του Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου
Πολλές φορές μπερδεύουμε την συναισθηματική μας κατάσταση με την πνευματική μας κατάσταση.
Γι’ αυτό και οι άνθρωποι λένε στην εξομολόγηση ότι «τώρα είμαι πολύ
καλά πάτερ ή τώρα είμαι χάλια». Ενώ αναφέρονται στην συναισθηματική τους
κατάσταση εννοούν την πνευματική τους, κάτι τέτοιο όμως είναι λάθος.
Μπορεί κάποιος να είναι πνευματικά πολύ καλά αλλά συναισθηματικά να
μην είναι. Αυτό που θέλουμε να διευκρινίσουμε είναι ότι: η
συναισθηματική μας κατάσταση δεν συμβαδίζει πάντα με την πνευματική μας,
και θα πρέπει να τα διαχωρίσουμε στο μυαλό μας.
Επειδή δηλαδή είμαι συναισθηματικά πεσμένος -έμαθα ότι κάποιος
γνωστός μου είναι ασθενής- αυτό δεν σημαίνει ότι και πνευματικά πέφτω·
αλλά και το ανάποδο, εάν δεν έχω κανένα πρόβλημα και είμαι πάντα
ευδιάθετος, αυτό δεν σημαίνει ότι πνευματικά προοδεύω. Μπορεί κάποιος να
έχει πολλά χρήματα, δόξα, να απολαμβάνει την τρυφή του κόσμου τούτου,
να ζει χωρίς μυστηριακή ζωή, χωρίς Χριστό, μέσα στην αμαρτία. Μέσα στην
πλάνη του ζει ευτυχισμένος συναισθηματικά, όμως πνευματικά έχει πιάσει
πάτο.
Εάν τον ρωτήσουμε πως είναι, θα μας απαντήσει ότι είναι πολύ καλά,
ότι είναι ευτυχισμένος, χαρούμενος. Η πνευματική του όμως κατάσταση
διαφέρει κατά πολύ από την συναισθηματική του. Από την άλλη, μπορεί
κάποιος χριστιανός να περνάει μια δοκιμασία, μία ασθένεια ενός οικείου
του προσώπου.
Η δοκιμασία αυτή μπορεί συναισθηματικά να του στοιχίζει, να νιώθει
άσχημα, να μην έχει διάθεση, όμως εάν προσεύχεται, ζει εν μετανοία,
μυστηριακά, προσεχτικά, με υπομονή και αγάπη προς τον πάσχοντα αδελφό
του προοδεύει πνευματικά. Συναισθηματικά δεν είναι καλά, όμως πνευματικά
είναι.
Φυσικά, όταν ο άνθρωπος βρει και γνωρίσει τον Χριστό έχει χαρά μέσα
του. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα στεναχωρεθεί με κάτι που θα γίνει
μέσα στην καθημερινότητα του. Τα συναισθήματά μας δείχνουν ακριβώς το
ανθρώπινο, από κει και πέρα βεβαίως, δεν θα πρέπει τα συναισθήματα να
«καπελώνουν» την πνευματική μας προσπάθεια, δηλαδή την αναζήτηση του
Χριστού παντού και πάντοτε.
Και οι Άγιοι είχανε συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, αυτό δεν σημαίνει
όμως ότι μία χάνανε και μία βρίσκανε τον Χριστό. Οι Άγιοι δεν είναι
ρομπότ που δεν νιώθουν, δεν αισθάνονται. Η αρετή της απάθειας που
αναφέρουν οι Πατέρες δεν είναι μια κατάσταση χωρίς συναισθήματα δηλαδή
μία αναισθησία αλλά μία κατάσταση χωρίς πάθος, χωρίς εμπάθεια.
Ο απόστολος Παύλος βεβαίως προτρέπει οι άνθρωποι να χαίρονται. Αυτή η
χαρά όμως να είναι όχι απλά μία συναισθηματική έκρηξη αλλά μία βαθιά
υπαρξιακή κατάσταση που πηγάζει από την βίωση της Αγάπης του Θεού.
Προσωπικά, φοβάμαι εκείνους του χριστιανούς που έχουνε ένα μόνιμο
ψευτοχαμόγελο στα χείλη τους, διότι νιώθουν ενοχή να εκφράσουν τα
συναισθήματά τους (π.χ. ότι σήμερα δεν έχουν διάθεση) με αποτέλεσμα αντί
να τα πνίγουν, να τους πνίγουν αυτά, να γιγαντώνονται μέσα τους και να
φτάνουν σε «περίεργες» καταστάσεις αυταρχισμού, κόμπλεξ, ενοχικού
συν-δρόμου και ψυχικών διαταραχών. Και όλα αυτά διότι θεωρούν ότι το να
μην αισθάνεσαι καλά σημαίνει ότι δεν πας καλά πνευματικά.
Τελικά δεν πας καλά πνευματικά όταν θεωρείς ότι η συναισθηματική σου
κατάσταση είναι ο απόλυτος καθρέπτης της πνευματικής σου κατάστασης.
Αυτό δείχνει ότι αρνούμαστε την ανθρωπινότητά μας. Αυτό δείχνει ότι
έχουμε μία τελείως λάθος αντίληψη περί πνευματικής ζωής, που δυστυχώς
την οριοθετούμε μέσα σε ρηχές συγκινησιακές εκρήξεις, ή συναισθηματικούς
βερμπαλισμούς μίας επιπόλαιας θρησκευτικής προσέγγισης του Θεού και της
Εκκλησίας Του.
Ο άνθρωπος του Θεού δεν είναι σώνει και καλά, καλά.
Ο άνθρωπος του Θεού και καλά να μην είναι… τελικά είναι καλά, γιατί
έχει τον Θεό στην ζωή του κι ας έχει προβλήματα, κι ας μην είναι πάντα
ευδιάθετος.
Δεν είναι το ζητούμενο να είμαστε πάντα ευδιάθετοι και χαρούμενοι
εξωτερικά, το ζητούμενο είναι να έχουμε στο κέντρο της ζωής μας τον
Χριστό, ακόμα και τότε που συναισθηματικά δεν θα είμαστε καλά.
Μην νιώθουμε ενοχή λοιπόν επειδή κάποια μέρα δεν έχουμε διάθεση… ανθρώπινο είναι, όχι αμαρτωλό!
