Εισερχόμαστε, πατέρες και αδελφοί, με τη χάρη του Θεού, στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, την Εβδομάδα των Παθών, εν μέσω πειρασμών, θλί-ψεως και δοκιμασίας αίροντες τον σταυρό του παρόντος και διαλεγό-μενοι με το όντως φοβερώτατο μυστήριο τοῦ θανάτου.
Του Μητροπολίτου Φαναρίου Αγαθαγγέλου – Γενικού Διευθυντού Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
Καλούμεθα και πάλι να ζήσουμε με χαρμολύπη, αυτή την πονεμένη χαρά
για την οποία μιλούν οι Ασκη-τές τῆς ἐρήμου, το μυστήριο του Σταυρού και
την ελπίδα της Ανάστασης μακρυά από τον λειτουργικό βίο της Εκκλησίας,
όπως αυτός τελεσιουργείται μέσα στο ναό και όπως διδαχθήκαμε από μικρά
παιδιά μέχρι σήμερα. Ίσως και απέχοντες, για λόγους που επιβάλλουν η
ανθρώπινη ανάγκη και η ασθένεια, από το μυστή-ριο της Θείας Κοινωνίας.
Δεν είναι εύκολο, ιδιαίτερα για την κάθε ψυχή που αλη-θεύει ελεύθερα
στην πίστη με αγάπη και ταπείνωση, με σιωπή και διάκριση, με αγώνα και
προσευχή, με άσκηση και δάκρυα, με σταυρώσιμο ήθος και αναστά-σιμη
διάθεση, με παράδειγμα και υπόδειγμα.
Ο Νυμφίος της Εκκλησίας, ο Κύριός μας και Θεός μας, που θα λιτανευθεί
εν τω μέσω της νυκτός, θα έλθει φέτος να μας επισκεφθεί στα σπίτια μας.
Δεν θα μας
αφήσει μόνους. Άλλωστε πάντοτε αυτό έκανε με οδυνώμενη αγάπη και
παρα-φορά ερωτικής αγαθότητας. Στεκόταν στη θύρα της καρδιάς μας και την
χτυ-πούσε να Του ανοίξουμε, για να μας εισαγάγει από του «νυν» στη χαρά
της Βα-σιλείας Του. Άσχετα, αν καμμιά φορά, εμείς μαθημένοι στα
αυτονότητα και την αυτάρκεια μιας αλαζονικής πίστης το ξεχνούσαμε. Η
σχέση με τον Θεό δεν είναι μιά γνώση. Είναι κοινωνία, μυστήριο καρδιάς,
πυρακτωμένη σχέση αγάπης που τελεσιουργείται μέσα στη σιωπή.
Ο Θεός επέτρεψε να ζήσουμε αυτή τη δοκιμασία. Γιατί; Ας
προβληματι-σθούμε, ναι! Ας μη βιαστούμε όμως να απαντήσουμε και
ιδιαίτερα εκείνοι που με ένα τρόπο θορυβώδη, αυθάδη, προκλητικό,
αλαζονικό, εξουσιαστικό, με-γενθύνουν την άποψή τους λες και μπορούν να
αναδειχθούν ανώτεροι από την αγάπη και τη δικαιοσύνη του Θεού, για να
αναδειχθούν ως αρχηγοί οπαδών. «Μη λές ποτέ ότι ο Θεός είναι δίκαιος. Να
λές ότι είναι φιλάνθρωπος. Γιατί, αν δεν ήταν φιλάνθρωπος, θα είμασταν
καταδικασμένοι», λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος. Στο παράπονο δε των
δικαίων ανθρώπων- «εξεγέρθητι, Κύριε, ίνα τι υπνοίς»;- (Ψαλμ. 42ος), ο
Χριστός δίδει την δική Του απάντηση: «ο αδικών αδικησάτω έτι, και ο
ρυπαρὸς ρυπαρευθήτω έτι, και ο δίκαιος δικαιοσύνην ποιησάτω έτι, και ο
ά-γιος αγιασθήτω έτι. Ιδοὺ έρχομαι ταχύ!» (Αποκ. 22, 11-12).
