν μετά δακρύων προσευχή της καί τῆς εἶπε νά περάση τόν Ἰορδάνη ποταμό καί νά ὑπάγη στήν ἔρημο. Μετά ἀπό μία σύντομη στάσι στήν ἐκκλησία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ στόν Ἰορδάνη, ὅπου καί ἀξιώθηκε τῆς κοινωνίας τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, πέρασε τά σύνορα τῆς ἐρήμου καί ἄρχισε μιά καινούργια ζωή. Πράγματι, ἔκαμε μία ὑπεράνθρωπη ζωή πού τήν συνέχισε μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της. Σαράντα ἑπτά χρόνια ἔζησε μέ δύο καί ἥμισυ κομμάτια ψωμί, τά ὁποῖα εἶχε πάρει κατά τήν ἀναχώρησί της ἀπό τήν Ἰερουσαλήμ. Ὅλη αὐτή τήν περίοδο βασανιζόταν ἀπό τήν πεῖνα, τήν δίψα, τήν γυμνότητα, τόν καύσωνα τοῦ ἡλίου, τήν ἀνυπόφορο παγωνιά τῆς νυκτός καί ἀπό τήν ἀδιάκοπη πάλη μέ τά ἀκάθαρτα πνεύματα.

Στά τελευταῖα της χρόνια, κατά θεία οἰκονομία, συναντήθηκε μέ τόν ὅσιο Ζωσιμᾶ, ὁ ὁποῖος τῆς προσέφερε πρό τοῦ θανάτου της τήν θεία Κοινωνία καί μᾶς διηγήθηκε τήν ζωή της, ὅπως τήν ἄκουσε ἀπό τό στόμα τῆς Ὁσίας. Μετά ἀπό τόσα χρόνια ἀσκήσεως στήν ἔρημο ἡ ὁσία Μαρία ἐξωμοιώθηκε περισσότερο μέ τούς ἀγγέλους παρά μέ τούς ἀνθρώπους. Διότι, ὅταν προσευχόταν, ἀνυψωνόταν στόν ἀέρα. Ἐπέρασε τόν Ἰορδάνη χωρίς νά βραχῆ, προεγνώριζε τούς διαλογισμούς τῶν ἀνθρώπων καί προέβλεπε τά μακράν καί τά μέλλοντα, ὡσαν νά τά εἶχε μπροστά της.

Ἡ ὁσία Μαρία μᾶς καταπλήσσει κατά τό ξεκίνημα της γιά τήν καινούργια ζωή μέ δύο σπουδαῖα ἔργα: Τήν ἀσάλευτη ἀπόφασή της ν᾿ ἀρχίση μιά ἄλλη ζωή καί τήν τελεία ἀποκοπή της ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας. Ἡ ἁμαρτία εἶναι αἰχμαλωσία, ἡ σωτηρία εἶναι ἐλευθερία. Δέν ὑπάρχει σωτηρία στήν χώρα τῆς ἁμαρτίας. Ὁ Ἑβραϊκός λαός γιά νά φθάση στήν χώρα τῆς Ἐπαγγελίας, ἔπρεπε νά περάση πρῶτα ἀπό τήν δουλεία τῆς Αἰγύπτου. Ὁ ἄσωτος υἱός μόνον, ὅταν ἐπέστρεψε στό πατρικό του σπίτι, ἐφόρεσε τήν πρώτη στολή καί τιμήθηκε. Ἡ ὁσία Μαρία, ὄχι στήν Αἴγυπτο, πού ἦτο ὁ τόπος τῶν ἁμαρτιῶν της, ἀλλά μακριά στήν ἔρημο τοῦ Ἰορδάνου, ἐκεῖ ἐλευθερώθηκε ἀπό τήν ἁμαρτία καί ἁγιάσθηκε. Συνεπῶς, γιά ν᾿ ἀρχίσουμε μιά καινούργια ζωή μέ τόν Χριστό, πρέπει νά κόψουμε τελείως τίς σχέσεις μας μέ τήν ἁμαρτία. Δέν ἠμποροῦμε νά βάλουμε καλή ἀρχή, ἐάν δέν μισήσουμε τήν ἁμαρτία ἀπό τά βάθη τῆς ψυχῆς μας.

Ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος, πού κι αὐτός στήν νεότητά του ἔκανε αὐτή τήν ἁμαρτωλή ζωή, προσευχόταν μέ μεγάλη μετάνοια λέγοντας: «Κύριε, βοήθησέ με νά σ᾿ ἀγαπήσω, μέ τόση ἀγάπη, ὅση ἀγάπησα τήν ἁμαρτία στό παρελθόν!»

