ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ

 του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Στεφάνου Αναγνωστοπούλου.

Άνθρωπός τις είχε δύο υιούς.
Το 15ο κεφάλαιο του Ευαγγελιστού Λουκά χριστιανοί μου, περιλαμβάνει εκτός από την παραβολή του Ασώτου που ακούσαμε σήμερα και άλλες δύο πιο μικρές.
Η πρώτη του απολωλότος προβάτου και η δευτέρα της απολυμένης δραχμής. Οι δυο μικρές αυτές παραβολές παρουσιάζουν την θεϊκή πλευρά της χάριτος του Θεού. Την αγάπη δηλαδή του Θεού που αναζητά και ψάχνει να βρει τον αμαρτωλό άνθρωπο για να τον σώσει.
Ενώ στην τρίτη παραβολή του Ασώτου, την σημερινή, που ακούσαμε, παρουσιάζεται η ανθρώπινη πλευρά, δηλαδή η καλλιέργεια της αληθινής μετάνοιας στην καρδιά του αμαρτωλού, και η έμπρακτη αλλαγή της ζωής του.

Η παραβολή του Ασώτου διαιρείται σε δύο μέρη.
Στο πρώτο μέρος έχουμε το νεώτερο γιο, που κατασπαταλά την περιουσία του Πατρός του στην ασωτία. Ουσία, μας λέγει το Ευαγγελικόν ανάγνωσμα. Ουσία λοιπόν είναι ο νους του ανθρώπου που είναι προικισμένος και συνενωμένος με ένα πλήθος από πνευματικά χαρίσματα και τα οποία δυστυχώς τις περισσότερες φορές σπαταλώνται και χαραμίζονται στην ικανοποίηση των διαφόρων παθών μας.

Ο νεώτερος λοιπόν υιός, ο Άσωτος, είναι ο απολωλός που ευρέθη και ο νεκρός που ανέζησε.
Στο δεύτερο μέρος της ίδιας παραβολής έχουμε την απαράδεκτη διαγωγή του μεγαλυτέρου γιου, του πρεσβυτέρου. Πολλές φορές, ήθελα όλα αυτά τα 25 τόσα χρόνια, που είμαι εδώ στην Αγία Βαρβάρα, να ασχοληθούμε κάποτε και με την διαγωγή του πρεσβυτέρου γιού. Συνήθως δεν ασχολούμεθα μ' αυτόν, γιατί όλο το βάρος το ρίχνουμε στην αγάπη του Θεού, στην άπειρη αγάπη και ευπλαχνία, στην άπειρη μακροθυμία και φιλανθρωπία Του προς το νεώτερο γιό, που επιστρέφει αληθινά μετανοημένος στο Πατρικό σπίτι.

Στο σπίτι όμως της αγάπης, δηλαδή στην σιγουριά και στην ασφάλεια της θεϊκής προστασίας και αγκαλιάς, ζούσε και ο πρεσβύτερος γιός. Αλλά είναι αυτός που πιστεύει ότι δεν είναι άσωτος και αμαρτωλός σαν τον αδελφό του. Είναι όπως θα λέγαμε σήμερα ο καλός χριστιανός.
Είπε : Τοσαύτα έτη δουλεύω Σοι, και ουδέποτε, – προσέξτε τη λέξη, ουδέποτε – την εντολήν Σου παρήλθον. Δηλαδή, χρόνια και χρόνια πολλά σου δουλεύω, παραμένοντας πιστός και ηθικός μέχρι σήμερα, αγνός και καθαρός, χωρίς ποτέ να παραβώ τις εντολές σου. Και όμως τον βλέπομε να παρουσιάζεται με έντονη την σκληροκαρδία. Μέσα του δεν έχει αγάπη. Είναι αυτός που ενσαρκώνει το γράμμα των νόμων και των εντολών του Θεού και όχι το πνεύμα τους, το πνεύμα της αγάπης. Είναι αυτός που δεν έφυγε απ' το πλευρό του πατέρα του. Είναι σα να λέμε ότι αυτός ο χριστιανός ο Τάδε, δεν λείπει ποτέ από την Εκκλησία, ούτε Κυριακή, ούτε καθημερινή γιορτή, ούτε και απ' το πανηγύρι της ενορίας του, ούτε και κάποιες φορές και από μεγάλους εσπερινούς.

