Συχνά συμβαίνει στην ζωή μας να εισερχόμαστε στο καμίνι των δοκιμασιών και των θλίψεων. Είτε από δική μας υπαιτιότητα είτε λόγω του ανεξιχνίαστου μυστηρίου της παναγάπης του Θεού που «οικονομικώς» τις επιτρέπει να συμβαίνουν για την δική μας πνευματική ωφέλεια.
Ο Αγ. Ισαάκ ο Σύρος έλεγε σχετικά: «Οι δοκιμασίες είναι η τιμή που δέχεται η ψυχή παρά της μεγαλειότητος του Θεού». Έτσι, «η στενή και τεθλιμμένη οδός» είναι η οδός των Αγίων που εκούσια την βάδισαν για να εκδηλώσουν την ακλόνητη και αμέριστη αγάπη τους προς τον πανάγαθο Θεό.
Επομένως γιατί ο σύγχρονος χριστιανός αγωνιά, αγχώνεται, φοβάται και αποστρέφεται τρομοκρατημένος ακόμη και στην ιδέα να αντιμετωπίσει τους πειρασμούς και τις θλίψεις της ζωής; Τι είναι αυτό που τον φοβίζει; Πρωταρχικό ρόλο παίζει το σύγχρονο πνεύμα των καιρών του «όλα εύκολα και γρήγορα». Το πνεύμα της φιλαυτίας και της φιλοσωματίας.
Η διαπίστωση
Σήμερα ο άνθρωπος προσπαθεί εναγωνίως να μειώσει όσο το δυνατό περισσότερο, αν όχι να εξαλείψει τελείως, τον κόπο και τον μόχθο από την ζωή του. Η ευκολία και η ταχύτητα τείνει να γίνει αυτοσκοπός της ύπαρξής μας. Αυτή η τάση έχει δημιουργήσει στις νέες γενιές μια μαλθακότητα και χαλάρωση-ραθυμία-οκνηρία που ξεκινά από το ίδιες μας τις σωματικές δυνάμεις και επεκτείνεται και στις ψυχικές. Γιατί άραγε οι ασκητές εκούσια καταπονούν το σώμα, με μετάνοιες, διακονήματα, νηστείες, κακοπάθειες και τόσες άλλες μορφές άσκησης; Ο λόγος είναι ότι προσπαθούν να υποτάξουν την σάρκα στο πνεύμα. Η σάρκα επιζητά, αλλά αυτοί την αντιπολεμούν και δαμάζουν τις απαιτήσεις της. Το φαγητό, με την νηστεία, την ανάπαυση με την άσκηση, την περιποίηση με την παραμέληση. Ενώ, ο σύγχρονος άνθρωπος, επιδιώκει το άκρως αντίθετο, ευκολία, ξεκούραση, καλοπέραση, φαγητό, ύπνο και ρεμπελιό, την τέλεια ανάπαυση της σάρκας. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι κατά τους πατέρες της εκκλησίας μας η σάρκα είναι ο καλύτερος «φίλος» του Αντίδικου· ο μοχλός πίεσης και χειραγώγησης του ανθρώπου, το ορμητήριο των παθών.
Εύλογα λοιπόν αναρωτιέται κανείς, πώς είναι δυνατόν το σύγχρονο πνεύμα της μαλθακότητας να συνδυαστεί με την δυσκολία και την καταπόνηση των θλίψεων και των δοκιμασιών της εν Χριστώ ζωής, που είναι προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των παθών. Σε αυτό το σημείο πολλοί πλανούνται αναπαύοντας τον λογισμό τους ότι υπάρχει η μέση λύση. Η λύση είναι η προτροπή που ο ίδιος ο Κύριος μας δίνει: «όστις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι». Ο Κύριος εδώ δεν μιλά μεταφορικά ούτε και αφήνει περιθώρια ελιγμού. Αυτά είναι λογισμοί και προτροπές εκ του πονηρού που επιδιώκουν να μας διατηρήσουν στην κατάσταση αποχαυνώσεως, σωματικής και πνευματικής, στην οποία έχουμε περιέλθει.
