ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

---

1. 1η Ιουλίου, αδελφοί χριστιανοί. Σας εύχομαι καλό μήνα. «Καλό μήνα» όταν λέγω, εννοώ και καλά και ευχάριστα να τα περάσουμε, με υγεία και αγάπη μεταξύ μας, αλλά εύχομαι και το καλύτερο ακόμη, το μήνα αυτό να δώσει ο Θεός να μας συμβεί κάποια πνευματική ευκαιρία, ώστε να αγαπήσουμε περισσότερο τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και να ανεβούμε πνευματικά.

Η σημερινή Κυριακή, αδελφοί, λέγεται Ε´ Κυριακή του Ματθαίου και αναφέρεται στην θεραπεία δύο δαιμονισμένων στην χώρα των Γαδαρηνών. Την χώρα όμως αυτή το σημερινό Ευαγγέλιο την έλεγε «Γεργεσηνών». Πραγματικά, η πόλη, στην οποία έγινε το θαύμα, λεγόταν «Γέργεσα» και σ᾽ αυτήν έδειχναν τον γκρεμό, απ᾽ όπου οι χοίροι κατέπεσαν στην θάλασσα. Πιθανόν η περιοχή να λεγόταν «χώρα των Γαδαρηνών» και η Γέργεσα να ήταν μία παραθαλάσσια πόλη της χώρας αυτής. Σ᾽ αυτήν την πόλη λοιπόν που πήγε ο Χριστός τον συνάντησαν δυό δαιμονισμένοι άνθρωποι που έβγαιναν από τα εκεί μνήματα. Ο ευαγγελιστής σημειώνει ότι οι δαιμονισμένοι αυτοί ήταν «χαλεποί λίαν». Ήταν δηλαδή επιθετικοί και επικίνδυνοι.

2. Κατά πρώτον, χριστιανοί μου, να πούμε ότι υπάρχει διάβολος και ως έργο του έχει να πολεμά το έργο του Χριστού και της Εκκλησίας. Το τελευταίο μάλιστα βιβλίο στην σειρά των βιβλίων της Αγίας Γραφής, η Αποκάλυψη, μιλάει γενικά για τον αγώνα μεταξύ του Χριστού και του διαβόλου. Και λέγει ότι στον αγώνα αυτόν θα νικήσει τελικά ο Χριστός, ο Οποίος θα συντρίψει τον διάβολο με την δεύτερή Του Παρουσία. Υπάρχει λοιπόν διάβολος και επιτίθεται εναντίον των ανθρώπων και έτσι έχουμε το φαινόμενο των δαιμονισμένων, για το οποίο μας μιλάει η σημερινή ευαγγελική περικοπή. Και η Εκκλησία μας έχει ευχές και εξορκισμούς για περιπτώσεις των δαιμονισμένων.

Όχι όμως το κάθε τι που μας συμβαίνει, ένα πονοκέφαλο, για παράδειγμα, που έχει φυσική αιτία, να το ερμηνεύουμε ότι είναι περίπτωση δαιμονοπληξίας. – Και κάτι άλλο θα πω εδώ για την περίπτωση των δαιμονισμένων. Ο ευαγγελιστής Ματθαίος, όπως ακούσαμε σήμερα, ομιλεί για δύο δαιμονισμένους, αλλά οι ευαγγελιστές Μάρκος και Λουκάς ομιλούν για ένα δαιμονισμένο. Γιατί αυτή η διαφορά; Πιθανόν οι δύο Ευαγγελιστές να μιλούν μόνο για τον φοβερώτερο, τον πιο επικίνδυνο δαιμονισμένο, ενώ ο Ματθαίος ομιλεί και για τους δύο.
Αλλά, γιατί λέει η περικοπή ότι οι δαιμονισμένοι κατοικούσαν στα μνήματα; «Εκ των μνημείων εξορμώμενοι», λέει το κείμενο. Γιατί, όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, οι δαίμονες ήθελαν να κάνουν τους ανθρώπους να πιστεύσουν το ανόητο, αλλά ολέθριο δόγμα, ότι οι ψυχές των πεθαμένων γίνονται δαίμονες και μένουν στα μνήματα, που είναι θαμμένα τα σώματά τους, και από εκεί επιτίθενται και ενώνονται με μερικούς και αυτοί δαιμονίζονται.