Ο Εσταυρωμένος Κύριος μας προετοιμάζει, πρίν την Ανάσταση, να ζήσουμε
το νέο σκοτάδι της γης από έκτης ώρας έως ενάτης μέσα στο χρόνο του
κόσμου. Το
φως της Ανάστασης όμως είναι αυτό που φωτίζει την πορεία μας προς τα
έσχα-τα και την αιωνιότητα. Αυτό το φως μας χαρίζει ελπίδα, προσδοκία,
αγάπη, κα-λωσύνη, ειρήνη, υπομονή, αυτοθυσία, ευαισθησία, τρυφερότητα,
ανθρωπιά. Σκορπίζει ευλογίες! Αυτό το φως διακρατεί τον κόσμο από την
αποσύνθεση και τη φθορά. Φωτίζει όλη την ύπαρξη, το βίο, τη ζωή, τα
εγκόσμια και τα ουράνια. Κανένας δεν μπορεί να μας το στερήσει και να το
στερηθεί. Είναι το δώρο του Πατέρα μας, η ανάπαυσή μας, η παρηγοριά
μας, η χαρά μας! Πιστεύουμε στην Ανάσταση και προσδοκούμε την Ανάσταση.
Ξέρουμε ότι ο θάνατος του Χριστού εκμηδένισε τη δύναμη του θανάτου. Και
έτσι αντέχουμε! Ζούμε εν υπομονή με ελπίδα και προσδοκία. Ο Θεός και
Πατέρας μας επιτρέπει τη δοκιμασία μέχρι εκεί που αντέχουμε..Και όταν τα
ανθρώπινα σχήματα εξαντλούνται, τότε γίνεται το θαύμα!
Οι ναοί μπορεί να είναι κλειστοί. Να μην εισοδεύσουμε τον Εσταυρωμένο
Χριστό μας, το γλυκύ Ἔαρ της Θεοτόκου. Ο Επιτάφιος να μη λιτανευθεί το
βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής. Να αποστερηθούμε να ανάψουμε το κερί μας
στο «δεύτε λάβετε φως». Να δοξάσουμε εν χορώ στο μυστήριο της Σύναξης
τον Αναστάντα Κύριο. Κανένας όμως δεν μπορεί να μας εμποδίσει να είμαστε
γρηγορούντες. Να ψάλλουμε μαζί με την Εκκλησία τις Ακολουθίες που θα
παρακολουθούμε στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στο διαδίκτυο. Κανένας δεν
μπορεί να μας στερήσει τη χαρά να ψάλλουμε τους ανδρώδεις και
ελπιδοφόρους ὕμνους της Μεγάλης Εβδομάδας, όπως τους μάθαμε και τους
σιγοψάλλουμε. Κανένας δεν μπορεί να μας στερήσει τη δυνατότητα να
προσευχόμαστε με αγαπητική διάθεση για ό-λους εκείνους τους ευλογημένους
ανθρώπους της ιατρικής επιστήμης που δί-νουν τη μάχη στην πρώτη γραμμή
με τους «θρόμβους αίματος» της αγωνίας να κυλούν στο πρόσωπό τους και
τους πάσχοντες ασθενείς. Να ψελλίσουμε με την ελπίδα τῆς Ἀνάστασης ένα
λόγο προσευχής για τους κεκοιμημένους.
