“Προφητείας τήν χάριν πεπλουτηκώς, ἐσομένων τήν γνῶσιν θεοπρεπῶς, μεμύησαι ἐν Πνεύματι, Μαλαχία θεόπνευστε. Καί προλέγεις ἅπασι, Χριστοῦ τήν ἐπέλευσιν, καί Ἐθνῶν πανόλβιε τήν θείαν ἀνάκλησιν” (κάθισμα τοῦ Ὄρθρου τῆς ἑορτῆς τοῦ προφήτου Μαλαχίου, τήν 3η Ἰανουαρίου)
“Έχοντας πλούσια την χάρη της προφητείας, μυήθηκες εν Αγίω Πνεύματι στην γνώση των όσων επρόκειτο να συμβούν σύμφωνα με το σχέδιο και τον τρόπο του Θεού, Μαλαχία θεόπνευστε. Και προλέγεις σε όλους ανεξαιρέτως τον ερχομό του Χριστού και την ανάκληση στην σχέση με τον Θεό των ειδωλολατρικών λαών, εσύ που είσαι πανευτυχής για το χάρισμα που σου δόθηκε”.
Η εορτή της θείας Επιφανείας στην Εκκλησία μας ολοκληρώνεται με την Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Τίμιο Πρόδρομο. Σπουδαία η εορτή της Γέννησης, ακόμη πιο σπουδαία η εορτή της Βάπτισης. Κι αυτό διότι η γέννηση είναι η αφετηρία της αλλαγής της ανθρωπότητας, καθώς ο Χριστός παραμένει εν ταπεινώσει κρυμμένος στο σπήλαιο της Βηθλεέμ, για να ακολουθήσει τα βήματα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης στον χρόνο: ονοματοδοσία, απογαλακτισμό, περπάτημα, παιδική ηλικία, εφηβεία, ενηλικίωση, εργασία, δημόσια εμφάνιση. Τον ερχομό του Χριστού ως Μεσσία είχαν προφητεύσει οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, ενώ σε κάποιους από αυτούς γίνεται αναφορά και στον προπομπό του Χριστού, τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή. Ανάμεσα σ’ αυτούς είναι και ο προφήτης Μαλαχίας.
“Ο προφήτης Μαλαχίας, το όνομα του οποίου σημαίνει “ο άγγελός μου”, καταγόταν από την φυλή Ζαβουλών. Συμμετείχε στην θρησκευτική μεταρρύθμιση του Έσδρα και του Νεεμία, που έγινε όταν οι Εβραίοι επέστρεψαν από την αιχμαλωσία στην Βαβυλώνα και ξαναχτίστηκε από τον Ζοροβάβελ ο κατεστραμμένος ναός του Σολομώντα (450 π.Χ.). Και πάλι όμως ξεκίνησε η έκλυση των ηθών και ο Θεός έστειλε τον Μαλαχία να αναγγείλει ότι γρήγορα θα έθετε τέλος στην άπιστη εβραϊκή ιερωσύνη και ότι ο άγγελος της νέας διαθήκης (Μαλαχίας 3,1), ο Ήλιος της Δικαιοσύνης, δηλαδή ο Χριστός, δεν θα αργήσει να έλθει για να εγκαθιδρύσει μία νέα και αιώνια ιερωσύνη. Οι ατελείς προσφορές και θυσίες θα δώσουν τότε την θέση τους στην μοναδική και τέλεια θυσία της θείας Ευχαριστίας, που ενώνει εν Θεώ του Εβραίους και του Εθνικούς, τους ειδωλολάτρες, καθώς το όνομα του Θεού θα δοξαστεί από ανατολών ηλίου έως δυσμών (Μαλαχίας 1, 11). Αυτή η μεγάλη και φοβερή ημέρα της ελεύσεως του Μεσσία, συνοδευόμενη από πυρ που θα κατακαύσει τους ασεβείς, θα προετοιμαστεί από τον ερχομό του Προδρόμου: “ιδού εγώ αποστέλλω τον άγγελόν μου, και επιβλέψεται οδόν προς το πρόσωπόν μου” (Μαλαχίας 3,1). Ο προφήτης Μαλαχίας εορτάζεται στις 3 Ιανουαρίου κάθε χρόνο” (“Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, μήνας Ιανουάριος, εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ)
Δύο είναι τα στοιχεία που ο προφήτης επισημαίνει: την επέλευση του Μεσσία και την ανάκληση των εθνών. Αυτά τα δύο στοιχεία είναι που λείπουν από την δική μας ζωή γενικότερα. Από την μία όσοι πιστεύουμε στον Χριστό και στην Εκκλησία συνήθως λησμονούμε ότι ο Χριστός ήρθε προσωπικά για τον καθένα μας. Ήρθε για να γεννηθεί στις καρδιές μας και μας καλεί να ακολουθήσουμε τα δικά Του βήματα: να πάρουμε το δικό Του όνομα στις καρδιές μας, να θεωρούμε δηλαδή ότι είναι τιμή για μας και δίνει νόημα στην ζωή μας το να είμαστε και να λεγόμαστε χριστιανοί. Μας καλεί να απογαλακτιστούμε από το εκκοσμικευμένο πνεύμα που θέλει παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα και χρησιμότητα, για να μπορεί ο άνθρωπος να απολαμβάνει