Αυτή την ημέρα πανηγυρίζουμε την Αγία Ανάσταση του Κυρίου Ιησού Χριστού και ασπαζόμαστε εν Χριστώ μεταξύ μας, δείχνοντας έτσι την κατάργηση της πρώην έχθρας ανάμεσα σʼ εμάς και το Θεό και την επανασυμφιλίωσή Του μαζί μας, χάρη στο Πάθος του Σωτήρα Χριστού.
Η γιορτή λέγεται Πάσχα και είναι συνώνυμη με το Πάσχα των Εβραίων, που στη γλώσσα τους σημαίνει διάβαση, με την έννοια ότι, ο παθών και αναστάς Ιησούς Χριστός μάς πέρασε από την κατάρα του Αδάμ και τη δουλεία του Διαβόλου στην πρώτη ελευθερία και μακαριότητα.
Η δε παρούσα ημέρα της εβδομάδας, που είναι η πρώτη ημέρα από τις υπόλοιπες, αφιερωμένη στην τιμή του Κυρίου, ονομάστηκε, από τη λέξη αυτή, Κυριακή και σʼ αυτή μετέθεσαν οι Απόστολοι την αργία και την ανάπαυση της γιορτής του Σαββάτου του παλιού νόμου.
«Πάσχα σημαίνει πλήρωμα χαράς, βίωμα ειρήνης, εμπειρία πνευματικής ελευθερίας. Πάσχα σημαίνει συμφιλίωση μεταξύ μας και με τον Θεό˙ «συγχωρήσωμεν πάντα τῆ ἀναστάσει καί ἀλλήλους περιπτυξώμεθα». Πάσχα σημαίνει απελευθέρωση από τον φόβο και την ψύχρα του θανάτου˙ «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν». Πάσχα σημαίνει απόφαση για αγία ζωή. Πάσχα σημαίνει καινή, καινούργια ζωή, πορεία «ἐν καινότητι ζωῆς», «ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχή». Πάσχα σημαίνει διακαινήσιμο φρόνημα˙ πέρασμα από το αδιέξοδο της στενής ανθρώπινης λογικής στην ανάσα της όντως ζωής˙ από την προσωρινότητα στην αιωνιότητα˙ από την ιστορία στη βασιλεία του Θεού˙ από την πτώση στη σωτηρία και τη χάρη.
Η θριαμβευτική ομολογία της Αναστάσεως του Κυρίου, η επικράτηση του «Χριστός Ἀνέστη» ως χαιρετισμού αυτών των ημερών, η δυναμική επανάληψη των αναστάσιμων ύμνων, τα πλούσια και βαθειά ριζωμένα στην παράδοσή μας πασχαλινά έθιμα, ο χαρακτηρισμός της εορτής ως Λαμπρής περιγράφουν όχι μια γιορτή επιφανειακής χαράς αλλά μια πανήγυρη για ένα ιστορικό και μυστικό γεγονός μοναδικού διαμετρήματος.
Η Ανάσταση του Κυρίου μας αποτελεί τη μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας. Ο κενός τάφος του Κυρίου αναβλύζει τη συγγνώμη˙ «συγγνώμη γάρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε», τη χαρά και την ειρήνη˙ «Χαίρετε» καί «Εἰρήνη ὑμῖν» είναι οι χαιρετισμοί του αναστάντος και διατρανώνει τη συντριβή του θανάτου˙ «καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».
Η Εκκλησία λοιπόν τέτοια μέρα μας καλεί όλους να «λάβουμε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». Μας προσκαλεί όλους σε πανηγύρι πνευματικής χαράς˙ «Αὕτη ἡ ἡμέρα ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος ἀγαλλιασώμεθα καί εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῆ»˙ να «ἀπολαύσωμεν τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως καί τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος». Τα πάντα λάμπουν, τα πάντα πανηγυρίζουν, τα πάντα ανακαινίζονται˙ «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός».
