ΠΩΣ ΟΔΗΓΗΘΗΚΑΜΕ ΣΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ;

Μαρίνα Διαµαντή

Ἡ Ἑλληνική οἰκογένεια, πρίν τριάντα-σαράντα χρόνια, ἀποτελοῦσε πρότυπο οἰκογένειας στήν Εὐρώπη ἀλλά καί στόν ὑπόλοιπο κόσµο, καθώς µέσα σέ αὐτήν κάθε ἄνθρωπος µάθαινε νά συνυπάρχει καί νά σχετίζεται µέ ἄλλους καί διαµόρφωνε τίς ἀξίες καί τίς ἀρχές πού θά τόν ἀκολουθοῦσαν σέ ὅλη του τήν ζωή.

Ἡ Ἑλληνική οἰκογένεια δέν περιοριζόταν µόνο στό νά παρέχει στά µέλη της τά πρός τό ζῆν, ἀλλά ἀποτελοῦσε φυτώριο ὑγιῶν ἀνθρώπων, καλύπτοντας ὅλες τίς ἀνάγκες τῶν µελῶν, τῆς ψυχικές καί σωµατικές καί διαµορφώνοντας τόν χαρακτῆρα τοῦ κάθε µέλους της. Δέν περιοριζόταν στούς δεσµούς αἵµατος ἀλλά ἔδινε µεγάλη σηµασία στήν ἀνάπτυξη τῶν πνευµατικῶν δεσµῶν, δηλαδή τῶν οὐσιαστικῶν στοιχείων πού ἑνώνουν τούς ἀνθρώπους. 

Αὐτοί οἱ δεσµοί εἶναι οἱ ἴδιοι στόχοι, τό κοινό πνεῦµα, ἡ ἴδια νοοτροπία. Αὐτοί οἱ πνευµατικοί δεσµοί ἑξαρτῶνται πρωτίστως ἀπό τήν σχέση τῶν γονέων. Ὅσο πιό οὐσιαστική καί ἁρµονική σχέση ἔχουν οἱ γονεῖς, τόσο πιό ἰσορροπηµένα καί ὑγιῆ θά εἶναι τά παιδιά. Ἡ σχέση τῶν µελῶν µέσα στήν οἰκογένεια ἦταν πάντα ἀπαραίτητη γιά νά ἀποκτήσουν ὅλα τά µέλη της αὐτοπεποίθηση, ἰσορροπία καί νά θωρακισθοῦν µέ τήν αἴσθηση τῆς ἀσφάλειας, πού ὅλοι ἔχουµε ἀνάγκη.

Μέ τήν πάροδο ὅµως τῶν ἐτῶν καί τήν πνευµατική παρακµή πού ἐπῆλθε στήν πατρίδα µας, ὑποβιβάστηκε ἡ σηµασία τῆς σχέσης τῶν ἀνθρώπων καί εἰδικά τῆς σχέσης τῶν συζύγων καί, κατ’ ἐπέκταση, χαλάρωσαν οἱ οἰκογενειακοί δεσµοί γιατί περιορίστηκαν στούς τύπους, ἐνῶ ξεθώριασε ἡ οὐσία. Οἱ οἰκογενειακοί δεσµοί περιορίστηκαν στούς δεσµούς αἵµατος καί ἀτόνησαν οἱ πνευµατικοί δεσµοί, αὐτοί πού κατ’ οὐσίαν τρέφουν καί στηρίζουν τά µέλη τῆς οἰκογένειας. 

Οἱ γονεῖς, παρασυρµένοι ἀπό τήν καθηµερινότητα καί ἀπό τήν ἐπιδίωξη µιᾶς πιό ἄνετης ζωῆς, στρεφόµενοι ὁ καθένας στόν ἑαυτό του, ἄφησαν σέ δεύτερη µοῖρα τήν σχέση µεταξύ τους. Γιατί θέλει κόπο καί διαρκῆ ἐπαγρύπνηση ἡ πνευµατική σχέση, κόπο τόν ὁποῖο οἱ ἄνθρωποι ἀποφάσισαν ὅτι δέν χρειάζεται νά καταβάλουν ἀφοῦ τό κοινό αἷµα ἀρκεῖ γιά νά στηρίζει τίς οἰκογένειες. Καθιερώθηκαν, λοιπόν, στήν κοινωνία µας µιά σειρά ἀπό συνήθειες πού δίνουν προτεραιότητα στή σχέση τῶν γονέων µέ τά παιδιά καί ὑποβαθµίζουν τή σχέση τῶν γονέων µεταξύ τους.

Ἔτσι, µέχρι σήµερα θεωρεῖται πολύ φυσιολογικό, ὁ γιός, ἀκόµα κι ὅταν παντρευτεῖ, νά προστρέχει στήν µητέρα του γιά νά τόν φροντίζει, ἐνῶ ἡ γυναίκα του µένει σπίτι νά φροντίζει τά δικά τους παιδιά! Αὐτό θεωρεῖται φυσιολογικό καί ἐπιβεβληµένο στούς γιούς. Καί οἱ ἄνδρες τό ἔχουν ἀποδεχθεῖ  καθώς βολεύονται µέ τίς περιποιήσεις πού τούς παρέχονται, οἱ δέ γυναῖκες γιατί διώχνουν, ἔστω καί γιά λίγο, τούς ἄνδρες ἀπό τά πόδια τους! Θεωρεῖται ἐπίσης, φυσιολογικό σήµερα ὁ πατέρας νά ἀπαιτεῖ νά µπαίνει στό σπίτι τοῦ γιοῦ του χωρίς καµµία προειδοποίηση, ὅποτε τό ἐπιθυµήσει, χωρίς σεβασµό στήν προσωπική ζωή τῶν παιδιῶν του, ἤ οἱ µητέρες ἐπιβάλουν  στίς κόρες τίς ὑποδείξεις τους, εἴτε αὐτές συµφωνοῦν εἴτε ὄχι. Οἱ πεθερές πάλι, κακίζουν τίς νύφες γιατί δέν τίς ἀφήνουν νά κάνουν ὅ,τι θέλουν µέσα στά σπίτια τῶν γιῶν τους, θεωρῶντας ὅτι ξέρουν τό γιό τους περισσότερο ἀπ’ αὐτές, ἐπειδή τόν ἔφεραν στήν ζωή..!

