Βρισκόμαστε στην Ε’ εβδομάδα των νηστειών. Η εβδομάδα αυτή είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Σαρακοστής.
Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκτενέστερες. Στη συνήθη ακολουθία
των προηγουμένων εβδομάδων προστίθενται δυό νέες ακολουθίες.
Ο Μέγας Κανών, που τον ψάλλαμε τμηματικά την Α’ εβδομάδα των νηστειών, και ο Ακάθιστος Ύμνος, που τον ψάλλαμε κατά στάσεις τις προηγούμενες Παρασκευές, τώρα ψάλλονται ολόκληροι.
Στα μοναστήρια ψάλλεται στον όρθρο της Πέμπτης ο Μέγας Κανών
και στον όρθρο του Σαββάτου ο Ακάθιστος Ύμνος. Στις πόλεις όμως, επειδή
οι συνθήκες της ζωής είναι διαφορετικές και οι πιστοί δεν είναι
ελεύθεροι τα πρωινά, ψάλλεται το βράδυ της Τετάρτης ο Μέγας Κανών και το
βράδυ της Παρασκευής ο Ακάθιστος Ύμνος, μαζί με την ακολουθία του
αποδείπνου.
Μέγας Κανών ονομάζεται, διότι ενώ οι συνηθισμένοι κανόνες έχουν γύρω
στα τριάντα τροπάρια, αυτός έχει διακόσια πενήντα τροπάρια, διότι τόσοι
είναι οι στίχοι των εννέα ωδών της αγίας Γραφής. Δηλαδή ο ποιητής του
ύμνου έχει γράψει ένα τροπάριο για κάθε στίχο, ενώ οι άλλοι κανόνες
έχουν μόνο τέσσερα τροπάρια για κάθε ωδή της αγίας Γραφής.
Αργότερα άλλοι υμνωδοί προσέθεσαν κι άλλα τροπάρια, περίπου τριάντα,
προς τιμή της Μαρίας της Αιγυπτίας και του Αγίου Ανδρέα. Έτσι ο κανόνας
σήμερα αριθμεί περίπου διακόσια ογδόντα τροπάρια.
Τον Μεγάλο Κανόνα έγραψε και συνέθεσε ο Άγιος Ανδρέας, Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, ο επονομαζόμενος και Ιεροσολυμίτης (660 – 740 μ.Χ.), λόγω της διακονίας του ως μοναχού στα Ιεροσόλυμα.
Ο Άγιος Ανδρέας, ένας από τους εξέχοντες εκπροσώπους της
Εκκλησιαστικής ποιήσεως, (όπου εορτάζεται στις 4 Ιουλίου), συγκέντρωσε
αρκετές από τις ιστορίες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, από τον
Αδάμ μέχρι και την Ανάληψη του Κυρίου μας και το κήρυγμα των Αγίων
Αποστόλων, και τις μελοποίησε.