Η γιορτή λέγεται Πάσχα και είναι συνώνυμη με το Πάσχα των Εβραίων, που στη γλώσσα τους σημαίνει διάβαση, με την έννοια ότι, ο παθών και αναστάς Ιησούς Χριστός μάς πέρασε από την κατάρα του Αδάμ και τη δουλεία του Διαβόλου στην πρώτη ελευθερία και μακαριότητα.
Η δε παρούσα ημέρα της εβδομάδας, που είναι η πρώτη ημέρα από τις υπόλοιπες, αφιερωμένη στην τιμή του Κυρίου, ονομάστηκε, από τη λέξη αυτή, Κυριακή και σʼ αυτή μετέθεσαν οι Απόστολοι την αργία και την ανάπαυση της γιορτής του Σαββάτου του παλιού νόμου.
«Πάσχα σημαίνει πλήρωμα χαράς, βίωμα ειρήνης, εμπειρία πνευματικής ελευθερίας. Πάσχα σημαίνει συμφιλίωση μεταξύ μας και με τον Θεό˙ «συγχωρήσωμεν πάντα τῆ ἀναστάσει καί ἀλλήλους περιπτυξώμεθα». Πάσχα σημαίνει απελευθέρωση από τον φόβο και την ψύχρα του θανάτου˙ «θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν». Πάσχα σημαίνει απόφαση για αγία ζωή. Πάσχα σημαίνει καινή, καινούργια ζωή, πορεία «ἐν καινότητι ζωῆς», «ἄλλης βιοτῆς, τῆς αἰωνίου, ἀπαρχή». Πάσχα σημαίνει διακαινήσιμο φρόνημα˙ πέρασμα από το αδιέξοδο της στενής ανθρώπινης λογικής στην ανάσα της όντως ζωής˙ από την προσωρινότητα στην αιωνιότητα˙ από την ιστορία στη βασιλεία του Θεού˙ από την πτώση στη σωτηρία και τη χάρη.
Η θριαμβευτική ομολογία της Αναστάσεως του Κυρίου, η επικράτηση του «Χριστός Ἀνέστη» ως χαιρετισμού αυτών των ημερών, η δυναμική επανάληψη των αναστάσιμων ύμνων, τα πλούσια και βαθειά ριζωμένα στην παράδοσή μας πασχαλινά έθιμα, ο χαρακτηρισμός της εορτής ως Λαμπρής περιγράφουν όχι μια γιορτή επιφανειακής χαράς αλλά μια πανήγυρη για ένα ιστορικό και μυστικό γεγονός μοναδικού διαμετρήματος.
Η Ανάσταση του Κυρίου μας αποτελεί τη μεγαλύτερη γιορτή της Ορθοδοξίας. Ο κενός τάφος του Κυρίου αναβλύζει τη συγγνώμη˙ «συγγνώμη γάρ ἐκ τοῦ τάφου ἀνέτειλε», τη χαρά και την ειρήνη˙ «Χαίρετε» καί «Εἰρήνη ὑμῖν» είναι οι χαιρετισμοί του αναστάντος και διατρανώνει τη συντριβή του θανάτου˙ «καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».
Η Εκκλησία λοιπόν τέτοια μέρα μας καλεί όλους να «λάβουμε φῶς ἐκ τοῦ ἀνεσπέρου φωτός». Μας προσκαλεί όλους σε πανηγύρι πνευματικής χαράς˙ «Αὕτη ἡ ἡμέρα ἥν ἐποίησεν ὁ Κύριος ἀγαλλιασώμεθα καί εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῆ»˙ να «ἀπολαύσωμεν τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως καί τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος». Τα πάντα λάμπουν, τα πάντα πανηγυρίζουν, τα πάντα ανακαινίζονται˙ «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτός».
(Μητροπολίτης Μεσογαίας κ.κ. Νικόλαος)
«Χριστὸς ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτω θάνατον πατήσας, καὶ τοὶς ἐν τοῖς μνήμασι, ζωὴν χαρισάμενος».