Τη μνήμη Αγίου Εφραίμ και των συν αυτώ Μαρτυρησάντων τιμά σήμερα, 7
Μαρτίου, η Εκκλησία μας. Οι Άγιοι Μάρτυρες είναι οι: Εφραίμ, Βασιλεύς,
Ευγένιος, Αγαθόδωρος, Ελπιδίος, Καπίτων και Αιθέριος.
Επί της βασιλείας του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.) ο
Πατριάρχης Ιεροσολύμων Έρμων (300-314 μ.Χ.) απέστειλε στη Σκυθία τον
Επίσκοπο Άγιο Εφραίμ και στη Χερσώνα τον Επίσκοπο Άγιο Βασιλέα, με σκοπό
την διάδοση του Χριστιανισμού. Ο Άγιος Βασιλέας επειδή κήρυττε τον
Χριστό, εκδιώχθηκε από τους ειδωλολάτρες.
Ομως και πάλι προσκλήθηκε από τον ηγεμόνα του τόπου και ανέστησε,
κατά τον Συναξαριστή, τον υιό του. Από το γενόμενο θαύμα και ο άρχοντας
και πλήθος λαού πίστεψαν στον Χριστό και βαπτίσθηκαν. Οι ειδωλολάτρες
όμως εξεμάνησαν και τον συνέλαβαν. Τον έδεσαν και τον έσυραν από τα
πόδια, και συρόμενος πέθανε.
Αλλά και ο Άγιος Εφραίμ, ενώ δίδασκε το Ευαγγέλιο, συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες και αποκεφαλίσθηκε.
Μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Βασιλέως απεστάλησαν στη Χερσώνα
οι Επίσκοποι Αγαθόδωρος, Ελπίδιος και Ευγένιος ως κήρυκες του Ευαγγελίου
και της πίστεως, αλλά και αυτοί φονεύθηκαν από τους άπιστους.
Στην συνέχεια απεστάλη υπό του Πατριάρχη Ιεροσολύμων ο Επίσκοπος
Αιθέριος, ο οποίος μόλις είδε τον εθνικό λαό εξαγριωμένο, κατέφυγε στον
Μέγα Κωνσταντίνο και ζήτησε την απέλαση των ειδωλολατρών από τη Χερσώνα,
πράγμα το οποίο έγινε.
Αφού δε ο Άγιος ανήγειρε εκεί ναό, μετέβη στον βασιλέα, για να τον
ευχαριστήσει. Όμως κατά την επιστροφή του τον συνέλαβαν και τον έπνιξαν
στον ποταμό Δούναβη.
Οι Χριστιανοί της Χερσώνας ζήτησαν τότε από τον Μέγα Κωνσταντίνο να
τους στείλει έναν άλλο Αρχιερέα και έτσι στάλθηκε σε αυτούς ο Άγιος
Καπίτων. Οι ειδωλολάτρες όμως ζήτησαν από τον Άγιο Καπίτων να τους κάνει
ένα θαύμα ώστε να δουν ποια είναι η αληθινή πίστη.
Ο Άγιος Καπίτων τότε, αφού φόρεσε τα αρχιερατικά του άμφια, έκανε το
σημείο του Σταυρού και μπήκε μέσα σε μια αναμμένη κάμινο. Αφού έμεινε
εκεί για αρκετή ώρα, βγήκε αβλαβής και άφλεκτος. Βλέποντας αυτό το θαύμα
οι ειδωλολάτρες, βαπτίστηκαν και αυτοί Χριστιανοί.
Απολυτίκιο:
Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Επτάριθμος σύλλογος, Ιεραρχών ιερών, αγώσιν αθλήσεως, την Εκκλησίαν Χριστού, ενθέως εφαίδρυναν, Ευγένιος Βασιλεύς τε, συν Εφραίμ Αιθερίω, Ελπίδιος και Καπίτων, Αγαθόδωρος άμα. Αυτών Χριστέ ικεσίαις, πάντας ελέησαν.
Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Επτάριθμος σύλλογος, Ιεραρχών ιερών, αγώσιν αθλήσεως, την Εκκλησίαν Χριστού, ενθέως εφαίδρυναν, Ευγένιος Βασιλεύς τε, συν Εφραίμ Αιθερίω, Ελπίδιος και Καπίτων, Αγαθόδωρος άμα. Αυτών Χριστέ ικεσίαις, πάντας ελέησαν.
