Αγαπητοί Αναγνώστες ο μήνας Νοέμβριος διακρίνεται για την μνήμη λαοφιλών Αγίων αλλά και για το γεγονός ότι από τα μισά αυτού του μήνα ξεκινά η προετοιμασία μας για την μεγάλη Εορτή των Χριστουγέννων με την ανάλογη νηστεία και εγκράτεια.
Στα πλαίσια αυτά πολλές Ενορίες τελούν το λεγόμενο Ιερό Σαρανταλείτουργο. Στο άρθρο μας αυτό θα μιλήσουμε για το τι είναι το Ιερό Σαρανταλείτουργο και για την μεγάλη ωφέλεια που φέρνει σε όσους συνειδητά μετέχουν σε αυτό! Ας προχωρήσουμε λοιπόν…!
Ιερό Σαρανταλείτουργο λέγεται η τέλεση της Θείας Λειτουργίας επί σαράντα συνεχείς ημέρες. Οι σαράντα αυτές λειτουργίες γίνονται υπέρ υγείας των ζώντων και ιδιαιτέρως υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων Χριστιανών. Το Σαρανταλείτουργο υπέρ ζώντων και κεκοιμημένων γίνεται συνήθως τις ημέρες της νηστείας των Χριστουγέννων από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι την 24 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με την παράδοσή μας, στο Σαρανταλείτουργο μνημονεύονται από την πρώτη μέχρι την τεσσαρακοστή ημέρα, όσοι έχουν “φύγει” από μας προς τον Κύριον. Το Σαρανταλείτουργο δεν μπορεί να γίνει κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιατί στις πένθιμες και αυστηρές ημέρες της νηστείας δεν γίνονται Λειτουργίες παρά μόνο το Σάββατο και την Κυριακή. Η Θεία Λειτουργία είναι θυσία λατρευτική και ευχαριστήρια, ικετευτική και πρεσβευτική. Αλλά συγχρόνως είναι και θυσία εξιλασμού.
Επομένως το Ιερό Σαρανταλείτουργό είναι θυσία για την συγχώρεση των αμαρτιών μας. Σκοπός εκ μέρος είναι κυρίως να συμμετέχουμε στη Θεία Λειτουργία κατάλληλα προετοιμασμένοι με εξομολόγηση και καλό είναι να έχουμε διαβάσει την Ακολουθία της Θ. Μεταλήψεως. Μας δίνετε η ευκαιρία να κοινωνούμε καθημερινά των Αχράντων Μυστηρίων του Χριστού “εις άφεσιν αμαρτιών και εις ζωήν αιώνιον”. Δεν πρέπει όμως να αμελούν οι λαϊκοί αδελφοί μας να προσφέρουν τακτικά τα δώρα της Θ. Λειτουργίας: Δηλαδή το νάμα (κρασί), το Πρόσφορο (μάλιστα ζυμωτό και όχι του φόρνου), τα κεριά (καθαρά μελισοκέρι), το θυμίαμα και κυρίως την ίδια μας την ύπαρξη για να ενωθούμε με τον ίδιο τον Θεό και εκείνος μαζί μας! Αυτό μας κάνει να είμαστε και να γινόμαστε σύσωμοι καὶ σύναιμοι (ίδιο αίμα ίδιο σώμα) με το Χριστό! Φοβερή θυσία αλλά και φιλανθρωπία του Θεού μας για εμάς τους ανθρώπους.
«Κάποιος άρχοντας από την Νικομήδεια αρρώστησε βαριά και, βλέποντας πως πλησιάζει στον θάνατο, κάλεσε την γυναίκα του για να της εκφράσει τις τελευταίες του επιθυμίες: Την περιουσία μου να την μοιράσεις στους φτωχούς και τα ορφανά. Τους δούλους να τους ελευθερώσεις. Αλλά στους ιερείς δεν θέλω να δώσεις χρήματα για λειτουργίες. Σ’ αυτή του την μεγάλη θλίψη ο ετοιμοθάνατος επικαλέστηκε με πίστη την ευχή του άββά Ησαία, ενός άγιου μοναχού που ασκήτευε κοντά στην Νικομήδεια, και αμέσως έγινε καλά. Σηκώθηκε λοιπόν και πασίχαρος έτρεξε στον όσιο. Εκείνος τον καλοδέχτηκε, δοξάζοντας τον Θεό για το μεγάλο θαύμα.
