Ο Άγιος Δημήτριος, από τους ενδοξότερους
και δημοφιλέστερους Αγίους της Ορθοδοξίας, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη
το 280 μ.Χ., κατά τους χρόνους που βασίλευε ο μεγάλος διώκτης του
Χριστιανισμού, ο Διοκλητιανός. Γόνος αριστοκρατικής οικογένειας, σε
νεαρή ηλικία κατατάχθηκε στο ρωμαϊκό στρατό και έφτασε μέχρι το βαθμό
του χιλιάρχου, δηλαδή συνταγματάρχης, σε ηλικία 22 μόλις ετών. Ήταν από
τη φύση του φιλομαθής, ερευνητικός άνθρωπος που έψαχνε το υψηλό και
αληθινό, το οποίο βρήκε στη χριστιανική πίστη, στην Ορθοδοξία.
Έγινε διαπρύσιος κήρυκας του Ευαγγελίου
σχηματίζοντας ένα κύκλο νεαρών μαθητών, τους οποίους δίδασκε την Αγία
Γραφή (Παλαιά και Καινή Διαθήκη), στις υπόγειες κατακόμβες πλησίον των
δημοσίων λουτρών της πόλεως. Κατά τη διάρκεια μιας από αυτές τις
συναθροίσεις (303 μ.Χ.), συνέλαβαν τον «μακαριότατο Δημήτριο εκ γένους
των περιδόξων» οι στρατιώτες του Γαλέριου, με την κατηγορία ότι
συμμετέχει ενεργά στις χριστιανικές συγκεντρώσεις και τον οδήγησαν
ενώπιον του αυτοκράτορος Μαξιμιανού, ο οποίος παρεπιδημούσε στη
Θεσσαλονίκη.
Όταν ο Άγιος πλησίασε τον αυτοκράτορα,
αυτός του ζήτησε να απαρνηθεί την πίστη του. Ο θαρραλέος μάρτυρας και
ακλόνητος τη πίστη ομολόγησε «Τω Χριστώ μου πιστεύω μόνον». Εξοργισμένος
ο λυσσαλέος και μανιώδης Μαξιμιανός από τη στάση του μάρτυρος, διέταξε
τη φυλάκισή του.
Στη φυλακή βρισκόταν και ένας νεαρός
Χριστιανός, ο Νέστορας (είναι Άγιος και τιμάται στις 27 Οκτωβρίου),ο
οποίος θα αντιμετώπιζε σε μονομαχία τον φοβερό μονομάχο της εποχής, το
Λυαίο. Πριν να διεξαχθεί η μάχη, ο Νέστορας πλησίασε το Δημήτριο και του
ζήτησε τη βοήθειά του. Ο Δημήτριος του έδωσε την ευχή του, με
αποτέλεσμα ο Νέστορας να νικήσει το φοβερό Λυαίο, που κανένας δεν
μπορούσε να τα βγάλει πέρα μαζί του. Αυτό όμως προκάλεσε την οργή του
αυτοκράτορος. Έτσι, διέταξε όπως θανατωθούν και οι δύο, ο Δημήτριος και ο
Νέστορας.
Ο Άγιος είναι ο πολιούχος της Θεσσαλονίκης, όπου η ημέρα της μνήμης του είναι επίσημη αργία για όλη την πόλη.
***
Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου είναι
και το ακόλουθο. Το 1823 μ.Χ. οι Τούρκοι, οι οποίο βρίσκονταν
αμπαρωμένοι στην Ακρόπολη της Αθήνας ετοίμαζαν τα πυρομαχικά τους για να
χτυπήσουν με τα κανόνια τους, τους Έλληνες που βρίσκονταν στο ναό του
Αγίου Δημητρίου. Τότε ο Άγιος Δημήτριος έκανε το θαύμα του για να σωθούν
οι Χριστιανοί. Η πυρίτιδα έσκασε στα χέρια των Τούρκων καταστρέφοντας
και τμήμα του μνημείου του Παρθενώνα. Για να θυμούνται αυτό το θαύμα, ο
ναός ονομάστηκε από τότε Άγιος Δημήτριος Λουμπαρδιάρης, από την
λουμπάρδα δηλαδή το κανόνι των Τούρκων που καταστράφηκε.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος γ’.
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.
Μέγαν εὕρατο ἐv τοῖς κιvδύvοις, σὲ ὑπέρμαχοv, ἡ οἰκουμένη, Ἀθλοφόρε τὰ ἔθνη τροπούμενον. Ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τὴν ἔπαρσιν, ἐν τῷ σταδίῳ θαῤῥύvας τὸν Νέστορα, οὕτως Ἅγιε, Μεγαλομάρτυς Δημήτριε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.