Εἶπε ὁ ἀββᾶς Ἀγάθων: «Ο μοναχός δέν πρέπει νά ἀφήσει τή συνείδησή του νά τόν κατηγορήσει γιά τίποτε».
Οἱ γέροντες ἔλεγαν ὅτι ἡ ψυχή εἶναι σάν τήν πηγή· ἄν τή σκάψεις,
καθαρίζεται, ἄν ὅμως τή σκεπάσεις μέ χώματα, καταστρέφεται. Νομίζω ὅτι
ψυχή ἔλεγαν τή συνείδηση. Ὅποιος ὑπακούει σέ αὐτήν, τήν κάνει πιό
διάφανη· ὅποιος ὅμως τήν παρακούει καί τήν καταπατᾶ, τή θολώνει.
Τοῦ ἀββᾶ Ἠσαΐα
Ἀδελφοί, ἄς μιμηθοῦμε μέ ζῆλο ὅλους τούς Ἁγίους πού δέν ὑπάκουσαν στήν
ἁμαρτία μέχρι θανάτου, ἀλλά ὑπάκουσαν στή συνείδησή τους καί
κληρονόμησαν τήν οὐράνια βασιλεία. Ἄς προσέχουμε λοιπόν καί ἐμεῖς μέ
φόβο Θεοῦ τή συνείδησή μας, ὡσότου νά ἐλευθερωθεῖ καί αὐτή μαζί μ᾿ ἐμᾶς,
καί ἔτσι νά γίνει ἕνωση ἀνάμεσα σ᾿ ἐμᾶς καί σέ αὐτήν, καί ἀπό ἐκεῖ καί
πέρα αὐτή θά γίνει φύλακάς μας καί θά μᾶς δείχνει καθετί στό ὁποῖο
ὑστεροῦμε.
Ἄν
ὅμως δέν τήν ὑπακούσουμε, θά φύγει καί θά μᾶς ἐγκαταλείψει, καί τότε θά
πέσουμε στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μας, οἱ ὁποῖοι δέν πρόκειται νά μᾶς
λυπηθοῦν, ὅπως μᾶς τό δίδαξε ὁ Κύριός μας λέγοντας:
«Γνώρισε
τόν ἀντίδικό σου, ὅσο ἀκόμη εἴσαι στόν δρόμο μαζί του· μήν τυχόν σέ
παραδώσει στόν δικαστή, καί ὁ δικαστής στόν δεσμοφύλακα, καί ριχτεῖς στή
φυλακή.
Σέ διαβεβαιώνω ὅτι δέν θά βγεῖς ἀπό ἐκεῖ, μέχρι νά ξεπληρώσεις καί τήν τελευταία δεκάρα»1.
Λένε
ὅτι ἀντίδικος εἶναι ἡ συνείδηση, ἐπειδή ἀντιστέκεται στόν ἄνθρωπο, ὅταν
θέλει νά κάνει τά σαρκικά του, θελήματα καί, ἄν δέν τήν ἀκούσει ὁ
ἄνθρωπος, τόν παραδίνει στούς ἐχθρούς του.
Τοῦ ἀββᾶ Μάρκου
Ἄν ζητᾶς θεραπεία, φρόντισε τή συνείδησή σου. Ὅσα σοῦ λέει, νά τά κάνεις, καί θά βρεῖς ὠφέλεια.
Πολλές εἶναι οἱ συμβουλές τῶν ἄλλων, γιά τόν καθένα ὅμως τίποτε δέν
εἶναι πιό κατάλληλο γιά τό συμφέρον του ἀπό τή δική του γνώμη, ἄν βέβαια
ἔχει καθαρή τή συνείδηση.
Τά κρυφά τοῦ καθενός τά γνωρίζουν ὁ Θεός καί ἡ συνείδηση, καί ἀπό αὐτά ἄς διορθώνεται καθένας.
Ἐκεῖνος πού δέν ἐπιμένει καρτερικά στήν ἐξέταση τῆς συνείδησης, οὔτε τούς σωματικούς κόπους γιά χάρη τῆς εὐσέβειας δέχεται.
Ἡ συνείδηση εἶναι φυσικό βιβλίο· ὅποιος τό διαβάζει καί ἐνεργεῖ σύμφωνα μέ αὐτό, ἀποκτᾶ πείρα τῆς θείας βοήθειας.
Ἡ ἀγαθή συνείδηση ἀποκτιέται μέ τήν προσευχή, καί ἡ καθαρή προσευχή μέ
τή συνείδηση. Γιατί ἀπό τή φύση του τό ἕνα ἔχει ἀνάγκη ἀπό τό ἄλλο.