-Θυμάσαι, παιδί μου, τον ρώτησε, ποια ώρα συνήλθες από την αρρώστια;
-Την ώρα που επικαλέστηκα την ευχή σου, απάντησε εκείνος.
Ο όσιος, με τον φωτισμένο του νου, γνώριζε τι είχε λεχθεί στην διάρκεια της αρρώστιας του και ξαναρώτησε:-Άφησες, παιδί μου, χρήματα στους ιερείς, να λειτουργούν για την σωτηρία της ψυχής σου;
-Όχι, γέροντα. Τι θα είχα να ωφεληθώ αν άφηνα κάτι; Δεν θα πήγαινε χαμένο;
-Μην το λες αυτό οι ευχές των ιερέων είναι αποτελεσματικές, για όποιον τις ζητάει με πίστη. Δώσε τώρα κι εσύ ένα ποσό, για λειτουργίες, και θα λάβεις από τον Θεό την πρέπουσα πληροφορία.
Έτσι κι έκανε. Έδωσε χρήματα σ’ έναν ιερέα για να του κάνει σαρανταλείτουργο, και γύρισε στον σπίτι του. Όταν συμπληρώθηκαν οι λειτουργίες, μετά από σαράντα μέρες, κι ενώ σηκωνόταν από τον ύπνο, βλέπει ξαφνικά ν’ ανοίγουν οι πόρτες του σπιτιού του και να μπαίνουν σαράντα άνδρες έφιπποι, λαμπροί και αγγελόμορφοι, είκοσι από δεξιά και είκοσι από αριστερά.
-Κύριοι μου, φώναξε έκπληκτος ο άρχοντας, πως μπήκατε σε σπίτι ανθρώπου αμαρτωλού;
-Εμείς οι σαράντα, που βλέπεις, του απάντησαν εκείνοι, αντιπροσωπεύουμε τις λειτουργίες που έγιναν για σένα στον φιλάνθρωπο Θεό. Μας έστειλε Εκείνος, για να σε συνοδεύσουμε μέχρι την εκκλησίας. Πήγαινε μέσα χαρούμενος, χωρίς δισταγμό. Να, με τα πρεσβυτικά χέρια συμπληρώθηκαν οι σαράντα λειτουργίες, που έγιναν για να ενωθεί ο Χριστός μαζί σου και να κατοικήσει στην καρδιά σου.
Ύστερα από’ αυτά, ο άρχοντας μοίρασε την περιουσία του σε ευλαβείς ιερείς, για να γίνουν λειτουργίες «υπέρ αφέσεως των αμαρτιών αυτού», διακηρύσσοντας πως οι θείες λειτουργίες και οι αγαθοεργίες μπορούν να ανεβάσουν την ψυχή του ανθρώπου από τα καταχθόνια στα επουράνια.
Είναι η μέγιστη και πιο ισχυρή προσευχή καθώς αποτελεί συμμετοχή στην προσευχή και τη θυσία του Χριστού. Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων διδάσκει σχετικά: «Μέγιστη
ωφέλεια πιστεύουμε ότι θα λάβουν αυτοί, για τους οποίους δεόμαστε κατά
την αγία και φοβερή θυσία της Θείας Λειτουργίας, ακόμα κι αν είναι
αμαρτωλοί, αφού Χριστόν εσφαγιασμένον υπέρ των ημετέρων αμαρτημάτων
προσφέρομεν εξιλεούμενοι υπέρ αυτών τε και ημών τον φιλάνθρωπον Θεόν». Και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Δεν
νομοθέτησαν τυχαία οι Απόστολοι να μνημονεύουμε κατά τα φρικτά μυστήρια
(Θεία Λειτουργία) τους κεκοιμημενούς. Γνωρίζουν ότι είναι πολύ μεγάλη η
ωφέλεια γι’ αυτούς» γιατί αποτελεί το μυστήριο των μυστηρίων ολόκληρης της Εκκλησίας.