Σήμερα αδελφοί μου ακούσαμε την γνωστή παραβολή του πλουσίου
και φτωχού Λαζάρου. Τα γεγονότα γνωστά. Θα επιμείνω μόνο σε αυτό το σημείο. Στο
σημείο δηλαδή που ο πλούσιος βρισκόμενος εν τω άδη…υπάρχων εν βασάνοις, βλέπει
αν και τους χωρίζει χάσμα μέγα, τον Αβραάμ και τον Λάζαρο. Και απευθυνόμενος
στον Αβραάμ τον ονομάζει πατέρα.
Αναγνωρίζει τον Αβραάμ σαν πατέρα του, όμως συγχρόνως χωρίς
να το καταλάβει αποκαλύπτει και την ενοχή του διότι σε παρόμοια περίπτωση που
οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι είπαν ότι: «Ὁ πατέρας μας εἶναι ὁ Ἀβραάμ». Τότε είπε σε αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς, «Ἐὰν ἤσαστε
παιδιὰ τοῦ Ἀβραάμ, θὰ κάνατε και τα ἔργα τοῦ Ἀβραάμ…». Το ίδιο συμβαίνει και εδώ ο
πλούσιος από την μία μεριά αναγνωρίζει ότι είναι παιδί του Αβραάμ όμως από την
άλλη μεριά τα έργα του δείχνουν ότι η ζωή του σε τίποτα δεν ομοιάζει με τον
πατέρα του, και δι’ αυτού του τρόπου αυτοξεφτιλίζεται, χωρίς βεβαίως να το
καταλαβαίνει.
Βλέπουμε ότι ενώ
αναγνωρίζει τον Λάζαρο δεν απευθύνεται σε αυτόν, θα λέγαμε δεν καταδέχεται ούτε
μετά θάνατο να αναπτύξει μία σχέση με τον Λάζαρο και γι’ αυτό λέγει… Πάτερ
Αβραάμ, πέμψον Λάζαρον, δηλαδή στείλε τον Λάζαρο… θέλει ο πλούσιος ακόμα και
τώρα να τον υπηρετήσει ο φτωχός Λάζαρος.
Θα μπορούσε αδελφοί μου ο πλούσιος να πει στον Λάζαρο:
«Αδελφέ μου Λάζαρε, βοήθησέ με, ξέρω ότι σε αδίκησα, ξέρω ότι δεν σε βοήθησα
στην επίγεια ζωή μας αν και μπορούσα, όμως τώρα λυπήσου με και βοήθησέ με…»
όμως δυστυχώς ο εγωισμός δεν τον αφήνει να παραδεχτεί τα λάθη του, ο εγωισμός
δεν τον αφήνει να συνχωρέσει τον Λάζαρο, να χωρέσει δηλαδή, να υπάρξει -να είναι
μαζί με τον Λάζαρο…και γι’ αυτό βλέπουμε ο Αβραάμ λέγει ότι μεταξύ “ημών και υμών χάσμα μέγα
εστήρικται” .
Αυτό αγαπητοί μου που έφερε σε αυτήν την κατάσταση τον
πλούσιο δεν ήταν τα πλούτη του διότι και ο Αβραάμ ήταν από τους πιο πλούσιος
της εποχής τους….ήταν ο εγωισμός του. Δηλαδή το πάθος αυτό που κατάφερε να
ρίξει από τους ουρανούς τους ασώματους αγγέλους και να τους μεταμορφώσει σε
διαβόλους.
Λέγει ο σοφός Αριστοτέλης: «Είναι φυσικό να αγαπάει κανείς
τον εαυτό του, μόνο δε ο εγωισμός πρέπει να κατακρίνεται. Δηλαδή όχι το να
αγαπάς απλώς τον εαυτό σου, αλλά το να τον αγαπάς περισσότερο απ' ό,τι
πρέπει..».
Ο ίδιος ο Κύριος μας λέγει: «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως
σεαυτόν..» δηλαδή να αγαπήσεις τον πλησίον σου όπως ακριβώς αγαπάς τον εαυτό
σου. Όχι να αγαπήσεις περισσότερο τον εαυτό σου αλλά το ίδιο.
