Η σημερινή Κυριακή λαμβάνει τον
εορτολογικό της χαρακτήρα από την επικείμενη εορτή της Υψώσεως του
τιμίου και ζωοποιού Σταυρού. Παράλληλα συνεχίζει ο απόηχος της μεγάλης
Θεομητορικής εορτής που μόλις βιώσαμε, του Γενεσίου της Θεοτόκου.
Συνεπώς, ο πρώτος μήνας του εκκλησιαστικού έτους, ο Σεπτέμβριος,
περιέχει δυο σημαντικές εορτές οι οποίες ευλογούν και αγιάζουν το νέο
εκκλησιαστικό έτος. Η πρώτη είναι η γέννηση, ή όπως ονομάζεται στο
εκκλησιαστικό εορτολόγιο, το Γενέσιον της Θεοτόκου πού εορτάζουμε στις
οκτώ του μηνός Σεπτεμβρίου και η άλλη εορτή είναι η Ύψωση του Τιμίου
Σταυρού η οποία εορτάζεται στις δεκατέσσερις Σεπτεμβρίου. Δηλαδή, η
Θεοτόκος και ο Τίμιος Σταυρός ευλογούν το νέο εκκλησιαστικό έτος.
Η Εκκλησία μας, εορτάζει τα ιερά
πρόσωπα, τους αγίους μας, στην ανάμνηση της κοιμήσεώς τους. Σε τρία όμως
πρόσωπα εορτάζει επιπλέον την σύλληψή τους και την γέννησή τους. Είναι ο
Χριστός, η Παναγία και ο Πρόδρομος. Εορτάσαμε λοιπόν την γέννηση της
Παναγιάς μας, της Θεοτόκου. Η γέννηση της Θεοτόκου είναι η έλευση του
προσώπου πού φέρνει στον κόσμο τον Χριστό. Οι γονείς της Θεοτόκου, ὁ
Ιωακείμ και η Άννα, ήταν μεγάλοι σε ηλικία και ήταν ευσεβείς. Μετά από
πολύ προσευχή, ο Θεός τούς δίνει την ευλογία να γεννήσουν την Θεοτόκο
Μαρία. Η γέννηση αυτή είναι χαρά, όχι μόνο για τούς γονείς και τους
συγγενείς Της, αλλά για όλον τον κόσμο. Αυτή την οικουμενική χαρά
δηλώνει το απολυτίκιο της εορτής το οποίο αναφέρει: «Ἡ γένησίς σου Θεοτόκε, χαράν ἐμήνυσε πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ».
Ο Θεός που επαναπαύεται σε θρόνους νοερούς, στα τάγματα των αγίων
Αγγέλων και Αρχαγγέλων, με την γέννηση της Θεοτόκου ετοιμάζει τον θρόνο
του στη γη. «Σήμερον, ὁ τοίς νοεροίς θρόνοις ἐπαναπαυόμενος Θεός, θρόνον ἅγιον ἐπί γῆς ἐαυτῶ προητοίμασεν».
Η Μαρία θα γίνει θρόνος του Θεού και θα καταστεί Θεοτόκος. Η Παναγία
απάλλαξε από τον ονειδισμό της ατεκνίας τον Ιωακείμ και την Άννα και
ελευθέρωσε από την φθορά του θανάτου τον Αδάμ και την Εύα.
Η σημερινή Κυριακή θα μπορούσε να
χαρακτηρισθεί ως το μεταίχμιο των δύο εορτών, του Γενεσίου της Θεοτόκου
και της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Τρία τινά στην Εκκλησία μας έχουν
λάβει το προσωνύμιο «Τίμιος». Τα τίμια Δώρα, ο τίμιος Πρόδρομος και ο
τίμιος Σταυρός.
Η ευαγγελική περικοπή της
σημερινής Κυριακής λαμβάνει αφορμή από την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου
Σταυρού και επισημαίνει την ύψωση του Χριστού στο Σταυρό αφού προηγήθηκε
η κάθοδός του από τον ουρανό. Ο Χριστός χαρακτηρίζεται στο Ευαγγέλιο ως
Υιός ανθρώπου, αλλά και ως μονογενής Υιός του Θεού για να δηλωθεί ότι ο
Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος Άνθρωπος. Ο ερχομός του
Θεανθρώπου Χριστού στον κόσμο πραγματοποιείται για τη σωτηρία του
κόσμου. Γι αυτό και στις δύο αναφορές του Ευαγγελίου περί του Υιού του
ανθρώπου και περί του μονογενούς Υιού του Θεού ακλουθεί η ίδια φράση,
επαναλαμβάνεται ο ίδιος στίχος, ότι ο Χριστός ήρθε ώστε, κάθε ένας που
πιστεύει στο Χριστό μην χαθεί, αλλά να έχει αιώνια ζωή, «ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόλυται, ἀλλ’ ἔχει ζωήν αἰώνιον».
Η σωτηρία αυτή η οποία προσφέρεται σε εκείνους που πιστεύουν στην
αιώνια ζωή προέρχεται από την ύψωση του Χριστού στον Σταυρό. Σωτήρας του
κόσμου είναι ο Εσταυρωμένος Χριστός, όπως επισημαίνει αλλού ο Απόστολος
Παύλος, ότι εμείς πιστεύουμε στον Χριστό τον Εσταυρωμένο. Ο Χριστός
οικοδόμησε την σωτηρία του κόσμου επάνω στη σκαλωσιά του Σταυρού.
Γι αυτό το λόγο, ότι η σωτηρία
του κόσμου προέρχεται από τον Εσταυρωμένο Χριστό και το γεγονός ότι
επισημαίνεται η σπουδαιότητα της σταυρώσεως του Χριστού ως ύψωση για την
σωτήρια του ανθρώπου, η σημερινή ευαγγελική περικοπή τοποθετείται στην
Κυριακή πριν την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού για να προετοιμάσει την έλευση
της μεγάλης αυτής εορτής, η οποία χαρακτηρίζεται ως δεύτερη Μεγάλη
Παρασκευή, «τά ἵσα φέρει τῇ Μεγάλῃ Παρασκευῇ», γι αυτό και η ημέρα του τιμίου Σταυρού είναι αυστηρή και άλαδη νηστεία.
