Λένε οι Πατέρες ότι οι χειρότεροι λογισμοί είναι εκείνοι που μας καλλιεργούν την υποκρισία.
Όταν αγωνιζόμαστε πνευματικά, οι
λογισμοί αυτοί γίνονται εντονότεροι και δρουν σε τέτοιο βαθμό που δεν
τους καταλαβαίνουμε γιατί φαίνονται μπολιασμένοι με την ευσέβεια και την
αρετή. Πολλοί λοιπόν θα σκεφτούμε, ειδικά τις μέρες αυτές, το πόσο
“καλοί χριστιανοί” είμαστε, εφόσον μετά την Καθαρά Δευτέρα θ’ αλλάξουμε
τις διατροφικές μας συνήθειες σύμφωνα με τους κανόνες της Εκκλησίας.
Θα σκεφτούμε ότι τάχα είμαστε “πιο κοντά” στο Θεό επειδή νηστεύουμε ή
επειδή -κατά την Μεγάλη Τεσσαρακοστή- πηγαίνουμε πιο συχνά στην
Εκκλησία. Έπειτα, θ’ αρχίσουμε -μέσα σ’ αυτό τον καταιγισμό λογισμών- να
συγκρινόμαστε με αδελφούς μας: προχωράμε στο δρόμο, φερ’ ειπείν, και
βλέποντας κάποιον να μη νηστεύει, ο σατανάς λογισμός θα μας πει “μπράβο,
μπράβο δεν είναι όλοι σαν κι εσένα, που είσαι τόσο ευσεβής και
νηστεύεις!”. Θα βρεθούμε, επίσης, στον εργασιακό μας χώρο ή σε κάποια
συνάντηση φίλων και θα μας προσφέρουν να φάμε κάτι αρτύσιμο, μολονότι
Σαρακοστή. Τότε, θ’ ανταπαντήσουμε στο αρτύσιμο κέρασμα -υψώνοντας και
λίγο τον τόνο της φωνής μας ώστε να ακουστούμε στους άλλους- λέγοντας
“ευχαριστώ, ευχαριστώ αλλά νηστεύω -είναι Σαρακοστή, ξέρετε…” Οι
χειρότεροι λογισμοί είναι αυτοί που θέλουν να μας πείσουν ότι είμαστε
“αγιότεροι” απ’ τους άλλους ότι είμαστε καλύτεροι, πιο χρηστοί και πιο
ηθικοί συνάμα. Την Κυριακή της Τυρινής, ωστόσο, ο Κύριος μας
διδάσκει ποια είναι η αληθινή νηστεία, ποιος είναι ο αληθινός δρόμος για
τη Σωτηρία. Ουσιαστικά, στο ευαγγελικό ανάγνωσμα αυτής της Κυριακής
συνοψίζεται ολάκερη η διδασκαλία του Χριστού, η οποία δεν ισχύει μονάχα
για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή αλλά για ολόκληρη της ζωή μας. Άλλωστε,
χριστιανοί είμαστε 365 μέρες το χρόνο, δε γινόμαστε “περισσότερο”
χριστιανοί για 40 ημέρες κι έπειτα παύουμε να είμαστε!
Μας λέει λοιπόν ο Χριστός να συγχωρούμε τους άλλους ανθρώπους όπως
ακριβώς θέλουμε να συγχωρεί τα δικά μας παραπτώματα ο Θεός. Δε μπορούμε
να παρακαλάμε τον Θεό να μας ελεεί αν εμείς -στις σχέσεις μας με τους
άλλους- δεν δείχνουμε έλεος! Αν πάλι πιστεύουμε ότι χωρίς να συγχωρούμε
τους άλλους, θα συγχωρέσει εμάς ο Θεός, τότε το λιγότερο που μπορούμε να
πούμε για τον εαυτό μας είναι ότι είμαστε παράλογοι…
Μας λέει ο Χριστός ότι όταν νηστεύουμε δε πρέπει να το λέμε!
Όταν το διατυμπανίζουμε χάνουμε το μισθό μας! Όταν λέμε στους άλλους ότι
νηστεύουμε, τότε ελλοχεύει ο λογισμός ότι εμείς είμαστε ανώτεροι απ’
τους άλλους. Ο Χριστός μας λέει ότι τη νηστεία μας πρέπει να
την κρατάμε κρυφή σε τέτοιο σημείο ώστε να «καλλωπίζουμε» τον εαυτό μας
για να μη φαίνεται η αδυναμία του σώματός μας στους άλλους. Ας μη
περιμένουμε τόσο για την επιβράβευση των ανθρώπων… Έπειτα, ο Χριστός μας
λέει ότι τα υλικά πράγματα έχουν ημερομηνία λήξης. Ας μην εμμένουμε σ’
αυτά. Εργαζόμαστε για να ζήσουμε όχι για να βγάλουμε παραπάνω. Αν κανείς
αγκομαχά για το παραπάνω, τότε γίνεται δούλος του πάθους του: δε μπορεί
να δει τίποτε άλλο εκτός από τη ματαιότητα της διατήρησης της
περιουσίας για την οποία τόσο έχει πασχίσει. Αν ο θησαυρός μας -δηλαδή ο
σκοπός της ζωής μας- περιορίζεται στην ύλη, τότε κι η καρδιά μας μες
την ύλη κάπου χάνεται. Αν ο θησαυρός μας είναι πνευματικός, αν δηλαδή
σκοπός της ζωής μας είν’ ο Χριστός, τότε η καρδιά μας φλέγεται απ’ του
Χριστού την Αγάπη.
Κι η Αγάπη του Χριστού είναι ατέλειωτη, σε αντίθεση με το
χρήμα και την περιουσία που κάποτε θα τελειώσουν, καταδικασμένα εκ
φύσεως να αφανιστούν. Αν δε συγχωρούμε τους άλλους, αν είμαστε υποκριτές
κι αν ο σκοπός της ζωής μας είναι η διατήρηση της ύλης, ευκαιρία
αποτελεί η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ν’ αλλάξουμε στάση ζωής. Αν
επιμένουμε σ’ αυτά, τότε είναι αδύνατο να κάνουμε πνευματική ζωή. Οι
προσευχές και οι ιερές ακολουθίες είναι αναγκαίες για τους χριστιανούς
αλλά από μόνες τους δε λεν τίποτε. Αυτό που ζητάει ο Χριστός από ‘μας
είναι οι πράξεις μας να συμφωνούν μας τα λόγια μας. Αν αυτό δε
συμβαίνει, τότε η νηστεία μεταλλάσσεται σε έθιμο ή σε σύνολο κανόνων
διατροφής… Κι όμως η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι “στάδιον
αγώνων πνευματικών”, ζωντανό σχολειό για ολόκληρη τη ζωή μας, ένα
ακατάπαυστο μάθημα Πίστης, Ελπίδας και Αγάπης.
Ιάσων Ιερομ.
