Πολλές φορές οι άνθρωποι προσέρχονται στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως όχι για να έρθουν σε κοινωνία με τον Θεό
ώστε να βαδίσουν για την όντως ζωή αλλά για να μεταθέσουν τα διλλήματα , τα προβλήματα και τις ευθύνες τους ώστε με αυτόν τον τρόπο να απαλλαγούν από το κόστος των επιλογών τους.
Στην Ιερά Εξομολόγηση πηγαίνουμε όχι για να πετάξουμε τον Σταυρό μας σε άλλους, ούτε φυσικά για να σταυρώσουμε άλλους. Προσερχόμαστε στο Μυστήριο με αίσθηση ευθύνης των πράξεων και των επιλογών μας ώστε να τα αφήσουμε στην αγκαλιά του Κυρίου και ο πνευματικός πατήρ να γίνει ο συνοδοιπόρος μας σε αυτή την σχέση με τον Θεό στον δρόμο της σωτηρίας. Πάμε να σηκώσουμε τον Σταυρό μας διότι γνωρίζουμε ότι η ζωή αυτή θα είναι γεμάτη θλίψεις και δυσκολίες «Εν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕξετε· ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον. (Ιω. 16,33)» αλλά με τη βοήθεια του Θεού δεν έχει σημασία αν θα τις ξεπεράσουμε ή όχι, αλλά αν θα τις μεταμορφώσουμε προς πνευματικό σωτηριολογικό όφελος.
Θα φέρουμε το παράδειγμα με τον λαβύρινθο για να το καταλάβουμε καλύτερα.
Ας υποθέσουμε ότι ο άνθρωπος βρίσκεται σε έναν λαβύρινθο , όπου ο λαβύρινθος είναι τα προβλήματα και τα πάθη που τον βασανίζουν. Δεν γνωρίζει ο άνθρωπος τη διαδρομή για την ελευθερία, θέλει να βγει, αλλά αδυνατεί. Ο πνευματικός που είναι έξω από τον λαβύρινθο «βλέπει» την έξοδο ως διακριτικός παρατηρητής. Κάνει την συγκατάβαση να μπει μέσα στον λαβύρινθο, δηλαδή στο πρόβλημα του ανθρώπου και τον συναντάει μέσα στη δική του ασθενική κατάσταση.
Ο πνευματικός θα του δείξει τον δρόμο για την έξοδο, ο οποίος δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Θα σταθεί δίπλα στον άνθρωπο και φυσικά τον δρόμο θα τον περπατήσει ο ίδιος ο άνθρωπος με αίσθημα ευθύνης μέσα από τη συνειδητή ελεύθερη επιλογή του.
Ο πνευματικός πατήρ θα σταθεί δίπλα στον ασθενή αδερφό. Ούτε μπροστά του, ούτε πίσω του αλλά δίπλα του ως συνοδοιπόρος , ως διάκονος και αδερφός. Εαν μπει μπροστά από τον εξομολογούμενο, τότε ενδέχεται να αναπτυχθεί το φαινόμενο του «γεροντισμού» και του ακρωτηριασμού του θελήματος του ανθρώπου. Μην ξεχνάμε ότι μπροστά είναι ο Κύριος «Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι». Μάρκος (8: 34) διότι αυτός είναι που δείχνει και «ανοίγει» τον δρόμο ως αλήθεια και ζωή . Αν σταθεί πίσω του ή σε απόσταση βγαίνοντας από τη διακονία της συγκατάβασης, τότε ο πιστός θα νιώσει μόνος και αβοήθητος στις δυσκολίες που θα προκύψουν και ο φόβος που θα γεννηθεί μπορεί να τον οδηγήσει σε λάθος επιλογές.
Η πνευματική πατρότητα είναι μια συνοδοιπορία και εν Χριστώ παιδαγωγία για τη σωτηρία του ανθρώπου. Αν μπορούσαμε με μια φράση να πούμε τι είναι η Ιερά εξομολόγηση, θα μπορούμε να την ονομάσουμε ως την αγκαλιά του Χριστού. Δεν απομακρύνεται ο Χριστός από εμάς, αλλά εμείς κάνουμε βήματα οπισθοδρόμησης με τις αστοχίες μας από το Φως του Χριστού, με αποτέλεσμα να βυθιζόμαστε στο σκοτάδι μέσα από τις δικές μας επιλογές και αδυναμίες.
Η Ιερά εξομολόγηση δεν είναι μια συζήτηση στο τέλος της οποίας περιμένουμε να ακούσουμε κάποια ποινή ή κριτική νομικού χαρακτήρα, αλλά είναι το μυστήριο της σωτηρίας του ανθρώπου. “ου γαρ ήλθον ίνα κρίνω τον κόσμον, αλλ' ίνα σώσω τον κόσμον” (Ιωάν. ιβ' 47). Όταν ο Άγιος Παϊσιος έλεγε ότι στην εξομολόγηση πάμε να τακτοποιηθούμε πνευματικά, στην ουσία πάμε να ξαναενώσουμε τα κομμάτια της καρδιάς μας που έχουν διαλυθεί η κοπεί από τις αστοχίες μας (αμαρτίες). Αυτή η ένωση θα πραγματοποιηθεί με τη χάρη και τη δόξα του Θεού αλλά και με την προσπάθεια και τη συνέργεια της προαιρέσεως του ανθρώπου.
Πάμε απλά, ειλικρινά, με τη θέληση μας, με ταπείνωση, με συντριβή και με αποφασιστικότητα να πάρουμε διαζύγιο από την αμαρτία και να μείνουμε με τον Νυμφίο.
Καλό αγώνα αδέρφια σε αυτό το όμορφο ταξίδι γεμάτο παράδεισο
π.Σπυρίδων Σκουτής