Αὐτό εἶναι τό πρῶτο ἔργο στήν ζωή τῆς ὁσίας Μαρίας, τό ὁποῖον δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε. Ἐάν θέλουμε νά ἐπιτύχουμε κάτι μέ τήν προσευχή, τήν νηστεία καί τίς ἄλλες χριστιανικές ἀσκήσεις, πρέπει νά ἐξέλθουμε ἀπό τήν Αἴγυπτο καί νά πᾶμε στήν Ἰερουσαλήμ, νά σηκώσουμε τόν Σταυρό, νά περάσουμε τόν Ἰορδάνη καί νά κατοικήσουμε στήν ἔρημο. Νά φύγουμε δηλαδή, ἀπό τήν ἁμαρτία καί νά φιλοξενηθοῦμε στήν γῆ τῆς ἀναμαρτησίας μέ τήν σταθερή ἀπόφασι νά κάνουμε μόνο τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Αὐτή ἡ άπόφασις δέν λαμβάνεται εὔκολα, διότι εὐθύς ἀμέσως ἀρχίζουν οἱ δυσκολίες. Σαράντα ἑπτά χρόνια στήν ἔρημο, συνεχής ἀγώνας γιά τήν λύτρωσι ἀπό τά τυραννικά πάθη, τά ὁποῖα βασανίζουν τήν ψυχή κι ὅταν ἀκόμη τά ἀπαρνηθῆ. Η ὁσία Μαρία εὑρίσκεται στήν ἔρημο, ὑποφέρει ἀπό τήν πεῖνα, τήν δίψα, δέν βλέπει κανέναν ἄνθρωπο μέσα στήν ἔρημο, δέν ἀκούει κανέναν κι ὅμως δέκα ἑπτά χρόνια βασανιζόταν ἀπό τήν φλόγα τῶν ἐμπαθῶν λογισμῶν, ἀπό τίς ἀναμνήσεις τῆς πορνείας, γαστριμαργίας καί μέθης, στά ὁποῖα ζοῦσε παλαιότερα. Ἀπ᾿ ἐδῶ καταλαβαίνουμε, ὅπως εἴδαμε καί στόν ἄσωτο υἱό, ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶναι ὁ μεγαλύτερος ἐχθρός τῆς ψυχῆς μας. Ὄργανο τοῦ διαβόλου εἶναι ὁ ἴδιος ὁ διάβολος, ὁ ὁποῖος μέ ὑποκρισία, μέ πονηρία, μέ ψεῦδος καί ἀπάτη κρύβει τήν ἐχθρότητα πού τρέφει ἐναντίον μας, μέχρις ὅτου μᾶς πιάσει στήν παγίδα τῆς συνηθείας μέ τήν ἁμαρτία. Τότε λοιπόν, μᾶς παρουσιάζει ὅλο τό θανάσιμο μῖσος πού ἔχει ἐναντίον μας, δέν μᾶς λυπᾶται καθόλου, μᾶς βασανίζει καί δέν θέλει ν᾿ ἀναχωρήση, χωρίς νά ὁδηγήση καί τήν δική μας ψυχή στά βάσανα τοῦ ἄδου. Γι᾿ αὐτό ὅλοι οἱ Πατέρες μᾶς προτρέπουν συνεχῶς νά ἀποφεύγουμε σάν δάγκωμα ὀχιᾶς τήν πρώτη ἐμπειρία τῆς ἁμαρτίας καί περιεργείας.

Ὅποιος φεύγει ἀπό τήν ἁμαρτία, λυτρώνεται ἀπό τόν φοβερό πόλεμο πού κατόπιν ἀκολουθεῖ, ἀπό τόν ὁποῖον δέν εἴμεθα σίγουροι ὅτι κάποτε θά λυτρωθοῦμε. Ποιός ἠμπορεῖ νά ἔχη τήν θέλησι καί ἀποφασιστικότητα τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας;