Το αμάρτημα λοιπόν του πλουσίου ήταν που αγαπούσε όχι απλά
πιο πολύ τον εαυτό του αλλά μόνο τον εαυτό του, σε τέτοιο σημείο που ενώ έβλεπε
σε καθημερινή βάση τον Λάζαρο να αργοπεθαίνει έξω από την πόρτα του σπιτιού του
ήταν σαν να μην τον έβλεπε.
Και θα πει κάποιος ότι όλα ωραία και καλά αλλά εγώ πάτερ ούτε
πλούσιος είμαι ούτε κάποιος φτωχός βρίσκεται έξω από το σπίτι μου, αυτή λοιπόν
η παραβολή δεν με αγγίζει διότι δεν με αφορά. Και όμως αδελφοί μου, αυτή η
παραβολή είναι το καμπανάκι της
συνείδησής μας. Και όντως μπορεί να μην έχουμε πλούτοι ή να μην έχουμε κάποιον
ζητιάνο έξω από το σπίτι μας, όμως όλοι μας έχοντας βαπτιστεί στον όνομα της
Αγίας Τριάδος, φέροντας το όνομα χριστιανός, θα πρέπει να ζήσουμε χριστομίμητα.
Η χριστομίμητη ζωή λοιπόν δεν είναι μόνο το να αποφεύγουμε το κακό αλλά το να πράττουμε
το καλό. Δηλαδή, τον πλούσιος της παραβολής…δεν μπορεί κανείς να τον
κατηγορήσει ότι κτυπούσε τον Λάζαρο, ούτε ότι τον έδιωχνε, ούτε ότι τον έβριζε,
απλά ο πλούσιος ζούσε την ζωή του, δεν πείραζε κανέναν…και όμως κατακρίθηκε!
Έτσι λοιπόν και εμείς το να ζούμε απλά την ζωή μας, τον μην πειράζουμε κανέναν
αυτό δεν σημαίνει ότι ζούμε χριστιανικά, ότι αποφεύγουμε το κακό είναι
αξιέπαινο όμως τελικά δεν είναι αρκετό ώστε να θεωρούμαστε παιδιά του Θεού Πατρός
και συγκληρονόμοι της επουρανίου Βασιλείας του.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να ζήσουμε πράττοντας το καλό.
Προσέξτε όμως, όχι χωρίς διάκριση, όχι με ασυδοσία. Και θα ρωτήσει κάποιος
δηλαδή μπορεί πράττοντας κάποιος το καλό να κάνει κακό; Βεβαίως. Εάν π.χ. γνωρίζω
ότι δίνοντας ελεημοσύνη σε κάποιον άνθρωπο αυτός αντί να πάει να αγοράσει ψωμί
για την οικογένειά του θα πάει και θα τα ξοδέψει αυτά τα χρήματα στο ποτό, ή
στα τσιγάρα, ή στην πορνεία, ή στην χαρτοπαιξία… δεν θα του δώσω.
Πρέπει λοιπόν να σκεφτόμαστε, να ομιλούμε και να πράττουμε με
διάκριση και σύνεση διότι εάν κάποιο φαινομενικό καλό που κάνουμε το
πραγματοποιήσουμε επιπόλαια και τελικά καταλήξει σε κάποια αμαρτωλή κατάσταση
τότε φέρουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης.
Ο χριστιανός αδελφοί μου πρέπει να αποτάξει από επάνω του τον
εγωισμό και το συμφέρον του. Διότι όπως πολύ σωστά λέγει ένας Γάλλος φιλόσοφος:
««Οι αρετές χάνονται μέσα στο συμφέρον, όπως τα ποτάμια μέσα στη θάλασσα».
Είθε αγαπητοί μου το πάθημα του πλουσίου από τον εγωισμό του
και την φιλαυτία του να γίνουν σε εμάς παράδειγμα προς αποφυγή ώστε να ζήσουμε
όπως θέλει ο φιλάνθρωπος Χριστός μας, όχι μόνο αποφεύγοντας το κακό αλλά
πράττοντας το καλό με κίνητρα την αγάπη και την συγχωρετικότητα.
Αρχιμανδρίτης Παύλος Παπαδόπουλος
