Εἶπε ὁ Κύριος «῞Οποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του κι ἂς μὲ ἀκολουθεῖ»
Τι σημαίνει άραγε ο λόγος του Χριστού που έρχεται ως προτροπή για τον καθέναν μας «αράτω τον σταυρόν αυτού»; Πώς αυτός ο λόγος μπορεί να μεταφραστεί στην ζωή μας;
Συνήθως σηκώνουμε σταυρούς που δεν έχουμε επιλέξει εμείς. Είναι είτε λόγω περιστάσεων της ζωής (ασθένειες, απώλειες, άλλες δοκιμασίες) είτε λόγω σφαλμάτων μας, αποτυχιών μας, αμαρτιών μας που έχουν συνέπειες για την πορεία μας που αισθανόμαστε βάρος και φορτίο, το οποίο αποκαλούμε «σταυρό». Άλλοτε είναι τα πρόσωπα που μας δυσκολεύουν. Οι συνάνθρωποί μας που λειτουργούν ως εχθροί μας, ως μέριμνες, με αποτέλεσμα η χαρά από την συναναστροφή και κοινωνία μαζί τους να αίρεται και να απομένει ένα άγχος, ένα αγκομαχητό νου και καρδιάς, το οποίο αποκαλούμε «σταυρό». Αν ερωτηθούμε, κανείς μας δεν θα έλεγε εύκολα «ναι» στην άρση αυτών των σταυρών. Ο Χριστός όμως μάς ζητά να αναλάβουμε εθελοντικά τον σταυρό μας και να Τον ακολουθήσουμε, αφού απαρνηθούμε τον εαυτό μας.
Δεν είναι σταυροί ό,τι περιγράψαμε; Προφανώς και είναι. Όμως δεν είναι ο Σταυρός που ζητά ο Χριστός από εμάς. Οι σταυροί που μας βαραίνουν έχουν να κάνουν με την φθορά του χρόνου, την εξουσία μας επάνω στους άλλους και την εξουσία τους επάνω μας, την αμαρτωλότητα που είναι σημάδι της ζωής και της ύπαρξής μας. Η αποτυχία μας να οπλιστούμε με την αγάπη, ως την κατεξοχήν εντολή και δωρεά του Θεού στον καθέναν μας, και να πορευτούμε με κριτήριο αυτήν στην ζωή μας, είτε έχει να κάνει με την όρεξή μας για έναν τομέα στον οποίο καλούμαστε να παλέψουμε για το «νυν» αυτό του κόσμου (οικογένεια, εργασία, μόρφωση), είτε έχει να κάνει με τον τρόπο διαχείρισης των ανθρώπινων σχέσεων, ιδίως με εκείνους οι οποίοι μόνο ζητούνε από εμάς, κυρίως υλικά αγαθά, αλλά και τον χρόνο και την προσοχή μας, συνθλίβοντάς μας με την απαίτηση μιας αποκλειστικότητας που κουράζει γρήγορα, ως σημάδι καθήλωσης στην παιδικότητα του τα «περιμένω όλα έτοιμα». Είναι σταυροί, προφανώς, αλλά δεν είναι ο Σταυρός.
Αυτό που ζητά ο Χριστός είναι να απαρνηθούμε το θέλημά μας που μας καθηλώνει στο «νυν». Να δούμε τι μας χωρίζει από Εκείνον, που σημαίνει να δούμε την αλήθεια για τον εαυτό μας και τον χαρακτήρα μας, όπως επίσης και ποιον σκοπό έχουμε θέσει ως βάση νοηματοδότησης για την ύπαρξή μας, και να δοθούμε στον δικό Του τρόπο, που είναι η πορεία προς έναν Γολγοθά. Και ο Γολγοθάς δεν είναι μόνο τόπος. Έχει να κάνει με την απόφασή μας να είμαστε μέλη του σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας. Διότι είναι Σταυρός να είσαι μέλος της Εκκλησίας. Είναι ευθύνη, είναι θυσία, είναι πορεία. Η ευθύνη έχει να κάνει με το να προσεύχεσαι για τον κάθε πλησίον, να τον διακονείς χωρίς διακρίσεις, ανεξαρτήτως αν είναι οικείος ή εχθρός. Να είσαι διαθέσιμος, διότι νιώθεις πως δεν σε παίρνει να διαχωρίζεις ή να θέτεις ως προτεραιότητα τον εαυτό σου. Είναι θυσία, διότι ό,τι κάνεις δεν έχει ανταμοιβή, ούτε γίνεται για κανέναν μισθό. Είναι πορεία καλοσύνης και ευεργεσίας και δεν είναι εύκολο να το αντέξουμε, όταν ο προσανατολισμός μας είναι εγωκεντρικός. Είναι πορεία, διότι κληθήκαμε να μη σταματάμε, να μην κάνουμε διάλειμμα, αλλά ούτε και μας παίρνει να προχωρούμε προς άλλα μονοπάτια και όταν το θυμόμαστε να επιστρέφουμε στον δρόμο. Συνήθως, ιδίως στους καιρούς μας, η ιδιότητα του μέλους της Εκκλησίας είναι πάρεργο και όχι το κυρίως έργο μας.
Έτσι όμως ακολουθούμε τον Χριστό. Και Αυτός είναι το πρότυπο και το πρωτότυπό μας. Το παρήγορο είναι πως Εκείνος είναι μαζί μας. Η άρση του σταυρού έχει ως Κυρηναίο τον Ίδιο. Αυτός μας δίνει δύναμη, μέσα από την κοινωνία μαζί Του, όταν γίνεται ένα με μας, μέσα από την προσευχή, μέσα από την εμπιστοσύνη ότι κανένας σταυρός δεν μας δίνεται τον οποίο να μην μπορούμε να αντέξουμε, μέσα από την παρηγοριά να συναντούμε και άλλους στον δρόμο αυτό, αγίους και συναμαρτωλούς, που μας ενισχύουν και μας συντροφεύουν.
Χρειάζεται, πάντως, να αλλάξουμε γνώμη για το τι είναι Εκκλησία. Δεν είναι συμφέρον, δεν είναι έθιμο, δεν είναι διαφύλαξη ηθικής. Η Εκκλησία είναι η συνάντηση όλων όσοι έχουμε αποφασίσει να σηκώσουμε τον σταυρό μας, να είμαστε εθελοντές της αγάπης και της πίστης, να έχουμε τον Χριστό ως οδηγό, αλλά και τέρμα της πορείας μας, που είναι η ανάσταση. Γι’ αυτό και προσκυνώντας τον τίμιο Σταυρό, τελικά, θυμόμαστε τον δρόμο που μας σώζει και παίρνουμε δύναμη και συνεχίζουμε, όχι μόνοι μας, αλλά με τον κάθε πλησίον μας. Γι’ αυτό και η Εκκλησία είναι η χαρμολύπη του σταυρού που δίνει νόημα και στον νυν και στον μέλλοντα αιώνα.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
