Είπε νέος: Γέροντα δεν ξέρω πώς να απαλλαγώ από τα πάθη μου. Είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μου! Τι να κάνω;
Γέροντας: Να τα σταυρώσεις παιδί μου!
Πέρασε καιρός και ο νέος δεν εννοούσε να καταλάβει πώς σταυρώνουμε τα πάθη. Πώς θα κάνω το σημείο του σταυρού στα πάθη μου αναρωτιόταν. Μετά από καιρό συνειδητοποίησε ότι ο σταυρός δεν γίνεται μόνο με το σημείο του. Το να αναλαμβάνουμε τα πάθη μας σαν να είναι ο σταυρός μας σημαίνει ότι τα σταυρώνουμε. Το να αναγνωρίζουμε τις αδυναμίες μας και να επιδιώκουμε να απαλλαγούμε από αυτές. Η μετάβαση δηλαδή από την φιλαυτία στην φιλοπονία είναι η σταύρωση των παθών.
Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός επέλεξε τον σταυρό χωρίς να του χρειάζεται, για να μας δείξει πρακτικό τω τρόπω την οδό της θεραπείας μας. Την εκούσια δηλαδή ανάληψη των Παθών και εν συνεχεία την επώδυνη Σταύρωση που οδηγεί στην αναγέννηση και την Ανάσταση. Ο Σταυρός λοιπόν ερμηνεύεται κάτω από το πρίσμα της φιλοπονίας η οποία οφείλει να είναι αγόγγυστη. Ο Κύριος όταν τον καλούσε ο Πιλάτος σε απολογία παρέμεινε σιωπηλός.
Δεν ζήτησε δικαίωση. Καμιά αφορμή και πρόφαση δεν πρέπει να μας κάνει να δικαιολογούμε τον παλαιό μας εαυτό και να μεμψιμοιρούμε. Με όλες τις μορφές της αυτοθυσίας να είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε στο θείο θέλημα. Αυτό είναι το νόημα του δύσκολου προορισμού μας. Η επιλογή είναι ομολογία ή άρνηση. Είτε θα φέρουμε τον Σταυρό, για να αναστηθούμε, είτε όχι οπότε θα βρεθούμε με την μερίδα των αρνητών. Αυτός είναι ο δρόμος των μαρτύρων, των ομολογητών, των οσίων και όλων των δικαίων.
Λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Βλέπει κανείς πάλι μέσα του να κινήται βιαιότερα ο λογισμός της πορνείας; Αυτός ας γνωρίζη ότι δεν έχει ακόμη σταυρώσει τον εαυτό του. Πώς λοιπόν θα τον σταυρώση; Ας αποφεύγη τις περίεργες θέες των γυναικών, καθώς και τις αταίριαστες προς αυτές συνήθειες και τις άκαιρες συνομιλίες, ας μειώνη τις τροφές που ενισχύουν το πάθος, ας απέχη από την πολυποσία, από την οινοφλυγία, την αδηφαγία, την πολυϋπνία· ας αναμιγνύη την ταπεινοφροσύνη με αυτήν την αποχή των παθών, επικαλούμενος με συντριβή καρδίας τον Θεό κατά του πάθους».
Σχετικά με τον λογισμό της φιλοδοξίας λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς: «Πάλι, ενοχλεί ο λογισμός της φιλοδοξίας; Εσύ στη σύγκλητο και στην συνεδρίασι να ενθυμήσαι την γι’ αυτό συμβουλή του Κυρίου στα ευαγγέλια· στις συνομιλίες να μη ζητής να υπερέχης των άλλων, τις αρετές, αν έχης, να τις ασκής μόνο στα κρυφά, αποβλέποντας μόνο προς τον Θεό και από αυτόν μόνο βλεπόμενος και ο Πατέρας σου που βλέπει στα κρυφά θα σου το ανταποδώση στα φανερά (Ματθ. 6, 6).
Εάν δε και μετά την αποκοπή κάθε πάθους πάλι σ’ ενοχλή ο εσωτερικός λογισμός, να μη φοβηθής· διότι σου γίνεται πρόξενος στεφάνων, επειδή δεν πείθει με τις ενοχλήσεις του ούτε ενεργεί, αλλ’ είναι κίνημα νεκρό, νικημένο από τον αγώνα σου κατά Θεόν».
Έτσι λοιπόν «Σταυρός εἶναι τό νά σταυρώσωμε τήν σάρκα μαζί μέ τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες». (Γαλ. 5, 24). Και όπως είπε ο Κύριος: «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μοι» (Ματθ. 16, 24).
Ο γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής αναφέρει: «Αυτό είναι πού πρέπει να καταβάλωμε εμείς, ούτως ώστε να συνεργαστούν αυτοί οι δύο παράγοντες, η ενέργεια της Θείας Χάριτος, πού γίνεται κατ᾽ ευδοκία και αγάπη του Θεού, και η προαίρεσι η σωστή από μέρους του ανθρώπου, πού αποδέχεται την κλήσι και υποτάσσεται στο Θείο θέλημα.
Όταν αυτά τα δύο συναντηθούν καταλλήλως όπως ο Θεός ξέρει, τότε επιτυγχάνεται ακριβώς στην ψυχή του ανθρώπου η ενοίκησι της Θείας Χάριτος και τον επαναφέρει στην πρώτη του κατάστασι. Καταργείται τότε το θνητόν υπό της ζωής και η καινή κτίσις, ο Ιησούς μας ζη και λαλεί μέσα στον άνθρωπο. Και τότε γίνεται η ανάστασι. Αυτός πλέον ο άνθρωπος, είναι αυτός πού έλαβε Αυτόν (Ιωάν. 1,12) και ο Ιησούς του έδωσε εξουσίαν τέκνον Θεού γενέσθαι.
Και ερμηνεύει. «Ουκ εκ θελήματος σαρκός, ουδέ εκ θελήματος ανδρός, άλλ᾽ εκ Θεού» (Ιωάν. 1,13) έγινε αύτη η γέννησι. Και γίνεται ο άνθρωπος πράγματι τέκνο και φίλος Θεού. Αυτός είναι και ο στόχος μας. Και δεν θα παύσω να σας ενθυμίζω, ότι δεν πρέπει να σταματήσωμε όσο ζούμε να προσπαθούμε στο πώς θα επιτύχωμεν αυτό».
Αμήν.