“Πλὴν
ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν
ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου,
ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς” (Λουκ. 6,
34-35).
“Ἀντίθετα, ἐσεῖς ν’ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ κάνετε τὸ καλὸ καὶ νὰ δανείζετε, χωρὶς νὰ περιμένετε νὰ πάρετε πίσω τίποτα. ῎Ετσι, ὁ Θεός, ποὺ εἶναι καλὸς ἀκόμα καὶ μὲ τοὺς ἀχάριστους καὶ τοὺς κακούς, θὰ σᾶς ἀνταμείψει μὲ τὸ παραπάνω καὶ θὰ σᾶς κάνει παιδιά του”.
Πόσο εύκολα κάνουμε εχθρούς στις μέρες μας; Ξεχειλίζει η κακία από τον νου και την καρδιά του ανθρώπου σήμερα. Τό βλέπουμε αυτό στην ευκολία με την οποία στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, αλλά και στις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, οι άνθρωποι που αναρτούν σχόλια ή τοποθετήσεις δε νοιάζονται ούτε για την αλήθεια ούτε για την διόρθωση των κακώς κειμένων του κόσμου. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να ισοπεδώσουν τους άλλους, τους οποίους θεωρούν εχθρούς. Και είναι εχθροί διότι οι πολλοί εξυπηρετούν συμφέροντα λίγων. Θέλουν να είναι κοντά στην όποια εξουσία, η οποία έχει ως μότο της το “ο άλλος τα έχει κάνει όλα λάθος”, “ο άλλος είναι τίποτα μπροστά μου”. Και το χειρότερο είναι πως η κακία που ξερνιέται διαβάζεται, επηρεάζει, γίνεται αποδεκτή ως τρόπος προσέγγισης της ζωής, ως εξυπνάδα, ως επίδειξη δύναμης.
Εχθροί γίνονται και όσοι έχουν διαφορετική άποψη από εμάς. Ιδίως σε επίπεδο θρησκευτικής πίστης, εχθροί γίνονται όσοι εντός της Εκκλησίας δεν συμφωνούν με μας ή όσοι θεωρούν πως οι δικές μας απόψεις είναι επικίνδυνες. Δεν είναι τυχαίο ότι στους κύκλους που βλέπουν τον κόσμο στην προοπτική της καταστροφής, της διάλυσης, της δαιμονοκρατίας έχει εξαφανιστεί το κριτικό πνεύμα, ο εκλεκτικισμός, η δυνατότητα του “τα πάντα δοκιμάζετε, το καλόν κατέχετε” και ό,τι προέρχεται από τον κόσμο, είναι εκ του πονηρού. Το ίδιο όμως συμβαίνει και στους εκκοσμικευμένους ανθρώπους. Όπως στα πρώτα χρόνια των διωγμών κατά της πίστης, το να προτείνει ο χριστιανός, η Εκκλησία κάτι αντίθετο από τις κρατούσες απόψεις είναι αφορμή ειρωνείας, διάλυσης, εκμηδενισμού. Κι ας ομνύουν στην ελευθερία του λόγου και στην δημοκρατία. Εχθροί οι χριστιανοί. Όπως και για πολλούς χριστιανούς εχθροί είναι οι κοσμικοί, αλλά και όσοι εκ των χριστιανών δεν βλέπουν τον κόσμο και τη ζωή με τον τρόπο του φόβου.
Το χειρότερο περνά στη νέα γενιά. Εκπαιδεύονται τα παιδιά και οι νέοι μέσα σε έναν τρόπο τοξικότητας και εχθροπάθειας και σπαταλούν τον χρόνο τους όχι για να αγαπήσουν, αλλά για να συντρίψουν τους “εχθρούς” τους, που είναι οι πλησίον τους. Και βουλιάζουν την κακία, όπως επίσης και αρνούνται να δούνε τη ζωή στο πρίσμα της αγάπης και της συγχώρεσης.
Σ’ αυτούς τους καιρούς της εχθρότητας και της κακίας, όσο κι αν φαίνεται μάταιο, η Εκκλησία θα συνεχίσει να προβάλλει τον λόγο και την προτροπή του Χριστού να αγαπήσουμε τον πλησίον μας, κυρίως όμως αυτόν που μοιάζει ή και είναι εχθρός μας. Να καταλάβουμε ότι η κακία δεν έχει νόημα, διότι πάντοτε θα βρεθεί κάποιος πιο δυνατός σ’ αυτήν και θα μας συντρίψει. Να προσευχηθούμε γι’ αυτόν που μας δυσκολεύει. Εν ανάγκη, ας αδιαφορήσουμε, χωρίς να εκδικηθούμε και να αντεπιτεθούμε. Αν μπορέσουμε, να μοιραστούμε την λύπη του. Να προσπαθήσουμε με πειθώ και παράδειγμα να δείξουμε ότι υπάρχει ο δρόμος και ο τρόπος του Χριστού. Κι αν δεν αλλάξει ο κόσμος, ο χριστιανός μπορεί να γίνει το μικρό φως που λιγοστεύει το σκοτάδι, όσο χρόνο του αφήνει ο Θεός στη ζωή. Ας ξεκινήσουμε.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
“Ἀντίθετα, ἐσεῖς ν’ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ κάνετε τὸ καλὸ καὶ νὰ δανείζετε, χωρὶς νὰ περιμένετε νὰ πάρετε πίσω τίποτα. ῎Ετσι, ὁ Θεός, ποὺ εἶναι καλὸς ἀκόμα καὶ μὲ τοὺς ἀχάριστους καὶ τοὺς κακούς, θὰ σᾶς ἀνταμείψει μὲ τὸ παραπάνω καὶ θὰ σᾶς κάνει παιδιά του”.
