Σήμερα ακούσαμε ένα μικρό τμήμα της επί του Όρους Ομιλίας του Κυρίου μας, η οποία αποτελεί και το «Καταστατικό» του Χριστιανικού ήθους.
«Εσείς είστε το φως του κόσμου», λέγει εδώ ο Χριστός απευθυνόμενος στους μαθητές Του σε κάθε εποχή. Θα περιμέναμε ο Κύριος να επαναλάβει «Εγώ είμαι το φως του κόσμου», ωστόσο εδώ ταυτίζει το φως με τους μαθητές Του. Σαν να λέει και σε εκείνους και σε εμάς «Δεν ακολουθείτε απλά το Φως, είστε το Φως, διότι το Φως δεν έχει εξωτερική σχέση μαζί σας, γίνεται πυρήνας της υπάρξεώς σας, έτσι ώστε να γίνετε οι ίδιοι Φως, αυτό το Φως που φωτίζει και στηρίζει τον κόσμο.» Πράγματι, η σχέση μας με τον Χριστό δεν περιορίζεται σε τήρηση εντολών ή συμμόρφωση σε ηθικούς κανόνες. Ο Ίδιος διαπερνά ολόκληρο το είναι μας, γίνεται ο φωτισμός του σώματος και της ψυχής μας, ώστε όλη μας η ύπαρξη να είναι όπως Εκείνος.
Με ποιόν τρόπο; Με την παρουσία μας και τα έργα μας. Πρόκειται για μια καθολική κλήση μαθητείας και μαρτυρίας. Η μαρτυρία αυτή είναι δημόσια, τόσο φανερή, όσο μια πόλις που βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου. Δεν είναι, δηλαδή, μόνο μια ιδιωτική και εσωτερική υπόθεση, κάτι που δεν αφορά στη δημόσια αρένα. Πρωταρχικά, όμως, είναι μια εσωτερική υπόθεση, δηλαδή μια σχέση, κοινωνία και μαθητεία που πραγματοποιείται στον χώρο της καρδίας. Αλλά ο φωτισμός της καρδίας γίνεται ζωή και μαρτυρία — όχι για την προσωπική δόξα, αλλά για τη δόξα του Θεού. Τα έργα του φωτός, τα οποία ανθίζουν από τη φωτισμένη καρδιά, αντανακλούν τις αρετές του ίδιου του Θεού, και έτσι ελκύουν τον κόσμο προς τον Θεό.
Γι’ αυτή τη φανέρωση του φωτός προετοίμαζε ο Θεός τον λαό Του με τον Μωσαϊκό Νόμο και την Παλαιά Διαθήκη. Προκειμένου να καταλάβουν οι Εβραίοι ότι ο Χριστός είναι ο ίδιος ο νομοθέτης, και ότι γι’ Αυτόν μίλησαν οι προφήτες, δηλώνει ότι δεν ήρθε να καταλύσει τον νόμο και τους προφήτες, αλλά αντιθέτως, να τα εκπληρώσει. Όχι. όπως λέγεται συχνά, να τα συμπληρώσει, διότι ο Ίδιος είναι το πλήρωμα του Νόμου και των Προφητών, δηλαδή το ουσιαστικό περιεχόμενο της Παλαιάς Διαθήκης, το οποίο τώρα αποκαλύπτεται στην πληρότητά του. Εκείνος με την ενσάρκωσή Του δεν συμπληρώνει αλλά εκπληρώνει τον σκοπό της Παλαιάς Διαθήκης, την πρόθεση του Θεού να σωθεί ο κόσμος. Γι’ αυτό και το παραμικρό γράμμα, η υπογεγραμμένη, ο πιο ασήμαντος τόνος έχουν το νόημά τους και δεν πρέπει να αλλοιωθούν. Ο Χριστός έτσι επιβεβαιώνει τη συνέχεια της αποκάλυψης του Θεού στην ιστορία, όπου η ενσάρκωση δεν είναι μια ακύρωση των προγενέστερων φανερώσεων αλλά η κορύφωσή τους. Και εφόσον είναι η κορύφωσή τους, όλη η Παλαιά Διαθήκη ερμηνεύεται σωστά μόνο μέσα από το πρόσωπο και το έργο του Χριστού.
Γι’ αυτό και η Εκκλησία επέλεξε η περικοπή αυτή να απαγγέλλεται εις τιμήν και μνήμην των Πατέρων της Τετάρτης Οικουμενικής Συνόδου. Η Σύνοδος αυτή, η οποία συγκλήθηκε το έτος 451 στην Χαλκηδόνα, που βρίσκεται στην ασιατική ακτή της ΚωνΠόλεως, βεβαίωσε ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ταυτόχρονα και σε κάθε του έκφραση τέλειος Θεός και ολόκληρος άνθρωπος, και ότι με τη σάρκωσή Του, η θεία και η ανθρώπινη φύση ενώνονται, δίχως να διαιρούνται αλλά και δίχως η μια να εξαφανίζει την άλλη. Στην ένωση αυτή τα χαρακτηριστικά της μιας φύσης γίνονται χαρακτηριστικά της άλλης. Τί σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ο Χριστός ως άνθρωπος ενεργεί τα έργα του Θεού, και ως Θεός ενεργεί τα ανθρώπινα. Ως Θεός και άνθρωπος πεινά, διψά και σταυρώνεται, αλλά και ως Θεός και άνθρωπος περπατά πάνω στα κύματα, και ανασταίνεται. Έτσι, η ίδια η φύση μας θεώνεται, γίνεται φως, χωρίς να παύει να είναι ανθρώπινη, και εμείς, χάρις στη θέωση της ανθρώπινης φύσεως, μπορούμε να γίνουμε ό,τι είναι Εκείνος. Γι’ αυτό και η κατανόηση του τι ακριβώς είναι Εκείνος έχει τεράστια σημασία. Κατά συνέπεια, ατιμάζει τον Χριστό και τη βασιλεία Του όποιος συστηματικά καταλύει τους λόγους των Γραφών στη ζωή του και στη διδασκαλία του προς τους άλλους, και τους ερμηνεύει αυθαίρετα και κατά βούληση.
Το φως λοιπόν είναι τα έργα μας, η ορθή κατανόηση του Θεού, και οι φωτισμένοι λόγοι μας, κι όλα αυτά προκύπτουν από τη μαθητεία μας στον Λόγο Χριστό, ο Οποίος καθαίρει και φωτίζει την καρδιά. Αυτή είναι η κλήση του Θεού προς όλους, να γίνουμε φως, και μόνο αυτό μπορεί να φωτίσει τον κόσμο γύρω μας και να τον λυτρώσει από τα σκοτάδια του.
