«Ήρξατο ο Ιησούς κηρύσσειν… ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών». Η βασιλεία του Θεού, έστω και αν είναι η θεμελιώδης πολυσήμαντη έννοια της χριστιανικής διδασκαλίας και πίστεως, παραμένει θολή και συγκεχυμένη στη σκέψη πολλών. Και αυτό εξαιτίας της πληθώρας των συμβολικών εικόνων με τις οποίες παρουσιάζεται στην Αγία Γραφή, αλλά και των ανάλογων ποικίλων ερμηνειών πάνω σ’ αυτές. Ένας σύγχρονος επίσκοπος αναρωτιέται: «Τι είναι η βασιλεία του Θεού; Είναι κάτι τωρινό η μελλοντικό; Κάτι γήινο η ουράνιο; Κάτι απτό και συγκεκριμένο η μακρινό και ακαθόριστο»;
Η Εκκλησία ως μυστήριο της βασιλείας του Θεού
Η Εκκλησία αποτελεί την προτύπωση και τον «προθάλαμο» της βασιλείας του Θεού. Ο ιερέας, όταν υψώνει το Ευαγγέλιο, διακηρύσσει πανηγυρικά τη δοξολογική φανέρωση αυτής της βασιλείας, λέγοντας «Ευλογημένη η βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων». Όμως τι σημαίνει βασιλεία του Θεού; Ποιά είναι η έννοιά της; Η βασιλεία του Θεού, σύμφωνα με την Αγία Γραφή αλλά και την πατερική διδασκαλία της Εκκλησίας, είναι η γνώση του Θεού, η αγάπη γι’ Αυτόν, η ζωή εν Αυτώ, η «καινή κτίσις». Είναι η καινούργια πραγματικότητα της χάριτος του Θεού, αλλά και της προσπάθειας του ανθρώπου εντός αυτής.
Η βασιλεία του Θεού είναι το περιεχόμενο της αιώνιας ζωής: «αύτη εστιν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε» (Ιω. 17,3). Γι’ αυτή την αληθινή, την όντως ζωή δημιουργήθηκε ο άνθρωπος. Από αυτή ξέπεσε με την αμαρτία και έτσι επικράτησε στον κόσμο το πολύμορφο κακό και η φθορά. Ο κόσμος αρνήθηκε τον Θεό, αλλά ο Θεός δεν γύρισε την πλάτη Του στον κόσμο, «και ουκ απέστη πάντα ποιών έως ημάς εις τον ουρανον ανήγαγε και την βασιλείαν Του εχαρίσω την μέλλουσαν», όπως χαρακτηριστικά τονίζει η ευχή της Αναφοράς στη θεία Λειτουργία. Η βασιλεία των ουρανών είναι ήδη παρούσα, όμως τόσο συχνά σκιάζεται που μοιάζει να βυθίζεται στη γη από πάθη, λάθη και αδυναμίες πολλές, από τις αμαρτίες όλων μας.
Ωστόσο, η βασιλεία του Θεού έχει έναν εκρηκτικό δυναμισμό. Έστω και αν δεν φαίνεται εξωτερικά, μεταμορφώνει και αλλάζει εσωτερικά τον άνθρωπο που την αποδέχεται και αγωνίζεται γι’ αυτή. Προσφέρεται στον κόσμο γιατί ο Χριστός έχει ήδη έρθει, αλλά επειδή θα ξαναέρθει, η βασιλεία Του θα ολοκληρωθεί στο μέλλον. Αυτό το μυστήριο άρχισε με τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο, όπως ο ίδιος είπε, «ει εγώ εν δακτύλω του Θεού εκβάλλω τα δαιμόνια, άρα έφθασε εφ’ υμάς η βασιλεία του Θεού» (Λκ. 11,20). Συνεχίζεται μυστικά και αθέατα ανάμεσά μας. Παρ’ όλα αυτά περιμένουμε να ολοκληρωθεί με όλη τη δόξα και τη λαμπρότητα στη δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Η βασιλεία των ουρανών, που αποτελεί όραμα των προφητών, κήρυγμα των αποστόλων και προσμονή των πιστών, είναι προετοιμασμένη για χάρη μας «προ καταβολής κόσμου». Δόθηκε από τον Χριστό, ο οποίος πρόσφερε τον εαυτό του θυσία και αναστήθηκε από τους νεκρούς. Αυτό το μυστήριο της βασιλείας των ουρανών, σε κάθε θεία Λειτουργία προσφέρεται από την Εκκλησία στον κόσμο.
Η βασιλεία των ουρανών μέσα στο χρόνο
Ο ορατός και αόρατος κόσμος συντονίζονται στον ίδιο αγώνα και στην ίδια αγωνία, όχι για δύο διαφορετικές ζωές, αλλά για μία ζωή με δύο όψεις και μορφές. Ανάμεσα στην παραμορφωμένη από την αμαρτία όψη και την ανακαινισμένη από τη χάρη του Θεού κατάσταση της βασιλείας των ουρανών. Το Ευαγγέλιο τονίζει ότι ο κόσμος «του παρόντος αιώνος» και η βασιλεία των ουρανών συνυπάρχουν σε μία διαρκή ένταση και αντιπαράθεση. Η βασιλεία του Θεού ήδη βρίσκεται «εν μυστηρίω» στην Εκκλησία, όμως καλύπτεται και κρύβεται.
Ο κόσμος την αγνοεί η την αντιμάχεται, ενώ εμείς συνήθως την «εξορίζουμε» στο τέλος του κόσμου, όταν κλείσει η πόρτα της πανανθρώπινης ιστορίας και της προσωπικής μας ζωής. Έτσι βέβαια δεν την αισθανόμαστε σαν ολοκλήρωση της ουσίας της ζωής και της αποστολής μας. Σαν κάτι που όχι απλά πιστεύουμε αλλά και πρέπει να περιμένουμε καθημερινά. Επειδή λοιπόν ατόνησε η προσδοκία μας, δεν νιώθουμε όπως οι πρώτοι χριστιανοί, όταν έλεγαν «έλθετω η βασιλεία Σου».
Αγαπητοί αδελφοί, μόνο αν ανανεώσουμε την προσδοκία μας για τη βασιλεία του Θεού μπορούμε να αγωνιζόμαστε και να περιμένουμε για να καταρρεύσουν στο ουράνιο μέλλοντα φαντάσματα του διαβόλου και να ακουσθούν στην αιωνιότητα οι εκρήξεις του μηδενός του. Αμήν.