με κριτήριο το εγώ του και να επιλέξουμε την οδό της μετάνοιας, δηλαδή της επίγνωσης των αμαρτιών μας σε σχέση με το θέλημα του Θεού, να μοιραστούμε την δίψα μας για ζωή και τα χαρίσματά μας με τον πλησίον μας, να προχωρούμε με κριτήριο όχι το εγώ αλλά το εμείς. Μας καλεί να περπατήσουμε εν ελευθερία και όχι με τα δεκανίκια της δοτής ταυτότητας που μας δίνει ο κόσμος και ο πολιτισμός μας, στρέφοντάς μας στον μηδενισμό, επειδή “αύριο γαρ αποθνήσκωμεν”. Μας καλεί να περάσουμε την παιδική μας κατά Θεόν ηλικία μαθαίνοντας να εμπιστευόμαστε το θέλημα και την πρόνοια του Θεού, να συγχωρούμε όπως τα παιδιά και να μη διστάζουμε, προσευχόμενοι στον Θεό, να ζητάμε ό,τι είναι αληθινά αγαθό για την πορεία μας και να παίζουμε, υιοθετώντας την χαρά και την ομορφιά της συνάντησης με τους άλλους. Μας καλεί να αμφισβητήσουμε όπως οι έφηβοι ό,τι βλέπουμε, ακόμη και τον Ίδιο αν πρέπει, αλλά να μην πρυτανεύσει μία άλογη απόρριψη, κατάκριση, οργή στις καρδιές μας, ούτε να μπούμε στην προοπτική ότι αληθινό είναι μόνο ό,τι φαίνεται αληθινό. Αντίθετα, να μπορέσουμε να αναζητήσουμε οντολογικά τις απαντήσεις, εντός δηλαδή της ύπαρξής μας, σπουδάζοντας την ομορφιά και την αρμονία της φύσης που μαρτυρεί τον δημιουργό, βρίσκοντας στην αγάπη το νόημα της ζωής και αναζητώντας στην αγιότητα την οδό της ανάστασης που νικά τον πόνο και τον θάνατο. Και, τέλος, να μπορέσουμε στην εργασία μας για να εξασφαλίσουμε την επιβίωση, να προσθέσουμε το να γίνουμε πηγή αλήθειας, χαράς και έμπνευσης για τους άλλους, ώστε στην δημόσια παρουσία μας, στις σχέσεις μας με τους άλλους να είμαστε αυθεντικοί, να επανορθώνουμε ό,τι δεν έχουμε κάνει και σκεφτεί καλά και να είμαστε άνθρωποι ελπίδας, διότι πιστεύουμε.
Την ίδια στιγμή κληθήκαμε να επιζητούμε την ανάκληση αυτών που δεν πιστεύουν, αυτών που ζούνε στα είδωλα. Το μήνυμα της πίστης στον Χριστό δεν είναι μήνυμα εγκλωβιστικό στον εαυτό μας, στους δικούς μας, στους εκλεκτούς. Είναι μήνυμα κατάργησης της αυτάρκειας, είναι μήνυμα ανοίγματος στην ελπίδα, είναι μήνυμα πρόσκλησης στην Εκκλησία όσων αισθάνονται ότι κατοικούν εν χώρα και σκιά θανάτου. Κι αυτή η ανάκληση μπορεί να συντελεστεί δίπλα μας, στις ποικίλες περιστάσεις της ζωής μας, στις οποίες και εμείς και οι άλλοι συναντούμε θάνατο και απελπισία ή μία δίψα για αλήθεια που δεν καλύπτεται από αλλότριες ιδέες και τρόπους ή και πρόσωπα που έχουν ξαστοχήσει. Ο αγώνας για ανάκληση είναι μία συνεχής ιεραποστολή. Προϋποθέτει κάθαρση του εαυτού μας, ταπείνωση, και την ίδια στιγμή μία σκέψη και μια εμπειρία καρδιακή να κατοικεί εντός μας: ότι θέλουμε να ζει εν ημίν ο Χριστός, να μοιραζόμαστε τον Ίδιο ως αλήθεια, Αυτόν να φανερώνουμε με τα έργα μας, να μην αφήνουμε τα λάθη μας να Τον κάνουν να δυσφημείται στους ανθρώπους. Η πίστη είναι για όλους και δεν περιορίζεται εντός των τειχών. Αυτή είναι και η αποστολή της Εκκλησίας. Ο Χριστός ανακάλεσε τους πάντες και τους ένωσε μαζί Του στο θυσιαστήριο της Αγίας Τραπέζης. Η Εκκλησία καλείται να συνεχίζει αυτόν τον αγώνα τελώντας το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και προσκαλώντας τους πάντες να γίνουν ένα στο μυστήριο της αγάπης, της ενότητας, της γνήσιας κοινωνίας.
Στον δρόμο αυτό ο Χριστός, εισερχόμενος στον Ιορδάνη ποταμό, αγιάζει τα πάντα. Επαφίεται σε μας να ακούσουμε τον προφητικό λόγο, τόσο αυτόν του προφήτη Μαλαχία, όσο, κυρίως, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, να ετοιμάσουμε την οδό του Κυρίου, δηλαδή την καρδιά μας, και να συναντηθούμε στην Εκκλησία που είναι για όλη την ανθρωπότητα!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
