Ο πολιτισμός καλός είναι, αλλά, για να ωφελήση, πρέπει να “πολιτισθή” και η ψυχή. Αλλιώς είναι καταστροφή.
Ο Άγιος Κοσμάς είπε: “Από τους γραμματισμένους θα έρθη το κακό”. Παρ᾽ όλο που η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο πολύ και έκανε πρόοδο μεγάλη, εν τούτοις με ο,τι κάνουν για να βοηθήσουν τον κόσμο, χωρίς να το καταλαβαίνουν, καταστρέφουν τον κόσμο. Ο Θεός άφησε τον άνθρωπο να κάνη του κεφαλιού του, αφού δεν Τον ακούει, και έτσι τρώει το κεφάλι του. Καταστρέφεται μόνος του ο άνθρωπος με αυτά που φτιάχνει.
Τι κατόρθωσαν οι άνθρωποι του 20ου αιώνος με τον πολιτισμό! Παλάβωσαν τον κόσμο, μόλυναν την ατμόσφαιρα, τα πάντα. Η ρόδα, αν ξεφύγη από τον άξονα, γυρίζει συνέχεια χωρίς σκοπό. Έτσι και οι άνθρωποι, άμα ξεφύγουν από την αρμονία του Θεού, βασανίζονται! Παλιά υπέφεραν οι άνθρωποι από τον πόλεμο, σήμερα υποφέρουν από τον πολιτισμό. Τότε έφευγαν από τις πόλεις στα χωριά εξ αιτίας του πολέμου και με ένα χωραφάκι περνούσαν. Τώρα θα φύγουν από τις πόλεις εξ αιτίας του πολιτισμού, γιατί δεν θα μπορούν να ζήσουν μέσα σ᾽ αυτές. Τότε ο πόλεμος έφερνε θάνατο. Τώρα ο πολιτισμός φέρνει αρρώστια.
*****
Στην πνευματική ζωή θέλει προσοχή. Όταν οι πνευματικοί άνθρωποι κινούνται από κενοδοξία, μένουν με ένα κενό στην ψυχή τους. Δεν υπάρχει το πλήρωμα, το φτερούγισμα της καρδιάς και, όσο μεγαλώνουν την κενοδοξία τους, μεγαλώνει και το κενό μέσα τους και περισσότερο υποφέρουν. Όπου άγχος και απελπισία, εκεί ταγκαλίστικη πνευματική ζωή. Για τίποτε να μην έχετε άγχος. Το άγχος είναι του διαβόλου. Όταν βλέπετε άγχος, να ξέρετε ότι εκεί έχει βάλει την ουρά του το ταγκαλάκι. Ο διάβολος δεν πηγαίνει κόντρα. Αν υπάρχη μια τάση, σπρώχνει και αυτός, για να ταλαιπωρήση και να πλανήση τον άνθρωπο. Τον ευαίσθητο λ.χ. τον κάνει υπερευαίσθητο.
Ο άνθρωπος, όταν έχη ευγνωμοσύνη, με όλα είναι ευχαριστημένος. Σκέφτεται τι του δίνει ο Θεός κάθε μέρα και χαίρεται τα πάντα. Όταν όμως είναι αχάριστος, με τίποτε δεν είναι ευχαριστημένος, γκρινιάζει και βασανίζεται με όλα. Αν, ας πούμε, δεν εκτιμάη την λιακάδα και γκρινιάζει, έρχεται ο Βαρδάρης και τον παγώνει…. Δεν θέλει την λιακάδα, θέλει το τουρτούρισμα που προκαλεί ο Βαρδάρης.
Όποιος σπέρνει κακομοιριά, θερίζει κακομοιριά και αποθηκεύει άγχος. Ενώ όποιος σπέρνει δοξολογία δέχεται την θεϊκή χαρά και την αιώνια ευλογία. Ο γκρινιάρης, όσες ευλογίες κι αν του δώση ο Θεός, δεν τις αναγνωρίζει.
