Έρχονται στιγμές στην
επικοινωνία γονέων και παιδιών που οι μεγαλύτεροι αισθάνονται ότι τα
αιτήματα που λαμβάνουν από τους νεώτερους, ιδίως τους εφήβους, είναι
παράλογα. Δεν είναι μόνο το χάσμα των γενεών και η διαφορά κουλτούρας.
Είναι κι ένα αίσθημα φόβου ότι με την εκπλήρωση τέτοιων «παράλογων»
αιτημάτων τα όρια χάνονται. Πώς αντιδρά, για παράδειγμα, ο γονέας όταν
το παιδί του ζητά να βγει μέχρι πολύ αργά έξω; Όταν θέλει να πάει σε
μαγαζιά της νύχτας, που για την αντίληψη του γονέα δεν αρμόζουν στην
ηλικία του παιδιού του, αλλά για κείνο και τους συνομηλίκους του τέτοιες
επιλογές φαίνονται αυτονόητα αποδεκτές, καθώς «όλοι πηγαίνουν εκεί»;
Πώς αντιδρά ο χριστιανός γονέας όταν το παιδί δεν θέλει να έρθει στην
εκκλησία την Κυριακή; Πώς όταν έρχεται ο πρώτος έρωτας, σε γυμνασιακή
ηλικία;
Αυτά τα «παράλογα» αιτήματα
γίνονται αφορμή για φιλονικίες στο σπίτι. Δηλητηριάζουν την οικογενειακή
ατμόσφαιρα, διότι τόσο γονείς όσο και παιδιά νιώθουν πικρία. Οι γονείς
για το ακατανόητο ή το αταίριαστο του αιτήματος, τα παιδιά για την
σκληρότητα και την έλλειψη κατανόησης των γονέων. Οι δυσκολίες
επιτείνονται όταν οι γονείς δεν έχουν από κοινού στάση έναντι του
παιδιού τους. Όταν ο ένας λέει «δεν πειράζει» και ο άλλος επιμένει στην
μη εκπλήρωση του αιτήματος. Τότε η ρήξη είναι αναπόφευκτη και
συμπεριλαμβάνει και την σχέση των γονέων μεταξύ τους.
Τα περισσότερα αιτήματα έχουν
να κάνουν με τις παρέες των παιδιών. Συχνά οι γονείς αισθάνονται ότι τα
παιδιά τους δεν τους ακούνε διότι παρασύρονται. Η μη ικανοποίηση από την
πλευρά τους των αιτημάτων έχει και τον χαρακτήρα υπενθύμισης ότι το
παιδί δεν μπορεί να μην ακούει τους γονείς και να προτιμά τους φίλους.
Αυτό όμως δεν είναι επιχείρημα.
Ο
γονέας καλείται να εστιάσει στο ίδιο το αίτημα, ανεξαρτήτως αν εκκινεί
από τον χαρακτήρα του παιδιού του ή από το περιβάλλον του. Καλείται να
εξηγήσει στο παιδί τους λόγους απόρριψης με πειστικό τρόπο, αφού όμως
πρώτα το ακούσει, τι έχει να πει. Διότι αν μόνο απαγορεύει ή αρνείται,
δεν δίνει στο παιδί την δυνατότητα να εκφραστεί από την καρδιά του,
καθώς και δεν μπορεί ο ίδιος να ανασκευάσει τα επιχειρήματα που
συνοδεύουν το αίτημα. Ο γονέας οφείλει να είναι αποφασιστικός και
συνεπής στα όρια που χαράζει, όχι όμως και να μην λαμβάνει υπόψιν του
την ηλικία του παιδιού, τον χαρακτήρα του και την δυνατότητα να
αντιληφθεί με ψυχραιμία τα «γιατί» της άρνησης. Οι γονείς καλούνται σε
ενιαία στάση, σε αλληλοϋποστήριξη, για να μην υπάρχει σύγχυση στο παιδί!
Τη ίδια στιγμή, ο αξιακός κώδικας της οικογένειας είναι μια υπενθύμιση
στο παιδί ότι δεν κάνουμε όσα καταλαβαίνουμε ή μας αρέσουν μόνο, αλλά
και αυτά που δείχνουν την από κοινού πορεία της οικογένειας!
Το παιδί, πάλι, οφείλει να
προσπαθήσει, χωρίς εκνευρισμό, να μην θέτει μόνο αιτήματα, αλλά να
δείχνει ότι κατανοεί τόσο το περιεχόμενό τους, όσο και την θέση του
γονέα. Υπάρχει διαφορά νοοτροπίας. Δεν μπορεί όμως αυτή να γίνεται
αφορμή για μόνιμο παράπονο, αλλά η επιμονή και η υπομονή, όταν το αίτημα
είναι εύλογο, βοηθά. Το παιδί όμως οφείλει να σκεφτεί και το ότι δεν
είναι πάντα καιρός για όλα.
Εδώ μπορεί να βοηθήσει η παρουσία ενός πνευματικού πατέρα! Ας τον αναζητήσει η οικογένεια!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
