Μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης
«......
Οι Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές μετουσιώνονται σε μεγάλες
πνευματικές χαρές για όσα ο Θεός εδωροφόρησε αγαθά στους ανθρώπους από
τότε που « εφανερώθη εν σαρκί».
Συγκεκριμένα οι Μοναχοί και ειδικά στο Άγιο Όρος του Άθω, εορτάζουν την Γέννηση του Θεού Λόγου σχεδόν κάθε μέρα χάρις στις νυχθήμερες ιερές Ακολουθίες.
Πράγματι στις αδιάλειπτες λατρείες που επιτελούνται στις Βυζαντινές Μονές, στις Σκήτες, στις Καλύβες και τα Ησυχαστήρια, κατά τις Θ. Λειτουργίες και τις άλλες μυσταγωγικές ακολουθίες ψέλνονται ύμνοι που έχουν ως κέντρον την Σάρκωση του Θεού και τη σωτηρία του κόσμου.
Κατά την ημέρα των Χριστουγέννων οι μονάζοντες είναι προετοιμασμένοι για την υποδοχή του Θ. Βρέφους, ώστε με ψυχική μέθεξη, με μετάρσιον νουν και « καιομένη καρδία» να ψάλλουν ενθέως τη δόξα του εν υψίστοις Θεού, ορώντες « θεωρητικώς» ή εκστατικά το « μυστήριον ξένον και παράδοξον» και , συνεπαρμένοι από την μυστική θέα των αθεάτων και νοητών κόσμων, να βλέπουν νοητά και εν πίστει ωσάν « θρόνον χερουβικόν την Παρθένον» και την Φάτνην « ως χωρίον ενώ εκλήθη ο αχώρητος, Χριστός ο Θεός ...».
Όπως σ' ολόκληρη την ορθοδοξία, έτσι και στο Άγιον Όρος η προετοιμασία των Μοναχών αρχίζει με αγνιστικές νηστείες από τις 15 Νοεμβρίου. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα οι ψυχές των μονοτρόπων μυσταγωγούνται στο Μυστήριο της Γεννήσεως με τους εισαγωγικούς Ύμνους, με τα Καθίσματα, τα Τριώδια των Αποδείπνων, τις μελίρρυτες Καταβασίες και με τους εξαίρετους Ασματικούς Κανόνες που κορυφώνονται στις Μεγάλες Ώρες της προπαραμονής.
΄Ετσι με όλα τα υμνολογικά αριστουργήματα, οι μονάζοντες ζουν σε ένα κλίμα λειτουργικής συμμετοχής ως ιερουργούμενοι στο ανήκουστο Μυστήριο, ουρανοφάντορες μυούμενοι στην υπέρ φύση αποκάλυψη.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από την «εν πνεύματι και αληθεία» λατρείαν, αποβαίνει αληθινή μυσταγωγία των πιο υψηλών θεολογικών και πνευματικών εμπειριών. Νομίζει κανείς, ότι Άγγελοι Κυρίου επεδήμησαν εξ ουρανού και συνψάλλουν εναρμόνια μελωδήματα με τους αποδήμους του κόσμου ορεσιτρόφους Μοναχούς και ότι η θριαμβεύουσα στον ουράνιο κόσμο Εκκλησία, σε μια λειτουργική Σύναξη με τους ερημικούς και αρνησίκοσμους χριστιανούς υμνολογούν την ιερά νύχτα την Γέννηση του Χριστού.
Και πραγματικά μέσα στον λαμπρότατο υποβλητικό και κατανυχτικό βυζαντινό διάκοσμο και τις ποικιλόχρωμες ανταύγειες που διαχέουν τα ακτινοβολούντα πολύφωτα των στιλβωμένων πολυελαίων, τα τοιχογραφημένα πρόσωπα των Αγίων, παίρνουν μια τέλεια έκφραση, που οι θεώμενοι Μοναχοί να αισθάνονται ότι είναι ζωντανά μαζί τους.
