Η ενότητα ψυχής και μυαλού είναι αυτή που κάνει την ανθρώπινή μας ύπαρξη ξεχωριστή. Ποτέ πριν δεν έχει υπάρξει άνθρωπος απόλυτα ίδιος με σένα· και ποτέ δεν θα ξαναϋπάρξει. Ο καθένας από μας είναι ένας και μοναδικός σε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας.
Όμως υπάρχει και αντίλογος.
-Κανένας δεν είναι αναντικατάστατος!
Αυτό είναι λάθος. Όταν μιλάμε για
δουλειές, τότε δεν τίθεται θέμα αντικατάστασης, αλλά διαδοχής. Στην
δουλειά του μπορεί, ο άνθρωπος να αντικατασταθεί. Ως προς την ίδια την
ύπαρξή του όμως, ο καθένας είναι αναντικατάστατος.
Γι᾿ αυτό ακριβώς, στο ευαγγέλιο ο
Χριστός λέγει τα εξής για την αξία της ψυχής μας: -Τι κέρδος θα έχει ο
άνθρωπος, ακόμη και αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο, αν υποστή ζημία στην
ψυχή του; Ποιο είναι εκείνο που θα μπορέσει ένας άνθρωπος να το
θεωρήσει αντάλλαγμα της ψυχής του; (Ματθ. 16, 26-27).
Ακόμη και οι τεχνοκράτες, στην
Παγκόσμια Συνάντηση Πληροφορικής (Νταβός Ελβετίας, 1988), είχαν ως θέμα
της τελευταίας Συνεδρίας το ερώτημα: Και με την ψυχή μας τι γίνεται;
Πόσο περισσότερο πρέπει να
ασχοληθούμε εμείς, ως χριστιανοί, με το ίδιο θέμα! Και πόσο, ακόμη
περισσότερο, πρέπει να προσέξουμε την ψυχή μας, τον ίδιο τον «εαυτό
μας»!
Ως μικρό βοήθημα στον αγώνα μας για
διόρθωση της ψυχής μας (=εαυτού μας), κατά το θέλημα του Θεού, ας
πάρουμε τα όσα μας λέγει ο Μ. Βασίλειος, εξηγώντας το ρητό της Παλαιάς
Διαθήκης:
-Πρόσεχε σεαυτώ (Δευτ. 15,9).
Πρόσεχε τον εαυτό σου, μήπως κάποτε γεννηθή στην καρδιά σου (=ψυχή σου) κρυφή αμαρτία.
• Πρόσεχε τον εαυτό σου· όχι τα δικά
σου, ούτε τα γύρω από σένα. Εμείς είμαστε η ψυχή και ο νούς· δικά μας το
σώμα και οι αισθήσεις του σώματος· τα γύρω από μας είναι τα χρήματα, οι
τέχνες και η λοιπή του βίου κατασκευή. Πρόσεχε, λοιπόν, ώστε να
απομακρύνεις κάθε ρύπο αμαρτίας από την ψυχή σου και να την στολίζεις με
κάθε αρετή.
• Πρόσεχε τον εαυτό σου, ώστε να
γνωρίζεις την ευρωστία και την αρρώστεια της ψυχής εξ αιτίας της
αμαρτίας. Μέγα και βαρύ το αμάρτημα; Ανάγκη πολλής εξομολόγησης, μεγάλης
νηστείας, πολλής μετανοίας. Μικρό και ελαφρύ το παράπτωμα; Ανάλογη και η
μετάνοια.
• Πρόσεχε τον εαυτό σου· όταν όλα τα
του βίου σου είναι ευνοικά και ευχάριστα, γιατί κινδυνεύεις να γίνεις
αλαζόνας και υπερήφανος. Λέγε τότε το του Τελώνου «Ο Θεός, ιλάσθητί μοι
τω αμαρτωλώ».
• Πρόσεχε τον εαυτό σου· όταν τα του
βίου σου είναι άσχημα, γιατί κινδυνεύεις από την απόγνωση και την ψυχική
θλίψη. Θυμήσου ότι πλάσθηκες «κατ᾿ εικόνα Θεού» και άρα κατέχεις το
μέγιστο πνευματικό αξίωμα. Λέγε τότε το «Κύριε βοήθησέ με».