Ο μεγάλος γιός της παραβολής όπως είπαμε, δεν παρήκουσε ποτέ, μα ποτέ τις εντολές του πατρός του. Είναι σα να λέμε, ότι ο αυτός ο χριστιανός, επαναλαμβάνω ο Τάδε, για να τον φέρνουμε στα μέτρα μας, είναι ηθικός, ευσεβής, δίκαιος.. Δεν είναι κλέφτης, δεν λέγει ψέματα, δεν κατακρίνει, δεν συκοφαντεί, δεν είναι τσιγκούνης, δεν βλαστημάει, δεν ξενυχτάει, δεν διασκεδάζει αμαρτωλά. Αντιθέτως μάλιστα νηστεύει, ελεεί, προσεύχεται, εκκλησιάζεται, καμαρώνει ότι συμμετέχει στα μυστήρια, και με δυο λόγια μοιάζει μ' έναν τέλειο άνθρωπο.

Στην παραβολή όμως του Ασώτου, βλέπουμε αυτόν τον προκομμένο γιο, να είναι τόσο σκληρόκαρδος και άσπλαχνος, ώστε να αγανακτεί και εναντίον του πατρός του για την αγάπη που έδειξε στον παραστρατημένο αδελφό του που επέστρεψε όμως μετανοημένος και συντετριμμένος. Και είναι τόση μεγάλη η αγανάκτησίς του και ο θυμός του, ώστε αφενός μεν δεν θέλησε να μπει στο σπίτι και αφετέρου, προσέξτε το παρακαλώ, προσέξτε το, τον Πατέρα Του Θεόν ΔΕΝ Τον προσφώνησε με τ' όνομά Του, ΔΕΝ τον είπε «Πατέρα». Ρίξτε μια ματιά στη σχετική σημερινή παραβολή και θα το διαπιστώσετε.
Αγανάκτησε λοιπόν ο μεγαλύτερος γιός για την απέραντη αγάπη και μακροθυμία που έδειξς ο Θεός Πατέρας στον αμαρτωλό αδελφό του.
Αγανάκτησε γιατί ο Πατέρας αποκαθιστά στην προτέρα τιμητική του θέση τον Άσωτο αδελφό του.
Αγανάκτησε γιατί ξανάκανε τον μετανοημένο Άσωτο αδελφό του παιδί Του, και συγκληρονόμο στα αγαθά, όλα τα αγαθά του Ουρανού.
Τι αποδεικνύουν όμως όλα αυτά αδελφοί μου; Ότι είναι και αυτός ένας πεινασμένος για αληθινή ευτυχία. Ένας δυστυχισμένος μέσα στην σκληροκαρδία του. Ένας κακομοίρης μέσα στην Εκκλησία.
Μπορεί να έμεινε στο πλευρό του Πατέρα του. Μπορεί να σεβάστηκε τις εντολές Του. Μπορεί να εφαίνετο ο καλός και φρόνιμος γιος μπροστά στα μάτια συγγενών και φίλων και πρότυπο ηθικής μέσα στην κοινωνία. Αλλά, υπάρχει ένα αλλά, που δηλώνει ότι μέσα του δεν είχε αγάπη, δεν είχε την αγάπη του Θεού Πατέρα του. Δεν είχε την βροχίζουσα αγάπη όπως μας την διδάσκει η Καινή Διαθήκη, και όπως μας την απέδειξε με την ζωή Του ο Υιός του Θεού, ο Θεάνθρωπος Κύριος, ο Χριστός, που έφτασε μέχρι θυσίας και Σταυρικού θανάτου. Τα είχε όλα ο πρεσβύτερος ο γιός. Τα είχε όμως τυπικά, ξηρά και άγονα. Γι' αυτό και δεν είχε αγάπη.
Άρα, ήτο σκληρόκαρδος, άσπλαχνος, υπερήφανος, εγωιστής. Πίστευε, πολύ πίστευε στην αυτοδικαίωση.