Και όπως διατελούν στην μεταρσίωση αυτή, να βλέπουν εκστατικοί μπροστά τους Αποστόλους, Προφήτες, Μάρτυρες, Ιεράρχες, Οσίους, Ασκητές και Ησυχαστές, αυτήν την Θεοτόκο μέσα στο πάνσεπτο Σπήλαιο πλησίον του Θ .Βρέφους της, που έχει η ίδια ανακλίνει ως Λόγο σαρκωμένο στη Φάτνη των αλόγων ζώων και που πλαισιώνεται από τους Αγγέλους και τους ποιμένες με έκφραση απείρου αγαλλιάσεως όλους συμμετέχοντες με την παρουσία τους στους θείους ύμνους...
Με πλαίσιο μια απαράμιλλη σε ομορφιά και ποικιλία χειμερινών φυσικών εικόνων, φύση, με τη βαθύτατη αγιορειτική ησυχία, μέσα στην γεμάτη μυστήριο και διαφάνεια Βηθλεεμική νύχτα, οι ολονύκτιες θεοτερπείς ψαλμωδίες των Μοναχών σ' ολόκληρη την Αθωνική Χερσόνησο, με δεσπόζοντα τον λαμπρό αστέρα, ζωντανεύουν την Γέννηση του Θεού Λόγου στο αιδέσιμο Σπήλαιο και μεταφέρουν τους Μοναχούς στην αγία εκείνη νύχτα, που άγγελος Κυρίου ανήγγειλε στους απλοϊκούς « αγραυλούντες» ποιμένες: « ιδού γαρ ευαγγελίζομαι ημίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τω λαώ. Ότι ετέχθη ημίν σήμερον σωτήρ, ός εστί Χρηστός Κύριος, εν πόλει Δαβίδ».
Γι' αυτό και οι Μοναχοί συντηρούν στο διηνεκές μέσα στις καρδιές τους αυτή την ίδια λευκή νύχτα, που «πλήθος στρατιές ουρανίων» έψαλλε « δια την των πάντων θέωσιν, το « Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία....»
Συγκεκριμένα οι Μοναχοί και ειδικά στο Άγιο Όρος του Άθω, εορτάζουν την Γέννηση του Θεού Λόγου σχεδόν κάθε μέρα χάρις στις νυχθήμερες ιερές Ακολουθίες.
Πράγματι στις αδιάλειπτες λατρείες που επιτελούνται στις Βυζαντινές Μονές, στις Σκήτες, στις Καλύβες και τα Ησυχαστήρια, κατά τις Θ. Λειτουργίες και τις άλλες μυσταγωγικές ακολουθίες ψέλνονται ύμνοι που έχουν ως κέντρον την Σάρκωση του Θεού και τη σωτηρία του κόσμου.
Κατά την ημέρα των Χριστουγέννων οι μονάζοντες είναι προετοιμασμένοι για την υποδοχή του Θ. Βρέφους, ώστε με ψυχική μέθεξη, με μετάρσιον νουν και « καιομένη καρδία» να ψάλλουν ενθέως τη δόξα του εν υψίστοις Θεού, ορώντες « θεωρητικώς» ή εκστατικά το « μυστήριον ξένον και παράδοξον» και , συνεπαρμένοι από την μυστική θέα των αθεάτων και νοητών κόσμων, να βλέπουν νοητά και εν πίστει ωσάν « θρόνον χερουβικόν την Παρθένον» και την Φάτνην « ως χωρίον ενώ εκλήθη ο αχώρητος, Χριστός ο Θεός ...».
Όπως σ' ολόκληρη την ορθοδοξία, έτσι και στο Άγιον Όρος η προετοιμασία των Μοναχών αρχίζει με αγνιστικές νηστείες από τις 15 Νοεμβρίου. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα οι ψυχές των μονοτρόπων μυσταγωγούνται στο Μυστήριο της Γεννήσεως με τους εισαγωγικούς Ύμνους, με τα Καθίσματα, τα Τριώδια των Αποδείπνων, τις μελίρρυτες Καταβασίες και με τους εξαίρετους Ασματικούς Κανόνες που κορυφώνονται στις Μεγάλες Ώρες της προπαραμονής.