Γιατί όμως είναι τόσο απαραίτητος ο πόνος στην ζωή μας;
Ο Χριστός είναι αγάπη και μακαριότητα. Γιατί επιτρέπει την δυσκολία; Ο Κύριός μας είναι ένας άριστος παιδαγωγός, γνωρίζει την δόση και το είδος των φαρμάκων που χρειάζεται η ασθενούσα μας ψυχή. Ποτέ δεν επιτρέπει τίποτε που να ξεπερνά τα όρια και τις δυνάμεις μας αφού γνωρίζει πολύ καλύτερα τον εαυτό μας από εμάς τους ίδιους. Επειδή γνωρίζει ότι το καρκίνωμα της φιλαυτίας και φιλοσωματίας έχει εισχωρήσει βαθιά στην ψυχή μας, χρησιμοποιεί ρηξικέλευθες επεμβατικές διαδικασίες, τον πόνο και την θλίψη, που είναι το πικρό μεν αλλά ισχυρό αντίδοτο. Ο πόνος και η θλίψη γυμνάζουν την ψυχή, την ξυπνούν από τον λήθαργο και την ενδυναμώνουν. Ξυπνούν τις ψυχικές δυνάμεις που έχουμε αλλά αγνοούμε. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που ομολογούν ότι στην δυσκολία γνώρισαν τα όρια και τον εαυτό τους.
Ταυτόχρονα συμβαίνει και κάτι άλλο, μυστικά μέσα μας χωρίς να το συνειδητοποιούμε απαραιτήτως άμεσα. Στερεωνόμαστε στην πίστη μας, στην πρόνοια και την αγάπη του Θεού. Μαθαίνουμε να μην εμπιστευόμαστε στις δυνάμεις μας και τα εγωιστικά κατάλοιπα του εαυτού μας. Τα αναθέτουμε όλα στον Θεό και εξαλείφουμε πληθώρα παθών. Το άγχος, τον φόβο, την υπερηφάνεια, την κενοδοξία, τον υλισμό, την ματαιοδοξία, την πλεονεξία και τόσα άλλα. Μαθαίνουμε να αγαπούμε την ύψιστη αρετή, την ταπείνωση. Ο Απόστολος των εθνών έλεγε: «Άν πρέπει νά καυχηθώ θά καυχηθώ γιά τά παθήματά μου».
Έτσι σιγά σιγά, μέσω των θλίψεων και δοκιμασιών, μιμούμενοι τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, αγιαζόμαστε και καθαριζόμαστε από τα πάθη ενώ ταυτόχρονα, αναγνωρίζοντας την ευεργεσία αυτή, μαθαίνουμε να υπομένουμε νέες, ακόμη και εκούσιες κακοπάθειες σωματικές αλλά και ψυχικές αυτοπροαίρετα. Με αυτό το πρίσμα κατανοείται το «εν τη υπομονή κτήσασθε τάς ψυχάς υμών». Έτσι η ψυχή παύει να ρέπει προς το κακό και αρχίζει να αποζητά επίμονα το αγαθό. Έτσι, ανοίγει διάπλατα την θύρα της για να εισέλθει ο Νυμφίος της. Να εισέλθει η θεία Χάρις που «τά ασθενή θεραπεύει και τα ελλείποντα αναπληροί».
Γι’ αυτό ο Αγ. Παΐσιος έλεγε ότι, οι δοκιμασίες είναι η χαρά των χριστιανών. Μέσω αυτών αποκαλύπτεται η αγάπη του Θεού προς εμάς αλλά και η δική μας αγάπη προς Αυτόν. Έτσι αντί να γογγύζουμε, δυσανασχετούμε και μεμψιμοιρούμε ακόμη και στην υποψία μιας επερχόμενης δοκιμασίας, ας αναλογιζόμαστε ότι πίσω από αυτήν κρύβεται η αγάπη του Θεού. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουμε πιο εύκολα να σηκώσουμε τον σταυρό μας, αφού θα προγνωρίζουμε ότι σίγουρα κάτι καλό θα βγει. Γιατί, «μετά την μπόρα έρχεται η λιακάδα η Θεϊκή» (Αγ. Παΐσιος).
Το διακύβευμα
Χτυπήστε λοιπόν κατάστηθα τον πονηρό και αντιμετωπίστε τις ενέδρες του -τους όποιους πειρασμούς- με την στέρεη πίστη σας στην άπειρη ευσπλαχνία του Θεού, αρματωμένοι με όπλο την προσευχή και προσοχή. Έτσι, γρήγορα θα διαπιστώσετε την δειλία και αδυναμία της πονηρίας του, λαμβάνοντας τον στέφανο της νίκης από τον δικαιοκρίτη Θεό. Αυτή είναι η ζωή των αγωνιστών χριστιανών, η εν Χριστώ ζωή του πόνου και της δοκιμασίας, που οδηγεί στην κάθαρση των παθών, την ένωση μετά του Ιησού Χριστού και την είσοδο εις την Ουράνια Βασιλεία Του. Αμήν γένοιτο.
Χαίρετε πάντοτε, εν παντί ευχαριστείτε, αδιαλείπτως προσεύχεσθε!
