Σήμερα Κυριακή μετά τα Φώτα, αγαπητοί μου αδελφοί, και το Ευαγγελικό ανάγνωσμα που ακούσαμε παρουσιάζει τον Κύριο, στο άκουσμα της είδησης ότι ο Ιωάννης ο Βαπτιστής παραδόθηκε στον βασιλέα Ηρώδη και φυλακίσθηκε, να αναχωρεί αμέσως από την περιοχή της Ιουδαίας και να πηγαίνει και να εγκαθίσταται στην περιοχή της Γαλιλαίας. Συγκεκριμένα, μας πληροφορεί το Ευαγγέλιο, ότι άφησε τη Ναζαρέτ και ήρθε να κατοικήσει στην Καπερναούμ, η οποία βρισκόταν κοντά στη λίμνη μεταξύ των ορίων Ζαβουλών και της Νεφθαλείμ. Μάλιστα, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μάς αναφέρει και ποιοι ήταν οι κάτοικοι της περιοχής εκείνης. Εκεί λοιπόν, εκτός από τους Εβραίους κατοικούσαν και πολλοί ειδωλολάτρες, διότι αυτές οι περιοχές βρίσκονται στα σύνορα του Ισραήλ με τη Συρία. Εκεί εγκαταστάθηκε ο Χριστός και από εκεί, ουσιαστικά, ξεκίνησε το κήρυγμά Του και τη δημόσια δράση Του. Από εκεί άρχισε να φανερώνει σε όλους, με το κήρυγμα Του και τα αναρίθμητα θαύματα, την αληθινή πίστη και τον νέο κατά Θεόν τρόπο ζωής.
Η σημερινή Ευαγγελική περικοπή μάς αναφέρει, εκτός των άλλων, και τα πρώτα λόγια του κηρύγματος του Χριστού που ήταν: «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών». Η λέξη «μετανοείτε» είναι σύνθετη, αποτελούμενη από τις λέξεις «μετά» και «νους». Όταν, λοιπόν, ο Χριστός μάς καλεί σε μετάνοια, αυτό που θέλει ουσιαστικά από εμάς είναι να αλλάξουμε τον τρόπο που μέχρι σήμερα σκεφτόμασταν και δρούσαμε και να κάνουμε κύριο της σκέψης μας και ζωή της ζωής μας τον ίδιο τον Χριστό. Όταν ο Χριστός μάς καλεί σε μετάνοια αυτό που θέλει είναι να αποκτήσουμε έναν μόνιμο πόθο για να ενωθούμε μαζί Του, να βγούμε από τα ασφυκτικά όρια του εγωισμού μας και να παραδοθούμε στον απέραντο χώρο της αγάπης του Θεού. Όλα αυτά, αδελφοί μου, δεν είναι εύκολα, γι’ αυτό λέμε ότι η μετάνοια είναι μια διαρκής πνευματική εργασία του ανθρώπου, είναι ένας αδιάκοπος αγώνας. Να μη ξεχνάμε, όμως, ότι η μετάνοια δεν είναι κατόρθωμά μας, αλλά δωρεά του ίδιου του Θεού που μπορεί να μας τη δωρίσει ακριβώς γιατί «ήγγικεν η Βασιλεία των Ουρανών», αφού ο Χριστός έχει έρθει και μπορεί να μας προσφέρει την κοινωνία της αγάπης Του.
Θα μπορούσαμε να πούμε, αδελφοί μου, ότι η Εκκλησία μέσω του σημερινού Ευαγγελίου, βρίσκει ακόμα μία ευκαιρία να μας θυμίσει τι είναι ακριβώς η μετάνοια και να μας πει πως ολόκληρη η ζωή του ανθρώπου είναι καιρός μετανοίας. Μετάνοια, λοιπόν, σύμφωνα με τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά είναι το να μισήσουμε την αμαρτία και να αγαπήσουμε την αρετή. Μετάνοια, σημαίνει να απομακρυνθούμε από το κακό και να εκτελούμε το αγαθό. Και από αυτά, προηγείται το να καταδικάζουμε τον εαυτό μας για τις αμαρτίες μας, και να δείχνουμε μεταμέλεια ενώπιον του Θεού. Να καταφεύγουμε σ’ Αυτόν με καρδιά συντετριμμένη και να προσπίπτουμε στο πέλαγος της ευσπλαχνίας Του, θεωρώντας τον εαυτό μας ανάξιο να συναριθμηθεί με τους υιούς Του. Με τα λόγια αυτά, ο Άγιος Γρηγόριος μας διδάσκει ότι, η μετάνοια δεν είναι μια απλή αλλαγή του ανθρώπου προς το καλύτερο, αλλά η ολοκληρωτική ανακαίνισή του.
Δεν είναι τυχαίο, που και ο Τίμιος Πρόδρομος και ο Χριστός μας, άρχισαν το θείο και ουράνιο κήρυγμά τους με τα ίδια λόγια «μετανοείτε, ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών». Γιατί; Γιατί ήθελαν, αδελφοί μου, να μας επισημάνουν την σπουδαιότητα που έχει στην πνευματική ζωή η μετάνοια. Άλλωστε, οι Πατέρες της Εκκλησίας μας μάς το είπαν ξεκάθαρα πως η μετάνοια είναι η αρχή και η μεσότης και το τέλος της χριστιανικής ζωής. Σήμερα ο Xριστός, δεν μας πληροφορεί μόνο ότι «ήγγικε η Βασιλεία του Θεού», ότι έφθασε, δηλαδή, η Βασιλεία Του, αλλά μας δείχνει και τον τρόπο για να εισέλθουμε σε αυτή τη Βασιλεία. Και ο τρόπος δεν είναι άλλος από τη μετάνοια. Αμήν.