΄Ετσι με όλα τα υμνολογικά αριστουργήματα, οι μονάζοντες ζουν σε ένα κλίμα λειτουργικής συμμετοχής ως ιερουργούμενοι στο ανήκουστο Μυστήριο, ουρανοφάντορες μυούμενοι στην υπέρ φύση αποκάλυψη.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από την «εν πνεύματι και αληθεία» λατρείαν, αποβαίνει αληθινή μυσταγωγία των πιο υψηλών θεολογικών και πνευματικών εμπειριών. Νομίζει κανείς, ότι Άγγελοι Κυρίου επεδήμησαν εξ ουρανού και συνψάλλουν εναρμόνια μελωδήματα με τους αποδήμους του κόσμου ορεσιτρόφους Μοναχούς και ότι η θριαμβεύουσα στον ουράνιο κόσμο Εκκλησία, σε μια λειτουργική Σύναξη με τους ερημικούς και αρνησίκοσμους χριστιανούς υμνολογούν την ιερά νύχτα την Γέννηση του Χριστού.
Και πραγματικά μέσα στον λαμπρότατο υποβλητικό και κατανυχτικό βυζαντινό διάκοσμο και τις ποικιλόχρωμες ανταύγειες που διαχέουν τα ακτινοβολούντα πολύφωτα των στιλβωμένων πολυελαίων, τα τοιχογραφημένα πρόσωπα των Αγίων, παίρνουν μια τέλεια έκφραση, που οι θεώμενοι Μοναχοί να αισθάνονται ότι είναι ζωντανά μαζί τους.
Και όπως διατελούν στην μεταρσίωση αυτή, να βλέπουν εκστατικοί μπροστά τους Αποστόλους, Προφήτες, Μάρτυρες, Ιεράρχες, Οσίους, Ασκητές και Ησυχαστές, αυτήν την Θεοτόκο μέσα στο πάνσεπτο Σπήλαιο πλησίον του Θ .Βρέφους της, που έχει η ίδια ανακλίνει ως Λόγο σαρκωμένο στη Φάτνη των αλόγων ζώων και που πλαισιώνεται από τους Αγγέλους και τους ποιμένες με έκφραση απείρου αγαλλιάσεως όλους συμμετέχοντες με την παρουσία τους στους θείους ύμνους...
Με πλαίσιο μια απαράμιλλη σε ομορφιά και ποικιλία χειμερινών φυσικών εικόνων, φύση, με τη βαθύτατη αγιορειτική ησυχία, μέσα στην γεμάτη μυστήριο και διαφάνεια Βηθλεεμική νύχτα, οι ολονύκτιες θεοτερπείς ψαλμωδίες των Μοναχών σ' ολόκληρη την Αθωνική Χερσόνησο, με δεσπόζοντα τον λαμπρό αστέρα, ζωντανεύουν την Γέννηση του Θεού Λόγου στο αιδέσιμο Σπήλαιο και μεταφέρουν τους Μοναχούς στην αγία εκείνη νύχτα, που άγγελος Κυρίου ανήγγειλε στους απλοϊκούς « αγραυλούντες» ποιμένες: « ιδού γαρ ευαγγελίζομαι ημίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τω λαώ. Ότι ετέχθη ημίν σήμερον σωτήρ, ός εστί Χρηστός Κύριος, εν πόλει Δαβίδ».
Γι' αυτό και οι Μοναχοί συντηρούν στο διηνεκές μέσα στις καρδιές τους αυτή την ίδια λευκή νύχτα, που «πλήθος στρατιές ουρανίων» έψαλλε « δια την των πάντων θέωσιν, το « Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία....»
