ΕΙΣ ΤΗΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ
Πρωτ. Γεωργίου Δορμπαράκη
Απολαμβάνουμε, πάναγνη Παναγία , αυτά που μας δίνεις ως δωρεές, γι᾽ αυτό και σού αναπέμπουμε ευχαριστήριο ύμνο,εμείς που σε γνωρίζουμε ως Μητέρα του Θεού.
Απολαμβάνουμε, πάναγνη Παναγία , αυτά που μας δίνεις ως δωρεές, γι᾽ αυτό και σού αναπέμπουμε ευχαριστήριο ύμνο,εμείς που σε γνωρίζουμε ως Μητέρα του Θεού.
῾᾽Απολαύοντες, πάναγνε, των σων δωρημάτων ευχαριστήριον αναμέλπομεν
εφύμνιον, οι γινώσκοντές σε Θεομήτορα᾽ (᾽Απολαμβάνουμε, πάναγνη Παναγία,
αυτά που μας δίνεις ως δωρεές, γι᾽ αυτό και σού αναπέμπουμε
ευχαριστήριο ύμνο, εμείς που σε γνωρίζουμε ως Μητέρα του Θεού).
Ο εκκλησιαστικός ποιητής του μικρού παρακλητικού κανόνα, είτε είναι
κατά την παράδοση της ᾽Εκκλησίας μας ο μοναχός Θεοστήρικτος είτε ο άγιος
Θεοφάνης, δίνει το στίγμα της ταυτότητας του ανθρώπου που στέκεται
παρακλητικά έναντι της Θεοτόκου: πρόκειται για τον ορθόδοξο πιστό, ο
οποίος είναι μέλος της αγίας ᾽Εκκλησίας του Χριστού, συνεπώς αποδέχεται
τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων της και ευρίσκεται έτσι σε ευθεία
σχέση προς τους Πατέρες αυτής και τους αγίους ᾽Αποστόλους. Καί το λέμε
αυτό, γιατί κανείς χωρίς να είναι μέλος της ᾽Εκκλησίας δεν μπορεί να
αναγνωρίσει στο πρόσωπο της Παναγίας την Μητέρα του ίδιου του Κυρίου,
την Θεομήτορα και Θεοτόκο Μαρία, σύμφωνα με τον όρο της Γ´ Οικουμενικής
Συνόδου.
Απαιτείται με άλλα λόγια η χάρη του Θεού που ικανώνει τον πιστό να δεί
στο πάντιμο πρόσωπό της όχι μία απλή γυναίκα, όπως λένε διάφοροι
αιρετικοί, αλλά την ίδια την Μάνα του Θεού ως ανθρώπου. Κι είναι η
ομολογία της Παναγίας ως Θεομήτορος ομολογία στην πραγματικότητα του
᾽Ιησού Χριστού ως τελείου Θεού και τελείου ανθρώπου. Καί τι λέει ο
υμνογράφος μετά την ομολογία αυτή; Σού τραγουδάμε, Παναγία,
εμείς οι ορθόδοξοι πιστοί ευχαριστήριο ύμνο: ῾ευχαριστήριον αναμέλπομεν
εφύμνιον᾽. Παράκληση φτιάχνει ο ποιητής και του βγαίνει ευχαριστία.
Δεν κάνει λάθος. Είναι γνήσιος πιστός και ξέρει ότι τότε μία παράκληση
είναι γνήσια και αληθινή, όταν σ᾽ αυτήν συνυπάρχει και το στοιχείο της
ευχαριστίας. Διότι πιστεύει ότι απευθύνεται σε ᾽Εκείνην που έχει την
δύναμη να μεσιτεύσει στον Κύριο και να του δώσει Αυτός το αίτημα της
καρδιάς του προς χάρη Της. ῾Πολύ ισχύει δέησις Μητρός προς ευμένειαν
Δεσπότου᾽. Κι αυτό θα πεί ότι στον συγκεκριμένο ύμνο, όπως και
σε πολλούς αντίστοιχους άλλους βεβαίως και των δύο Παρακλήσεων, έχουμε
την καθολική θεώρηση του κάθε παρακλητικού κανόνα προς την Παναγία: δεν
είναι μόνο παράκληση, αλλά και ευχαριστία προς Αυτήν. Αυτή είναι η
διπλή διάσταση κάθε ικετευτικής αναφοράς προς την Μητέρα του Κυρίου: Την
παρακαλούμε και Την ευχαριστούμε. Γι᾽ αυτό και είμαστε βέβαιοι για την
προσφορά και την δωρεά του Χριστού απέναντί μας: βρισκόμαστε στην θέση
του λεπρού που μετά την θεραπεία του από τον Κύριο επαινέθηκε από Αυτόν
για την στάση της ευχαριστίας του και σώθηκε. ῾Ουχί οι δέκα
εκαθαρίσθησαν; Οι δε εννέα που;᾽ Κι ο υμνογράφος κινείται πάνω σ᾽ αυτό
εμπειρικά: η ίδια η ζωή του, όπως και των άλλων πιστών, αποτελεί
απόδειξη των δωρεών της Παναγίας για ο,τι ζήτησε είτε σε σωματικό
πειρασμό είτε σε ψυχικό. Σε ευχαριστούμε, Παναγία, γιατί απολαμβάνουμε
τις δωρεές σου. ῾᾽Απολαύοντες, πάναγνε, των σων δωρημάτων᾽.
Ο υμνογράφος έρχεται να βεβαιώσει αυτό που ζεί πάντοτε η ᾽Εκκλησία μας:
η Παναγία είναι ζωντανή, μας ακούει, μας πονά, επεμβαίνει στην ζωή μας,
μας καθοδηγεί. ῞Ο,τι η ίδια είπε κατά την Κοίμησή της γίνεται απτή
πραγματικότητα στην ζωή του κάθε πιστού: δεν μας έχει εγκαταλείψει και
είναι συνεχώς μαζί μας. ῾᾽Εν τη Κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε᾽. ῾Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς.