Να μην κάνης δουλειά, χωρίς να εμπιστεύεσαι στον Θεό ταπεινά, γιατί αλλιώς θα αγωνιάς, θα κουράζης και το μυαλό και θα νιώθης άσχημα ψυχικά. Μέσα στην αγωνία συνήθως είναι κρυμμένη η απιστία. Αλλά και από υπερηφάνεια μπορεί να έχη κανείς αγωνία.
Αν έχη κανείς κουσούρια, δεν θα τα βγάλη πέρα. Αν τώρα γκρινιάζη για όλα και νομίζη ότι αυτός είναι λεβεντόπαιδο και όλοι οι άλλοι είναι χάλια, τότε…; Κοιτάξτε να διορθωθήτε, για να δικαιούσθε την θεία βοήθεια.
Να στηριχθήτε ακόμη περισσότερο στον Θεό. Θα έχουμε πιο δύσκολα χρόνια. Ακόμη είναι άγουρα τα …; φρούτα• δεν ωρίμασαν. Όταν εσείς θα είστε ώριμες πνευματικά, ξέρετε τι θα είστε; Όχυρο. Όχι μόνο για εδώ, αλλά θα μπορήτε να βοηθάτε και πιο πέρα.
Γιατί, διαφορετικά, θα έχετε και εσείς ανάγκη από ανθρώπινη βοήθεια και προστασία.
Και ξέρετε τι κακό είναι ένα μοναστήρι, με ένα σωρό αδελφές, να έχη ανάγκη από λαϊκούς;
Σήμερα ο μοναχός πρέπει να ζήση πνευματικά, για να είναι έτοιμος να ξεπεράση μια δυσκολία. Να ετοιμασθή, για να μην τον στενοχωρήση η στέρηση, γιατί μετά μπορεί να φθάση στην άρνηση. Θα έρθη εποχή που θα ξεραθούν τα ποτάμια, όλοι θα διψάσουν, όλοι θα υποφέρουν. Γιά μας τους μοναχούς δεν είναι τόσο φοβερό• εμείς και να διψάσουμε, πρέπει να διψάσουμε, γιατί εμείς ξεκινήσαμε για κακουχία. «Ο,τι δεν έκανα εκουσίως ως καλόγερος, θα πω, το κάνω τώρα ακουσίως, για να καταλάβω τι θα πη καλόγερος. Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου».
Όχι ότι πρέπει να χαίρεται κανείς γι’ αυτήν την κατάσταση που περιμένουμε, αλλά να χαίρεται, γιατί θα αγωνισθή για τον Χριστό. Δηλαδή δεν θα περάσουμε μια κατοχή ενός Χίτλερ ή ενός Μουσολίνι, αλλά θα δώσουμε εξετάσεις για τον Χριστό.
Δεν είναι ότι θα έχουμε εμείς πολυβόλα, ατομικές βόμβες ανώτερες, και θα νικήσουμε. Τώρα ο αγώνας θα είναι πνευματικός. Θα παλέψουμε με τον ίδιο τον διάβολο. Ο διάβολος όμως δεν έχει καμμιά εξουσία, αν δεν του δώσουμε εμείς εξουσία.
Τι να φοβηθούμε; Αν ήταν Χίτλερ η Μουσολίνι, ήταν άλλο.
Να μην υπάρχη φόβος.
Να χαιρώμαστε που η μάχη είναι πνευματική.
Nα ζήτε όσο μπορείτε πιο απλά. Μη δυσκολεύετε από μόνοι σας τη ζωή σας. Οι πολλές ευκολίες κάνουν δέσμιους τους ανθρώπους σήμερα… Η ζωή μας να είναι πιο μετρημένη. Να ζούμε πιο πνευματικά. Να είμαστε πιο αγαπημένοι. Να βοηθούμε τους πονεμένους, τους φτωχούς με αγάπη, με πόνο, με καλωσύνη… Στην πνευματική ζωή βοηθάει πάρα πολύ η λιτότητα. Χριστιανική ζωή και καλοπέραση δεν πηγαίνουν μαζί, είναι διαφορετικά πράγματα...