Ἀλήθεια, ὅταν σκεπτώμεθα τήν ζωή, τούς ἀγῶνες καί τήν ὑπομονή της, κυριευόμεθα ἀπό θαυμασμό καί φόβο. Ἡ ἀσκητική πολιτεία της μᾶς φαίνεται ὑπεράνθρωπη. Κι ἔτσι εἶναι, διότι δέν γινόταν διαφορετικά. Τό δηλητήριο τῆς ἁμαρτίας δέν θεραπεύεται μέ τό νερό τῶν λουλουδιῶν. Ἔχει ἀνάγκη ἀπό δυνατά ἰατρικά φάρμακα, ὄχι μέ ἡμίμετρα ἀλλά μέ ἀγῶνα ζωῆς καί θανάτου. Οἱ Πατέρες ἀπό τό Γεροντικό λέγουν ἕνα σοφό λόγο: «Δῶσε θέλησι καί πάρε δύναμι» κι ἄλλος λέγει:  «Δῶσε αἷμα καί λάβε πνεῦμα». Εἶσαι ἀδύνατος πνευματικά; Ὁ Σωτήρ γιά τούς ἀδυνάτους ἦλθε. «Θέλεις νά γίνεις ὑγιής;» μᾶς ἐρωτᾶ. Πρέπει μέ ὅλη σου τήν καρδιά νά δοθῆς σέ Μένα καί θά πάρεις δύναμι. Πάρε δύναμι νά ξεπεράσης τίς στενοχώριες, νά ἀντιμετωπίσης τόν νοητό ἐχθρό, νά μή ὑποκύπτης στόν ἀγῶνα, νά δώσης αἷμα γιά νά λάβης πνεῦμα. Ἡ Χάρις ἐνισχύει τίς ἐξηντλημένες ἀπό τήν ἁμαρτία δυνάμεις, θεραπεύει τά ψυχικά τραύματα καί αὐτό πού μέ τήν θέλησί μας καταστρέψαμε, τώρα πρέπει νά τό ἐπανορθώσουμε μέ τήν καθαρά ἐξομολόγησι, μέ τήν εἰλικρινῆ μετάνοια, μέ τά καλά ἔργα, μέ τήν νηστεία καί τήν προσευχή. Ἐάν κάποτε μᾶς εὐχαρίστησε ἡ ψεύτικη ἀπόλαυσις τὴς ἁμαρτίας, τώρα πρέπει νά γευθοῦμε καί τήν ὠφέλιμη πικράδα τοῦ ἰατρικοῦ φαρμάκου. Ὅπως ὁ ἀσθενής ὑπομένει τήν ἐγχείρησι, τήν κοπή τῶν μελῶν, τό πικρό φάρμακο, γνωρίζοντας ὅτι αὐτά θά τοῦ χαρίσουν τήν ποθουμένη ὑγεία, ἔτσι πρέπει νά ὑπομείνουμε τούς κόπους τῆς νηστείας μέ τήν ἐλπίδα ὅτι γρήγορα ἔρχεται ἡ ἑορτή τῆς Λαμπροφόρου Ἀναστάσεως. Ἔτσι ἀκόμη πρέπει νά ὑποδεχθοῦμε τά σωτηριώδη καί λυτρωτικά ἐκ τῆς ἁμαρτίας Πάθη τοῦ Χριστοῦ, τά ὁποῖα μᾶς ἀξιώνουν τῆς ἀθανάτου χαρᾶς, τῆς φωταυγείας καί γλυκύτητος τοῦ αἰωνίου Πάσχα μαζί μ᾿ ἐκείνους πού ὑπέμειναν τίς θλίψεις καί τά ποικίλα βάσανα αὐτῆς τῆς ζωῆς.

Τά γεγονότα  αὐτῆς τῆς ἑβδομάδος ἔχουν στενό δεσμό μεταξύ τους  καί μιά βαθειά πνευματική σημασία.

Ὅπως ἄλλοτε ἡ Κωνσταντινούπολις πολιορκήθηκε ἀπό τά βάρβαρα ἔθνη γιά νά κατακτηθῆ κατόπιν ἀπ᾿ αὐτά, ἔτσι καί σ᾿ αὐτή τήν ἐπίγεια ζωή καί προπαντός στήν περίοδο τῶν πνευματικῶν ἀγώνων, ἡ βασιλική πόλις τῆς ψυχῆς μας, πολιορκεῖται ἀπό τούς ἀοράτους ἀγαρηνούς καί σαρακηνούς, οἱ ὁποῖοι ἀποσκοποῦν νά λεηλατήσουν τόν πλοῦτο τῶν ἀρετῶν της καί νά τήν ρίξουν στόν βυθό τῆς ἁμαρτίας, πού εἶναι ὁ θάνατος.

Ἔχουμε ὅμως φοβερά καί ἀκαταμάχητη προστασία τήν Πανάχραντο Μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία πάντοτε μᾶς λυτρώνει ἀπό κάθε δοκιμασία.

Κι ἄν ἀκόμη συμβῆ κάποτε ν᾿ ἀμελοῦμε γιά τίς ἀρετές καί πνιγόμεθα στίς ἀνθρώπινες μέριμνες, ὑποκύπτουμε στούς ἀοράτους ληστές καί πίπτουμε ἡμιθανεῖς, καί τότε ἀκόμη, ἄς ἔχουμε τήν ἐλπίδα μας στό ἀμέτρητο ἔλεος Ἐκείνου, ὁ Ὁποῖος ὄχι ἀπό τήν Σαμάρεια, ἀλλά ἀπό τήν Θεοτόκο Μαρία προῆλθε γιά τήν ἰδική μας σωτηρία.

Τό παράδειγμα τῆς ὁσίας Μαρίας τῆς Αἰγυπτίας μᾶς ἐνισχύει καί μᾶς δίνει ἐλπίδα. Κι αὐτή ἔπεσε καί λεηλατήθηκε ἀπό τούς δαίμονες ληστές, ἀλλά λυτρώθηκε μέ τήν δύναμι τοῦ Σταυροῦ καί τήν ἀνίκητη δύναμι τῆς Κυρίας Θεοτόκου.