Δεν μπορεί να υπάρξει πνευματική ζωή, δεν μπορεί να ορθοποδήσει κανείς σ’ αυτήν και να προκόψει, αν η προσευχή δεν έχει σφραγίσει την ύπαρξή του και δεν έχει γίνει συστατικό της ζωής του, πραγματικά θέμα ζωής ή θανάτου γι’ αυτόν.
«Μνημονευτέον του Θεού μάλλον ή αναπνευστέον» – πρέπει να μνημονεύει κανείς τον Θεό περισσότερο και απ’ όσο αναπνέει, σημειώνει επ’ αυτού ο μέγας Πατήρ Γρηγόριος ο Θεολόγος.
Βγάλε δηλαδή την προσευχή από τη ζωή σου, και τότε θα πεθάνεις. Θα πεθάνεις πνευματικά, γιατί θα αποκοπείς από Εκείνον που είναι η Ζωή.
Και τι είναι προσευχή;
«Προσευχή είναι συνουσία και ένωση του ανθρώπου με τον Θεό», ορίζει τολμηρά ο μέγας κι αυτός διδάσκαλος άγιος Ιωάννης της Κλίμακος.
Κι είναι αυτή, για τον ίδιο, που «διατηρεί τον κόσμο, συμφιλιώνει με τον Θεό, γεννά τα δάκρυα, συγχωρεί τα αμαρτήματα, σώζει από τους πειρασμούς, προστατεύει από τις θλίψεις… τρέφει την ψυχή, φωτίζει τον νου» – σε κάνει κατοικητήριο δηλαδή του Θεού και παντοδύναμο, αλλά και γαληνεμένο στο έπακρο!
Κι ακριβώς γι’ αυτό ο διάβολος τρέμει τον προσευχόμενο άνθρωπο – η προσευχή του τον μαστιγώνει.
«Οι δαίμονες θα απομακρυνθούν από κοντά σου σύντομα, επειδή δεν θέλουν οι ανόσιοι να σε βλέπουν να στεφανώνεσαι πολεμώντας εναντίον τους με την προσευχή. Επί πλέον, θα φύγουν και επειδή τους μαστιγώνει η προσευχή σαν φωτιά».
Αρκεί βεβαίως να είναι αληθινή προσευχή, «με υφασμένο τον χιτώνα της ψυχής με το νήμα της αμνησικακίας. Ειδεμή τίποτε δεν πρόκειται να ωφεληθείς από την προσευχή» (Ιωάννης Κλίμακος).