Φέτος έχουμε ενώπιόν μας μιά σωτηριολογική πρόκληση. Θα έλεγα
καλύτερα μία βιβλική παιδαγωγική πρόσκληση της χάριτος που καταρρίπτει
μέσα από τη δοκιμασία και το θάνατο τα αυτονόητα στη σχέση με τον Θεό
και τον άνθρωπο: να ξαναζήσουμε την ευθύνη μας ως πολίτες και ορθόδοξοι
άνθρωποι, και όχι ως άποικοι του κόσμου. Να επανεκτιμήσουμε τις ανάγκες
μας, τις προτεραιότητές μας, τις επιλογές μας, τα κριτήριά μας, την
αλήθεια μας, να διαλεχθούμε αυθεντικά με τον εαυτό μας. Να κάνουμε το
σπιτικό μας κατ’ οίκον Εκκλησία. Να ζήσουμε ως άνθρωποι του Θεού το
γεγονός ότι «η λύπη η-μών εις χαράν γενήσεται». Να επανεκτιμήσουμε
δοξολογικά πόσο πολύτιμο δώ-ρο είναι να μετέχουμε της Θείας Κοινωνίας
αλλά και της κοινωνίας των αδελ-φών μας που στερούμαστε, πόσο πολύτιμο
είναι το καθημερινό δώρο της υγεί-ας, πόσο όμορφη είναι η αίσθηση της
γιορτής, πόση αξία έχει να συναθροιζό-μαστε με αγάπη και ειρήνη, να
χαιρετάμε ο ένας τον άλλον, να δίνουμε τα χέρια, να αγκαλιάζουμε τους
ανθρώπους μας, να έχουμε τη δυνατότητα να εκκλη-σιαζόμαστε, να μπορούμε
να συνοδεύσουμε στην τελευταία του κατοικία τον άνθρωπό μας, πόσο ο ήχος
της καμπάνας μας θυμίζει την πνευματική και ευχα-ριστιακή διάσταση της
ζωής μας, την ποιότητα μιάς άλλης βιοτής, και μας προ-σκαλεί στο ναό,
για να ζήσουμε την ομορφιά της πίστης και της παράδοσής μας, να βιώσουμε
το μυστήριο της αγάπης του Θεού. Μένουμε σπίτι και μένουμε στην αγάπη
του Θεού! Αυτές τις άγιες Μεγάλες ημέρες ατενίζουμε μόνο τον Κύριό μας
με σιωπή. Καιρός του ποιήσαι τω Κυρίω!
Μόνο έτσι μπορούμε να διαχειρισθούμε τη λύπη αυτού του καιρού, διότι
«ανέ-στη Χριστός και ζωή πολιτεύεται» και η αγάπη αποδιώχνει τον φόβο.
Αν ο καθέ-νας μας αρχίζει να παραπονείται, να μεμψιμοιρεί, να
χαρακτηρίζει, θα πρέπει να σκεφθεί αν μπορεί να συνειδητοποιήσει την
ευθύνη του ως πολίτης και να ανα-καλύψει ως πιστός, πίσω από τα
φαινόμενα, την ουσία αυτής της βιβλικής δοκιμασίας στην πορεία προς τα
έσχατα, του μαρτυρίου και της μαρτυρίας, του πό-νου και του θανάτου, του
δώρου της ζωής.
Άλλωστε, οι πληγές που θα αφήσει πίσω της αυτή η δοκιμασία θα
συνε-χίσουν, επειδή υπάρχει η δύναμη της μνήμης, να προκαλούν την
αυθεντι-κότητα και τη συνείδηση όλων μας, αλλά ιδιαίτερα των ηγετών όλου
του κόσμου που θα κληθούν να αναμετρηθούν με την ευθύνη και την αλήθεια
τους με μέτρο και κριτήριο τον σταυρό της δοκιμασίας και του πόνου των
λαών της γης. Στο σημείο αυτό η κρίση θα είναι αμείλικτη! Γιατί ζυ-γός
της δικαιοσύνης είναι o Σταυρός του Χριστού.
Τα μέτρα που επεβλήθησαν μας καλούν σε μιά καθημερινή άσκηση που δεν
εί-ναι έξω από την πραγματικότητα της ασκητικής διάθεσης της Εκκλησίας, η
ο-ποία μας προσκαλεί να σκεφθούμε ότι ο Θεός πάντοτε και σήμερα, νυν
και αεί, μας καλεί, προσευχόμενοι αδιάλειπτα με δάκρυα και ταπείνωση, να
ξεπεράσου-με την μία και μοναδική αμαρτία μας: την αδιαφορία μας για
τον Αναστημε-νο Χριστό. Αυτή ας είναι η πασχάλια παράκλησή μας!
Ήμαρτον, Κύριε, εις τον ουρανόν και ενώπιόν Σου!
Κύριε, ελέησον! Δόξα τω Θεώ!
Καλή Ανάσταση! Καλή υγιεία! Ο Θεός μαζί μας!
Χριστός ανέστη! Αληθώς ανέστη!
