Δεν είναι αυτονόητο ότι ο άνθρωπος που έχει καλές προθέσεις ενεργεί και σωστά.
Η περίπτωση του αποστόλου Πέτρου,
τη νύκτα του Μυστικού Δείπνου, όπου αρνείται να δεχτεί το νίψιμο των
ποδιών του από το διδάσκαλό του, όπως δέχτηκαν οι άλλοι μαθητές, εκ
πρώτης όψεως παρουσιάζεται ως η μοναδική αντίδραση που δείχνει σεβασμό,
ταπείνωση, διάκριση. Αυτό το «Κύριε, συ μου νίπτεις τους πόδας;»
φαίνεται ως να αποκαλύπτει την ευγένεια της ψυχής του. Και όμως! Η
αντίδραση του Κυρίου του ότι «αν δεν σε πλύνω δεν έχεις θέση κοντά μου»,
επισημαίνει την ασθένεια της αυτάρκειας που κρύβεται πίσω από την
πρόθεση να μη δυσκολέψει, να μην ταπεινώσει το Διδάσκαλο.
Το Ευαγγέλιο ως διαχρονικό και οι μαθητές ως ατελείς άνθρωποι, όπως
εμείς, γίνεται για μας δυνατότητα να γνωρίσουμε το βάθος του εαυτού μας
που κρύβεται και να προχωρήσουμε, αν θέλουμε, στην αλλαγή που
μεταμορφώνει και χαροποιεί την ύπαρξη.
Έτσι, η άρνησή μας να ζητήσουμε βοήθεια σε κάποιο πρόβλημά μας ή
να δεχτούμε την προσφερόμενη συμπαράσταση, μπορεί να κρύβει τον εγωισμό
της αυτάρκειας, τη διάθεση της αυτονομίας, την επιθυμία της επάρκειας. Ο άνθρωπος τότε ζει χωρίς να μοιράζεται, να κοινωνεί, να συμπορεύεται.
Το να ζητήσεις από το συνάνθρωπό σου, που είναι ο πλησίον σου εκείνη τη
στιγμή, να σηκώσει μαζί σου τη δυσκολία σου, είναι ως να του λες «σε
θέλω στη ζωή μου, δεν μου είσαι ξένος, δεν θέλω να σε κρατώ σε απόσταση,
είσαι για μένα αδελφός». Όπως και αν αρνηθείς τη συμπαράστασή του είναι
ως να του λες: «μείνε μακριά μου, δεν σε θέλω κοντά, δεν θέλω να
κοινωνήσω μαζί σου τη ζωή μου». Ξέρουμε, άλλωστε, πως τα
περισσότερα που λέμε στους γύρω μας τα λέμε χωρίς λόγια. Γιατί η καρδιά
συλλαμβάνει τα νοούμενα, ως έχουσα τα δικά της αυτιά και τη δική της
γλώσσα.
Βέβαια, όπως αυτός που δεν ζητά συμπαράσταση από κανένα δείχνει την
εγωιστική του αυτάρκεια, το ίδιο πάθος εγωκεντρισμού έχει και αυτός που
θεωρεί τους γύρω του υπόχρεους να τον υπηρετούν, εκμεταλλευόμενος
συνεχώς την αγάπη τους. Το «ου μη νίψει τους πόδας μου εις τον αιώνα»
έχει την ίδια βάση με τη χρησιμοποίηση των άλλων προς ίδιον όφελος.
Η ταπείνωση, ως αντίθετη της εγωιστικής αυτάρκειας, μας δίνει το
μέτρο όπου θα μπορούμε να ζούμε με τους άλλους σε αληθινή κοινωνία, ως
τέκνα του κοινού Πατέρα. Χωρίς εκμετάλλευση αλλά και χωρίς
απομόνωση, θα μπορέσουμε να συμπορευτούμε στη ζωή, με τις δυσκολίες και
τις χαρές της. Τότε θα γευτούμε, ως πρόγευση του Παραδείσου, τη χαρά της
ενότητας, την πληρότητα της αγάπης, την απόλαυση της θεανθρώπινης
κοινωνίας.