Πόσο εύκολα κάνουμε εχθρούς στις μέρες μας; Ξεχειλίζει η κακία από τον νου και την καρδιά του ανθρώπου σήμερα. Τό βλέπουμε αυτό στην ευκολία με την οποία στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, αλλά και στις ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, οι άνθρωποι που αναρτούν σχόλια ή τοποθετήσεις δε νοιάζονται ούτε για την αλήθεια ούτε για την διόρθωση των κακώς κειμένων του κόσμου. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να ισοπεδώσουν τους άλλους, τους οποίους θεωρούν εχθρούς. Και είναι εχθροί διότι οι πολλοί εξυπηρετούν συμφέροντα λίγων. Θέλουν να είναι κοντά στην όποια εξουσία, η οποία έχει ως μότο της το “ο άλλος τα έχει κάνει όλα λάθος”, “ο άλλος είναι τίποτα μπροστά μου”. Και το χειρότερο είναι πως η κακία που ξερνιέται διαβάζεται, επηρεάζει, γίνεται αποδεκτή ως τρόπος προσέγγισης της ζωής, ως εξυπνάδα, ως επίδειξη δύναμης.
Εχθροί γίνονται και όσοι έχουν διαφορετική άποψη από εμάς. Ιδίως σε επίπεδο θρησκευτικής πίστης, εχθροί γίνονται όσοι εντός της Εκκλησίας δεν συμφωνούν με μας ή όσοι θεωρούν πως οι δικές μας απόψεις είναι επικίνδυνες. Δεν είναι τυχαίο ότι στους κύκλους που βλέπουν τον κόσμο στην προοπτική της καταστροφής, της διάλυσης, της δαιμονοκρατίας έχει εξαφανιστεί το κριτικό πνεύμα, ο εκλεκτικισμός, η δυνατότητα του “τα πάντα δοκιμάζετε, το καλόν κατέχετε” και ό,τι προέρχεται από τον κόσμο, είναι εκ του πονηρού. Το ίδιο όμως συμβαίνει και στους εκκοσμικευμένους ανθρώπους. Όπως στα πρώτα χρόνια των διωγμών κατά της πίστης, το να προτείνει ο χριστιανός, η Εκκλησία κάτι αντίθετο από τις κρατούσες απόψεις είναι αφορμή ειρωνείας, διάλυσης, εκμηδενισμού. Κι ας ομνύουν στην ελευθερία του λόγου και στην δημοκρατία. Εχθροί οι χριστιανοί. Όπως και για πολλούς χριστιανούς εχθροί είναι οι κοσμικοί, αλλά και όσοι εκ των χριστιανών δεν βλέπουν τον κόσμο και τη ζωή με τον τρόπο του φόβου.
Το χειρότερο περνά στη νέα γενιά. Εκπαιδεύονται τα παιδιά και οι νέοι μέσα σε έναν τρόπο τοξικότητας και εχθροπάθειας και σπαταλούν τον χρόνο τους όχι για να αγαπήσουν, αλλά για να συντρίψουν τους “εχθρούς” τους, που είναι οι πλησίον τους. Και βουλιάζουν την κακία, όπως επίσης και αρνούνται να δούνε τη ζωή στο πρίσμα της αγάπης και της συγχώρεσης.
Σ’ αυτούς τους καιρούς της εχθρότητας και της κακίας, όσο κι αν φαίνεται μάταιο, η Εκκλησία θα συνεχίσει να προβάλλει τον λόγο και την προτροπή του Χριστού να αγαπήσουμε τον πλησίον μας, κυρίως όμως αυτόν που μοιάζει ή και είναι εχθρός μας. Να καταλάβουμε ότι η κακία δεν έχει νόημα, διότι πάντοτε θα βρεθεί κάποιος πιο δυνατός σ’ αυτήν και θα μας συντρίψει. Να προσευχηθούμε γι’ αυτόν που μας δυσκολεύει. Εν ανάγκη, ας αδιαφορήσουμε, χωρίς να εκδικηθούμε και να αντεπιτεθούμε. Αν μπορέσουμε, να μοιραστούμε την λύπη του. Να προσπαθήσουμε με πειθώ και παράδειγμα να δείξουμε ότι υπάρχει ο δρόμος και ο τρόπος του Χριστού. Κι αν δεν αλλάξει ο κόσμος, ο χριστιανός μπορεί να γίνει το μικρό φως που λιγοστεύει το σκοτάδι, όσο χρόνο του αφήνει ο Θεός στη ζωή. Ας ξεκινήσουμε.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
