Αποθώμεθα τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός᾽.
Το «σύνθημα»- προσανατολισμός που ακούγεται καθ᾽ όλη τη διάρκεια της Μ. Σαρακοστής είναι το λόγιο του αποστόλου Παύλου, το οποίο καλεί σε αποτίναξη των σκοτεινών αμαρτωλών έργων μας και σε ένδυσή μας με τα όπλα του φωτός. ‘᾽Αποθώμεθα τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός᾽.
Το πρώτο που μας επισημαίνει ο απόστολος είναι ν᾽ αποδεχθούμε ότι πολύ συχνά βρισκόμαστε σε κατάσταση σκότους, δηλ. αμαρτίας, γι᾽ αυτό και τα έργα μας είναι έργα αμαρτωλά. Κι είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει άνθρωπος και μάλιστα Χριστιανός, που να μην ομολογεί με ευκολία την αμαρτωλότητά του σ᾽ ένα γενικό και αόριστο επίπεδο. ‘Και ποιος δεν είναι αμαρτωλός;᾽ ακούμε από τον καθένα στην όποια συζήτηση που μπορούμε να κάνουμε μαζί του. Μια τέτοια ομολογία όμως που καλύπτεται κάτω από την αοριστολογία και τη γενικολογία δεν φαίνεται να είναι αυτό που έχει κατά νού ο απόστολος. Και τούτο γιατί η αόριστη αποδοχή της αμαρτωλότητός μας κατά πάσα πιθανότητα λειτουργεί ως άλλοθι της ίδιας της αμαρτίας μας, αφού τελικά όλοι το…ίδιο κάνουμε και στην ίδια κατάσταση βρισκόμαστε. Με άλλα λόγια ομολογούμε την αμαρτωλότητα της ανθρώπινης φύσης μας για να τη δικαιώσουμε ως κάτι το φυσικό!
Ο απόστολος όμως με την πρόσκλησή του ν᾽ αποτινάξουμε τα έργα του σκότους και της αμαρτίας δίνει δραματικό χαρακτήρα στο λόγο του:
ό,τι κάνουμε, ό,τι λέμε, ό,τι ακόμη σκεφτόμαστε, αν είναι αποκομμένο από τον Χριστό, την πηγή του φωτός, είναι αμαρτία και άρα σκοτάδι. Τελικώς, ο μη εν Χριστώ ενεργών ζει και κινείται στην ανυπαρξία, έστω κι αν φαίνεται σπουδαίο και σημαντικό αυτό που επιτελεί στον κόσμο. Κι ίσως η εποχή μας είναι τέτοια εποχή ανυπαρξίας από πλευράς πνευματικής, αφού όχι μόνον οι εκτός της ᾽Εκκλησίας, αλλά πολλές φορές και οι ίδιοι οι Χριστιανοί ζούμε και συμπεριφερόμαστε σα να μην έχουμε καμμία σχέση με τον Χριστό, σα να είμαστε στην προ Χριστού ακόμη εποχή. Πρόκειται για την κατάσταση της εκκοσμίκευσης, όπως έχει επισημανθεί προ πολλού, κατά την οποία έχει αποδεσμευτεί η ζωή μας από την παρουσία του Χριστού και συνεπώς η αθεΐα με την πρακτική της μορφή είναι το γνώρισμα της ζωής μας.
Η τραγικότητα όμως της καταστάσεως αυτής έχει υποδειχθεί ήδη από τον Κύριο: είναι ζωή εν θανάτω. ᾽Εκείνος που δεν προσδιορίζεται στη ζωή του από τις προϋποθέσεις του Χριστού στην πραγματικότητα είναι νεκρός. Τα λόγια ᾽Εκείνου εν προκειμένω ηχούν πολύ ξερά και πένθιμα: ‘῎Αφες τους νεκρούς θάψαι τους εαυτών νεκρούς᾽. Είναι νεκρός όποιος δεν Τον αποδέχεται και δεν θέλει να Τον ακολουθεί ως μαθητής Του. Να αποθέσουμε λοιπόν τα έργα του σκότους σημαίνει να πετάξουμε από πάνω μας κάθε τι που αποτελεί κεντρί του θανάτου, κάθε τι που μας στερεί την ικμάδα της ζωής.
Πως θα γίνει αυτό; Με ποιόν τρόπο μπορούμε να ξεφύγουμε από τα θανατερά αυτά δίχτυα; Ο απόστολος είναι σαφής και κατηγορηματικός: μόνο με τη στροφή μας προς το φως. ‘᾽Ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός᾽. Μόνο με το θετικό ξεπερνιέται το αρνητικό. Το σκοτάδι δεν… σκοτώνεται πυροβολώντας το. Κατά φυσικό τρόπο εξαφανίζεται, μόλις έρχεται το φως. Η νύχτα πάντα υποχωρεί, μόλις ξεπροβάλλει η αυγή και ο ήλιος. ῎Ετσι και το σκότος της αμαρτίας εξαφανίζεται, μόλις ο άνθρωπος στραφεί προς το φως το πνευματικό, προς τον Ήλιο της Δικαιοσύνης, τον Κύριο ᾽Ιησού Χριστό. Και στροφή προς το φως σημαίνει ένδυση του ᾽Ι. Χριστού, όπως το λέει και ο ίδιος ο απόστολος: ‘᾽Ενδύσασθε τον Κύριον ᾽Ιησού Χριστόν᾽.