Μπορεί αδελφοί μου, εγώ προσωπικά, ο πατήρ Στέφανος, να μιλώ με αγγέλους και αγίους, αν όμως δεν έχω αγάπη και σπλάχνα οικτιρμών είμαι κύμβαλο αλαλάζον, ντενεκές ξεγάνωτος.
Μπορεί να προφητεύω, ή και να έχω χαρίσματα προορατικά, – γιατί μας κολλάνε και κάτι τέτοιες ρετσινιές.
Μπορεί ακόμα να έχω τόση δυνατή πίστη ώστε στο όνομα του Χριστού να μετακινώ όρη, να θεραπεύω λεπρούς, τυφλούς, καρκινοπαθείς, ακόμα και νεκρούς να ανασταίνω. Αν όμως δεν έχω αγάπη και ευσπλαχνία στην καρδιά, όπως και δεν έχω, δεν είμαι τίποτα. Και αν ακόμα μοιράσω όλα τα υπάρχοντά μου, την περιουσία μου ολόκληρη, και παραδώσω το σώμα μου στη φωτιά για να καεί και δεν έχω αγάπη και μακροθυμία, αγάπη και καλοσύνη, αγάπη και ευγένεια ψυχής, όλες αυτές οι θυσίες δεν θα με ωφελήσουν σε τίποτα.
Αυτά μας βεβαιώνει ο αγιογραφικός λόγος του Αποστόλου Παύλου, στην πρώτη προς Κορινθίους Επιστολή, στο 13ο κεφάλαιό του, στον ύμνο της αγάπης, που τα λόγια αυτά τα πήρα και τα έβαλα στον εαυτό μου γιατί αυτά και μου αξίζουν.

Και αν τέλος χριστιανοί μου εφαρμόσουμε και τηρήσουμε όλες τις εντολές του Ευαγγελίου και της Αγίας Γραφής, και δεν πιστεύουμε στο βάθος βάθος της καρδιάς μας ότι είμεθα αχρείοι δούλοι, τότε ΔΕΝ θα σωθούμε, δεν θα δούμε Παράδεισο, δεν θα κληρονομήσουμε την Βασιλεία των Ουρανών.

Χριστιανοί μου, δεν μας σώζουν οι τύποι, αλλά η ουσία.
Δεν μας σώζουν τα καλά έργα, αλλά η ταπείνωσις.
Δεν μας σώζουν οι ψευτονηστείες και οι βιαστικές μας προσευχές, αλλά η αληθινή μετάνοια και τα δάκρυά της.
Δεν μας σώζουν οι δήθεν αρετές που καλλιεργούμε αλλά το ταπεινό φρόνημα, η συντριβή και η μετάνοια, άλλωστε κάθε αρετή ως ράκος αποκαθιμένης, κατά τον προφήτη.
Δεν μας σώζει τίποτα παρά μόνον η αγάπη που ξέρει καθημερινά να θυσιάζεται, ακόμα και για τους εχθρούς.
Έτσι χριστιανοί μου απ' τη σημερινή παραβολή δεν θα μιμηθούμε τον Άσωτο που αμαρτάνει, αλλά τον Άσωτο που αληθινά μετανοεί. Δεν θα μιμηθούμε επίσης την σκληροκαρδία και υπερηφάνεια του μεγαλυτέρου γιού, αλλά το παράδειγμα του Θεού Πατρός που είναι ολόκληρος αγάπη, σπλάχνα οικτιρμών, Πανάγαθος, μακρόθυμος, πολυέλεος και παντελεήμων,