Μέγας Αθανάσιος
Είπε ο Αββάς Αθανάσιος ο επίσκοπος Αλεξάνδρειας (ο άγιος Αθανάσιος ο Μέγας):
«Πολλές φορές λέει κάποιος από σας: ‘Πού υπάρχει διωγμός για να μαρτυρήσω’; Μαρτύρησε με τη συνείδηση· πέθανε για την αμαρτία, απονέκρωσε ό,τι σε συνδέει με την αμαρτωλή κατάσταση και έχεις γίνει μάρτυς κατά την προαίρεση.
Εκείνοι μάχονταν με βασιλείς και άρχοντες· έχεις και συ αντίπαλο τον διάβολο, τον βασιλιά της αμαρτίας, και άρχοντες τους δαίμονες.
Και τότε βέβαια μπροστά στους μάρτυρες τοποθετούνταν βωμός και θυσιαστήριο και όλη η αηδία της ειδωλολατρίας, το ίδιο και τώρα νιώσε το ότι έχεις στημένο στην ψυχή σου αξιοκατάκριτο είδωλο.
Υπάρχει και σήμερα βωμός και θυσιαστήριο και μεμπτό είδωλο, νοητό, μέσα στις ψυχές. Βωμός το πάθος της λαιμαργίας· θυσιαστήριο η επιθυμία των ηδονών· είδωλο το πνεύμα της επιθυμίας.
Γιατί αυτός που είναι δούλος της πορνείας και παραδίνεται στις ηδονές, αρνήθηκε τον Ιησού και προσκυνεί είδωλο, έχει μέσα του το άγαλμα της Αφροδίτης, την αισχρή δηλαδή σαρκική ηδονή.
Όπως επίσης εκείνος που νικιέται από την οργή και τον θυμό και δεν ξεριζώνει τη μανία του πάθους αυτού, τον Ιησού τον αρνήθηκε και τον Άρη κρατάει μέσα του για Θεό· μπήκε δηλαδή στον ζυγό της οργής, που αυτό είναι είδωλο παραφροσύνης.
Άλλος που είναι φιλάργυρος και φιλήδονος, που κλείνει τα σπλάχνα του στις ανάγκες του αδελφού του και δεν βοηθάει τον πλησίον, τον Ιησού τον αρνήθηκε και λατρεύει τα είδωλα· γιατί έχει μέσα του του Ερμή το είδωλο και, επί πλέον, λατρεύει την κτίση και όχι τον κτίστη.
Ρίζα βέβαια όλων των κακών είναι η φιλαργυρία.
Αν λοιπόν κυριαρχήσεις σ’ αυτά και προφυλαχθείς απ’ τα παράλογα πάθη, πάτησες τα είδωλα και αρνήθηκες τη δεισιδαιμονία.
Έχεις γίνει κιόλας μάρτυς, αφοί ομολόγησες την καλή ομολογία».
