Μια μοναχή του είχε γράψει [στον Στάρετς Ιωσήφ], εκθέτοντάς του τις στενοχώριες της, τους πειρασμούς της από ανθρώπους, και τους λογισμούς της.
Της απάντησε ο π. Ιωσήφ:
Όταν οι αμαρτίες ή γενικώτερα οι πράξεις του πλησίον σου σε κάνουν να χάνεις την ειρήνη της ψυχής, να θυμάσαι τα εξής:
α. Η σκέψη ότι πρέπει να φροντίσωμε να διορθώσωμε τους άλλους, μας φέρνει πάντοτε ταραχή. Μας κάνει και χάνομε την ειρήνη της ψυχής μας και νευριάζομε. Μα έτσι αμαρτάνομε.
Η αμαρτία δεν διορθώνεται με αμαρτία. Με την πραότητα διορθώνεται. Και με την μακροθυμία.
β. Ο ζήλος σου να εξαφανίσεις το κακό από τις ψυχές των άλλων γεμίζοντας πικρία εναντίον τους, είναι ο ίδιος κακός· είναι αμαρτία· δεν είναι αρετή.
γ. Να θυμάσαι ότι στο μάτι σου έχει μπη ένα μεγάλο δοκάρι. Είναι παράλογο και αμαρτία, να ασχολείσαι με το κάρφος (=το μικρό σαριδάκι), που μπήκε στο μάτι του αδελφού σου.
δ. Μερικές ατέλειες είναι σε όλους μας αναπόφευκτες. Και μερικές είναι σε μας ωφέλιμες. Γιατί μας οδηγούν σε βαθύτερη ταπείνωση. Έτσι να τις βλέπεις τις ατέλειες των αδελφών σου.
ε. Κάνε στόχο σου να μιμείσαι την υπομονή του Χριστού. Θα ιδείς τότε την ανυπομονησία σου να χαλιναγωγείται. Και η ψυχή σου θα γεμίσει ειρήνη και χαρά.
στ. Σε όλα πρέπει να φερώμαστε με μακροθυμία. Μακροθυμείτε προς πάντας. Έχε πραότητα· ειρήνη· υπομονή. Και στρέψε τον λογισμό σου, να βλέπεις τις κακίες των άλλων με ηρεμία και με γαλήνη.
ζ. Μην αφήνεις τον εαυτό σου να ενεργεί με σαρκικό φρόνημα. Μην ξεχνάς, ότι ο άνθρωπος με σαρκικό φρόνημα, καταδικάζει αυστηρά τα λάθη του πλησίον του, παρ’ όλο που πέφτει σ’ αυτά και ο ίδιος.
η. Τίποτε δεν μας κάνει τόσο ήρεμους και ειρηνικούς έναντι του πλησίον μας, όσο η σιωπή, η αγάπη και η προσευχή.
θ. Η συνείδηση είπε ο π. Ιωσήφ:
Η συνείδηση είναι ξυπνητήρι. Όταν σου χτυπήσει, ξύπνα και τρέξε να
κάμεις αυτό που σου θύμισε. Αν το κάμεις, θα την ακούς πάντοτε. Θα σε
ξυπνάει την ώρα που πρέπει. Μα αν για μερικές ημέρες της κλείσεις τα
αυτιά σου, και ειπείς μέσα σου «δεν βαριέσαι!», τότε το ξυπνητήρι αυτό
θα πάψεις να το ακούς· θα πάψει να σε ξυπνάει.