᾽Εδώ αναφύεται όμως κάποιο πρόβλημα: πως καλούμαι ο Χριστιανός να ντυθώ τον Χριστό, αφού ήδη είμαι ενδεδυμένος με Αυτόν λόγω του βαπτίσματός μου; Ο λόγος του Θεού έχει αποκαλύψει ότι ‘όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε᾽. Πως λοιπόν να ντυθώ το ίδιο ένδυμα με το οποίο ήδη είμαι καλυμμένος; Για μας τους Χριστιανούς λοιπόν που είμαστε ενδεδυμένοι τον Κύριο, η προτροπή του απ. Παύλου πρέπει να εννοηθεί ως επανεύρεση του ενδύματός μας. Και μετά το βάπτισμα δυστυχώς αμαρτάνουμε. Η αμέλειά μας μας κάνει να ξεφτίζουμε αυτό που πάντα έπρεπε να διατηρείται καινούργιο. ῎Αρα ντύνομαι τον Χριστό σημαίνει, για μένα τον βαπτισμένο, ζωή μετάνοιας. Καλούμαι να ζω εν μετανοία, για να καθαρίζω το ένδυμα που έλαβα στο βάπτισμα. Γι᾽ αυτό άλλωστε τη μετάνοια χαρακτηρίζουν οι Πατέρες μας ως ανανέωση του βαπτίσματος και δεύτερο βάπτισμα. Σταματώ λοιπόν να είμαι στο σκοτάδι, όταν παίρνω το δρόμο της μετάνοιας, με την οποία και πάλι ξαναβρίσκω τον αληθινό μου εαυτό, το φως που με πλημμύρισε την ημέρα της αναγεννήσεώς μου με την ένταξή μου στην ᾽Εκκλησία.
Κι αυτή η επανεύρεση του ενδύματος διά της μετανοίας είναι ζωή δύναμης και εξουσίας. Γιατί, λέει, ‘ενδύσασθε τα ο π λ α του φωτός᾽. Το φως του Χριστού μας δίνει όπλα και φανερώνει την εξουσία που λάβαμε ως τέκνα πιά Θεού. ‘Όσοι έλαβον τον Χριστόν έδωκεν αυτοίς την εξουσίαν τέκνα Θεού γενέσθαι᾽. Ποια είναι αυτά τα όπλα; Είναι η πανοπλία της χάριτος του Θεού, η πανοπλία του Σταυρού. Ο υμνογράφος της ᾽Εκκλησίας μας, βασισμένος σε ανάλογη περιγραφή του απ. Παύλου, αναγγέλλει: ‘Το στάδιον των αρετών ηνέωκται. Οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε…Και αναλαβόντες την πανοπλίαν του Σταυρού, τω εχθρώ αντιμαχησώμεθα, ως τείχος άρρηκτον κατέχοντες την πίστιν, και ως θώρακα την προσευχήν, και περικεφαλαίαν την ελεημοσύνην. ᾽Αντί μαχαίρας την νηστείαν, ήτις εκτέμνει από καρδίας πάσαν κακίαν᾽. ( Το στάδιο των αρετών έχει ανοίξει. Όσοι θέλετε να αγωνιστείτε εισέλθετε… Και αφού φορέσαμε την πανοπλία του Σταυρού, ας πολεμήσουμε τον εχθρό, έχοντας την πίστη σα στέρεο τείχος και σα θώρακα την προσευχή και περικεφαλαία την ελεημοσύνη. Στη θέση του μαχαιριού τη νηστεία, η οποία βγάζει απ᾽την καρδιά κάθε κακία).
Πίστη, προσευχή, αγάπη κι ελεημοσύνη, νηστεία: να τα όπλα της πνευματικής μας πανοπλίας, με τα οποία καλούμαστε να βαδίσουμε κατά την ευλογημένη περίοδο της Μ. Σαρακοστής, αλλά και καθ᾽ όλη τη ζωή μας. Δεν έχουμε παρά να συναισθανθούμε την εξουσία που μας έχει δοθεί και να την ενεργοποιήσουμε. Το τέλος προβάλλει εμπρός μας λαμπρό και γεμάτο χάρη: η συμμετοχή μας στην ᾽Ανάσταση, η πληρότητα της ένταξής μας στη Βασιλεία του Θεού, την αληθινή πατρίδα μας!