3. Οι δύο δαιμονισμένοι, όταν αντίκρυσαν τον Ιησού Χριστό, «έκραξαν» από φόβο και δήλωσαν ότι δεν έχουν καμιά σχέση με Αυτόν, τον ανακήρυξαν όμως ως «Υιόν του Θεού» («τι εμοί και σοι, Ιησού, Υιέ του Θεού», του είπαν) και ότι ακόμη ήλθε πριν από την Δεύτερή Του Παρουσία, για να τους βασανίσει (στιχ. 20).
Αλλά από που κατάλαβαν οι δαίμονες ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός του Θεού και τον προσφώνησαν έτσι; Το κατάλαβαν από το ότι τους επείραξε η θεική Του ακτίνα. Γιατί η θεική δόξα βασανίζει τον διάβολο και όσους είναι του διαβόλου. Γι᾽ αυτό και οι δαιμονισμένοι του Ευαγγελίου σήμερα είπαν ότι βασανίζονται. Αυτό θα συμβαίνει και στην κόλαση. Οι κολασμένοι αμαρτωλοί δεν θα μπορούν να αντέξουν την θεική δόξα, γιατί αυτή θα τους βασανίζει, όπως για παράδειγμα, ένας που έχει ασθενικά μάτια δεν μπορεί να αντέξει το λαμπρό φως του ηλίου. Από τα κηρύγματα των προφητών οι δαίμονες άκουαν ότι ο Μεσσίας κατά την συντέλεια του κόσμου θα έλθει στην γη για να κρίνει τους ανθρώπους και τότε θα βασανίσει τους δαίμονες. Αλλά βλέπουν οι δαίμονες ότι αυτός ο βασανισμός τους έχει αρχίσει από τώρα, ενωρίτερα. Γι᾽ αυτό και είπαν στον Χριστό ότι ήλθε «προ καιρού», πριν δηλαδή από τον καιρό της παγκόσμιας κρίσης.

4. Βλέποντες οι δαίμονες ότι θα χάσουν την κατοχή τους στους δύο ανθρώπους, παρακαλούν τον Χριστό, αν τους εκβάλει απ᾽ αυτούς, να τους επιτρέψει να πάνε στο κοπάδι των χοίρων, που έβοσκαν οι Γεργεσηνοί. Ας μάθουμε απ᾽ αυτό, χριστιανοί μου, ότι οι δαίμονες δεν έχουν εξουσία ούτε στους χοίρους, ούτε στα γουρούνια!… Πολύ δε περισσότερο δεν έχουν εξουσία σε εμάς, τα παιδιά του Θεού, τα βαπτισμένα και μυρωμένα, που κοινωνάμε το Σώμα και το Αίμα του Ιησού Χριστού και γινόμαστε γι᾽ αυτό χριστοφόροι και θεοφόροι!
Ο Ιησούς Χριστός επέτρεψε να εισέλθουν οι δαίμονες στους χοίρους και αυτοί δαιμονίστηκαν. Γιατί και τα ζώα δαιμονίζονται!… Και όλο το κοπάδι, λοιπόν, των χοίρων όρμησε με μανία και ορμή από το πάνω μέρος του κρημνού προς την θάλασσα και πνίγηκαν σ᾽ αυτήν.

Και τώρα το τελευταίο: Πως ανταποκρίθηκαν οι κάτοικοι των Γεργεσηνών σ᾽ όλο αυτό το περιστατικό; Οι κάτοικοι των Γεργεσηνών θα έπρεπε να τρέξουν στον Χριστό και να του πούν χίλια ευχαριστώ για το μεγάλο καλό, για την μεγάλη ευεργεσία που έκανε στην πόλη τους, με το να θεραπεύσει τους δύο δαιμονισμένους, οι οποίοι είχαν εγκαταλείψει την οικογένειά τους και ζούσαν άθλια ζωή στα μνήματα. Και όμως, έκαναν το ακριβώς αντίθετο: Όλοι οι κάτοικοι της πόλης πήγαν και συνάντησαν τον Χριστό και τον παρακάλεσαν να φύγει όχι μόνο από την πόλη τους, αλλά και από τα σύνορά τους!… Αγνωμοσύνη, χριστιανοί μου, αυτό, αγνωμοσύνη και αχαριστία μεγάλη!…

Αλλά μην τους κατηγορούμε. Και ᾽μείς σαν έθνος κάνουμε το ίδιο. Αντί να χιλιοευχαριστούμε τον Ιησού Χριστό, γιατί μας έστειλε αποστόλους και μας έφεραν στην θεογνωσία, και εμείς, που λατρεύαμε τους Δίες και τους κρασοπότηδες θεούς Διόνυσους και τις αισχρές Αφροδίτες, τώρα έχουμε την καθαρή και αληθινή πίστη, εμείς, λέγω, κάνουμε το ίδιο που έκαναν οι Γεργεσηνοί: Διώχνουμε την ορθόδοξη διδασκαλία από τα σχολεία μας, ξεκρεμάμε από τις αίθουσες διδασκαλίας τα ιερά εικονίσματα, καταργούμε την Κυριακή ημέρα ως ημέρα θείας λατρείας και θεσπίζουμε διατάγματα που μεταβάλουν την πατρίδα μας, την Ορθόδοξη Ελλάδα μας, σε χώρα Γαδαρηνών, και χειρότερα ακόμη: Σε χώρα Σοδόμων και Γομόρρων. Εντροπή μας!.. Ας μας ελεήσει ο Κύριος για την αγνωμοσύνη μας και την ασέβειά μας αυτή και ας μη μας πάρει την Χάρη Του και βουλιάξουμε και αφανιστούμε εντελώς…

Με πολλές ευχές
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας