“Ὁ δέ ἐπιχορηγῶν σπέρμα τῶ
σπείροντι καί ἄρτον εἰς βρῶσιν χορηγήσαι καί πληθύναι τόν σπόρον ὑμῶν
καί αὐξήσαι τά γενήματα τῆς δικαιοσύνης ὑμῶν” (Β᾽ Κορ. 9, 10)
“Και εκείνος που χορηγεί άφθονα σπόρο
στον σπορέα και άρτο για τροφή θα χορηγήσει και θα πληθύνει τον σπόρο
σας και θα αυξήσει τους καρπούς της αγαθοεργίας σας”
“Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες την γην” (Ησαΐας, 26,
9) μας λέει η Παλαιά Διαθήκη. Στους καιρούς μας δίκαιο θεωρείται ό,τι
μας συμφέρει. Ακόμη και σε περιπτώσεις που έχουμε εμφανή την παράβαση
των ηθικών κανόνων ή και των ανθρώπινων νόμων, το εγώ μας βρίσκει
δικαιολογίες, προκειμένου να μην κατακριθεί από τους ανθρώπους, να
ικανοποιηθεί ότι δεν φταίει, να ευχαριστηθεί ότι ο κόσμος περιστρέφεται
γύρω από αυτό. Δίκαιο είναι να ικανοποιούμε τις επιθυμίες και τα πάθη
μας. Δίκαιο είναι να είμαστε ευχαριστημένοι, ανεξάρτητα αν ο τρόπος
είναι σύμφωνος με ό,τι η παράδοση, η ανθρωπιά, η ισορροπία υποδεικνύουν.
Δίκαιο είναι το δικαίωμά μας να να είναι πιο πάνω από το δικαίωμα του
άλλου. Και έχουμε την δυνατότητα να επιβάλλουμε το δίκιο μας με κάθε
τρόπο, ακόμη και με την βία.
Γι᾽
αυτό και σημάδι κατατεθέν του πολιτισμού μας είναι η εικονική βία των
ταινιών, των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, της ταύτισης των “καλών” με τους
εκδικητές και τους εξολοθρευτές του κακού που προσωποποιείται όχι στον
διάβολο, αλλά σε ανθρώπους. Και οι άνθρωποι αυτοί γίνονται απόλυτα
κακοί, που πρέπει να εξοντωθούν! Γι᾽ αυτό και σημάδι κατατεθέν του
πολιτισμού είναι η κυνική δικαιολόγηση της επιβολής των ισχυρών του
κόσμου με κάθε μέσο εις βάρος των αδύναμων, η εσκεμμένη απόκρυψη όψεων
του κάδρου, για να μη φαίνεται συνολικά τι πραγματικά ισχύει.
Ο
απόστολος Παύλος, γράφοντας στους Κορινθίους, προτρέπει να αυξάνονται
οι καρποί της δικαιοσύνης τους, διά της πίστεως σ᾽ Αυτόν που χορηγεί τα
πάντα που καλύπτουν τις υλικές ανάγκες των ανθρώπων. Δεν αγνοεί ότι ο
άνθρωπος αισθάνεται ως πρώτη του ανάγκη την επιβίωση. Παλεύει να έχει
εκείνα τα υλικά αγαθά που θα τον κάνουν να αισθάνεται αυτάρκης. Να έχει
την υγεία. Να έχει τον τόπο που κατοικεί. Να αισθάνεται ασφαλής, ότι
δεν κινδυνεύει η ζωή του. Ο άνθρωπος όμως έχει ανάγκη να μην είναι
υποδουλωμένος στην επιβίωση. Να μπορεί να είναι ελεύθερος να σκέφτεται
και να συνομιλεί και να εκφράζει τις απόψεις του. Να μπορεί να κοινωνεί
με τον πλησίον του. Και γι᾽αυτό ο Παύλος ουσιαστικά θέτει μία προϋπόθεση
για να μην γίνει η ζωή επιβίωση: την δικαιοσύνη και τα έργα της.
Η
προτροπή του αποστόλου είναι μία υπόμνηση σε όλους μας. Ότι την
επιβίωσή μας πρωτίστως την οφείλουμε στον Δημιουργό μας, ο Οποίος
προνοεί για μας και γεννά τις προϋποθέσεις ώστε να έχουμε “τον επιούσιον
άρτον”. Σ᾽ Αυτόν λογοδοτούμε και σ᾽Αυτόν θα κληθούμε να ἐχουμε “καλήν
απολογίαν επί του φοβερού βήματός Του”. Η επιβίωσή μας όμως δεν είναι
αρκετή, για να έχει η ζωή μας αυθεντικό νόημα. Χρειάζεται η δικαιοσύνη, η
οποία είναι υπακοή στο θέλημα του Δοτήρα Κυρίου και έμπρακτη ανάδειξη
του ήθους της πίστεως. Και τα έργα της δικαιοσύνης είναι έργα αγάπης.
Είναι το “ευχαριστώ” στον Δωρεοδότη. Είναι η ελεημοσύνη στον πλησίον με
ιλαρή καρδιά. Είναι η απλότητα και η αγάπη. Είναι ο αγώνας εναντίον του
παλαιού ανθρώπου μέσα μας, όχι για να δοξαστούμε, αλλά γιατί όποιος νικά
τα πάθη του, μπορεί να αγαπά περισσότερο και να γίνεται λυχνάρι στο
σκοτάδι της ζωής. Είναι το αίσθημα του δικαίου που δεν έχει να κάνει με
το συμφέρον μας, αλλά με το θέλημα του Θεού. Δίκαιο είναι ό,τι φανερώνει
αγάπη. Ό,τι μας κάνει να μοιραζόμαστε τον πλούτο, όχι μόνο τον υλικό,
αλλά και της εξουσίας μας, της γνώσης μας, των χαρισμάτων μας. Δίκαιο
είναι να είμαστε ένα με τους συνανθρώπους μας μέσα στην Εκκλησία. Δίκαιο
είναι η ψυχή μας να είναι ευαίσθητη στο κακό και να μην το αποδέχεται
ούτε να το αποθεώνει. Δίκαιο είναι εκτός από την στηλίτευση του κακού να
γινόμαστε παράδειγμα αγαθωσύνης, συγχωρητικότητας, ταπεινής καρδιάς.
Είναι
δύσκολο να βάλουμε στην άκρη την απόλυτη προτεραιότητα του “εγώ” μας.
Να αγαπήσουμε και να μοιραστούμε. Να παραιτηθούμε από το “πρώτα εγώ”,
“πρώτα τα δικαιώματά μου” και να γίνουμε γενήτορες έργων δικαιοσύνης,
αγάπης, προσφοράς, θυσίας. Αυτός ο δρόμος συνήθως είναι μοναχικός κατά
άνθρωπον, αλλά γεμάτος Χριστό! Και είναι δυνατός ο Θεός κάθε χάρη να την
κάνει να περισσέψει και σε μας!