π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Μετά
τα Θρησκευτικά και η Ιστορία. Χωρίς συστηματική έρευνα για το πώς η
Ιστορία θα μπορούσε και να διδάσκεται καλύτερα και να εμπνέει τους
μαθητές να την προσλαμβάνουν δημιουργικά, δηλαδή ως ευκαιρία και γνώσης,
αλλά και προβληματισμού για την πορεία της πατρίδας μας στο σήμερα και
στο αύριο, η Πολιτεία ετοιμάζει αλλαγές στο περιεχόμενο του μαθήματος.
Γνώμονας η προσαρμογή στην παγκοσμιοποιημένη τάξη πραγμάτων. Η
απομάκρυνση της Ιστορίας από την λογική της προτυποποίησης και η πρόταξη
μιας γενικής θεώρησης των πραγμάτων, ωσάν τα παιδιά να έχουν γίνει
φιλόσοφοι ή ερευνητές. Τα πρόσωπα, τα δρώντα δηλαδή ιστορικά υποκείμενα,
τα κατορθώματά τους, αλλά και οι συνθήκες μέσα στις οποίες είτε
καλλιέργησαν τα χαρίσματα και τις ικανότητές τους είτε υπερέβησαν τον
εαυτό τους, δεν πρέπει να αγγίζονται από τα παιδιά. Δεν μπορεί να είναι
στόχος να νικήσουμε τον εαυτό μας, διότι αυτό προϋποθέτει άρνηση του
συμβιβασμού με την ευκολία, με το δεδομένο του εκάστοτε συστήματος. Και
πώς θα είμαστε τότε καταναλωτές των παραγγελμάτων του;
Ο Ελληνισμός διακατεχόταν πάντοτε από ένα πνεύμα αντίστασης. Ο Έλληνας δεν
συμβιβαζόταν εύκολα με την εξουσία κάθε μορφής. Είχε άποψη. Ήθελε ο
ίδιος να κρίνει ό, τι του παρουσίαζαν οι εκάστοτε κρατούντες ως τον
δρόμο της ορθότητας. Και έπεφτε σε λάθη, διότι ήθελε να πειστεί.
Παράλληλα, δεν ήταν εύκολο να παραμείνει ήσυχος σε ό,τι έκανε.
Ταξιδιάρικη η ψυχή του, με κριτήριο του να κάνει και να ζήσει κάτι
καινούργιο, δεν μπορούσε να χωρέσει σε πολιτισμικά παπούτσια άλλων, αλλά
ήθελε πάντοτε να φτιάχνει τα δικά του, ακόμη κι αν τον οδηγούσαν στην
καταστροφή. Κάπως έτσι και διαπρέψαμε και συντριβήκαμε. Όμως το πνεύμα
της αντίστασης παρέμενε ζωντανό στην ψυχή μας.
Σήμερα
το πολιτισμικό μας πρότυπο επισημαίνει το αναπόφευκτο της υποταγής.
Σκόπιμα αποκρύβει ότι μπορούμε να διαμορφώσουμε δική μας πορεία εντός
του συστήματος, καλλιεργώντας την κριτική μας σκέψη. Ότι η ευρωπαϊκή
ταυτότητα την οποία θα θέλαμε να έχουμε δεν μπορεί να στηριχτεί στην
ησυχία, αλλά στην ανησυχία. Ήσυχος είναι μόνο ο νεκρός. Αυτός που είναι
κλεισμένος στον εαυτό του, στην εργασία του, στις σπουδές του, στην
ζωούλα του, στις απολαύσεις του, στο Διαδίκτυό του, στις σχέσεις του,
στα ψευτο-όνειρα για ευτυχία που σταματά στον τάφο ή συνεχίζεται ως
αιώνια ανάπαυση, δηλαδή ως διακοπές της ψυχής. Αντίθετα, αυτή η «απεχθής
Ευρώπη», όπως μας την παρουσιάζουν, πάντοτε είναι έτοιμη να
επιβραβεύσει την καινοτομία, τις ιδέες, την όρεξη για ζωή, την
φιλοτιμία, την δημιουργικότητα, το χάρισμα. Ό,τι δηλαδή εμείς
προσπαθούμε συνειδητά ή από δήθεν φιλανθρωπία να υποβαθμίσουμε.
Η
αποδοχή ενός μαθήματος Ιστορίας στο οποίο τα πρόσωπα θα πάψουν να
προβάλλονται, θα αποτελέσει την οριστική ταφόπλακα του προτύπου της
χαρισματικότητας. Μία νέα τυραννία ετοιμάζεται από όσους δεν θέλουν
δημιουργικούς ανθρώπους, αλλά σκλάβους του μεροκάματου και της ησυχίας.
Σκόπιμα παρουσιάζονται ως είδηση μόνο τα οικονομικά θέματα ή οι
επιδόσεις τηλεοπτικών αστέρων και θεαμάτων. Από την μία ο συμβιβασμός
στον οικονομοκεντρικό τρόπο ζωής και από την άλλη αξίζουν όσοι τυγχάνουν
εικονικής προβολής. Ένας κόσμος προσανατολισμένος στο σήμερα, χωρίς
χθες και ταυτότητα, χωρίς νόημα αντίστασης που θα δώσει αύριο.
Εκκλησία και Παιδεία πρέπει να αφυπνιστούν και να αφυπνίσουν!
«Ορθόδοξη Αλήθεια»