Αὐτές οἱ συνήθειες ὅπως καί ἄλλες παρόµοιες, εἶναι ἀποτέλεσµα τῆς κατηχήσεως τῶν παιδιῶν, ἀπό µικρή ἀκόµη ἡλικία, ὅτι ἡ ἀνώτερη σχέση στήν ζωή τους εἶναι ἡ σχέση µέ τούς γονεῖς καί µέ τούς λοιπούς συγγενεῖς καί ὄχι µέ τόν µελλοντικό ἄνδρα ἤ τή γυναίκα τους! Ὁ ἄνδρας ἤ ἡ γυναίκα εἶναι ὁ «ξένος» πού εἰσέρχεται σέ µιά οἰκογένεια, ἐνῶ παραµένει γιά πάντα ξένος ἐάν δέν συµµορφωθεῖ µέ τούς κοινωνικούς κανόνες πού υἱοθετεῖ ἡ οἰκογένεια! Ὅταν ὅµως, λείπει ἡ οὐσιαστική σχέση τῶν παιδιῶν µέ τούς γονεῖς µποροῦν τά παιδιά νά ἀντέξουν γιά πολύ αὐτήν τήν συνεχῆ ἐνασχόληση τῶν γονέων µέ αὐτά; Ἀρκεῖ ἡ σαρκική συγγένεια γιά νά αἰσθάνονται τά παιδιά ἀναπαυµένα σέ αὐτό τό “πατρονάρισµα” ὅταν δέν παραδέχονται τούς γονεῖς, σάν ἀνθρώπους, σάν προσωπικότητες; 

Ὅταν ἀτονήσουν οἱ πνευµατικοί δεσµοί, δηλαδή ὅταν λείπουν ἀπό τήν οἰκογένεια οἱ κοινές βασικές ἀρχές καί οἱ κοινοί στόχοι, δέν µπορεῖ νά ἀναπτυχθοῦν οὐσιαστικοί δεσµοί µεταξύ τῶν µελῶν, ἀλλά καταντᾶ µιά κοινωνική ὁµάδα βασισµένη ἐξωτερικά στούς τύπους, σέ ἕνα “κοινωνικό πρωτόκολλο”, ἐνῶ στήν οὐσία πρόκειται γιά ὁµάδα ἀνθρώπων ὅπου ὁ καθένας προσπαθεῖ νά ἐπιβληθεῖ στόν ἄλλο καί οἱ ἐπιθυµίες τοῦ ἑνός νά ἐπικρατήσουν ἔναντι τῶν ἐπιθυµιῶν τῶν ἄλλων. Καί ἐπειδή οἱ γονεῖς ἔχουν περισσότερη ἐξουσία πάνω στά παιδιά τους, συνήθως ἐπικρατοῦν οἱ δικές τους ἐπιθυµίες. Τό περίεργο εἶναι ὅµως, ὅτι ἐνῶ αὐτές οἱ συνήθειες δυσκολεύουν τήν ζωή τῶν παιδιῶν, αὐτά δέν προσπαθοῦν νά τίς σταµατήσουν γιατί ἔχουν πεισθεῖ ὅτι αὐτή ἡ συµπεριφορά ἐπιβάλλεται ἀπό τούς κοινωνικούς κανόνες  …

Ὁ ἄνθρωπος σήµερα ἐνδιαφέρεται µόνο γιά τόν ἑαυτό του καί ἔτσι περιορίστηκε νά ἀναπτύσσει αἰσθήµατα µόνο πρός αὐτούς πού τόν ἑνώνουν δεσµοί αἵµατος. «Εἶναι παιδί µου, εἶναι σπλάχνο µου», λένε συχνά οἱ γυναῖκες, θεωρῶντας τό παιδί τους κτῆµα τους. Ἔτσι, εἶναι βέβαιες γιά τό δικαίωµά τους νά ἐξουσιάζουν τό παιδί τους, χωρίς τελικά νά γνωρίζουν οὔτε τά στοιχειώδη γιά τόν χαρακτῆρα του.

Μοῦ εἶχε κάνει ἐντύπωση ἡ ἀπάντηση µιᾶς κοπέλας, τήν ὁποία εἶχε δώσει ἡ φυσική της µητέρα γιά υἱοθεσία, ἀµέσως µόλις γεννήθηκε, καί κάποιοι, στήν προσπάθειά τους νά τήν ἐπανασυνδέσουν µέ τήν φυσική της µητέρα, τῆς ἔλεγαν ὅτι ἡ µητέρα αὐτή τήν ἀγαπάει πολύ. Ἡ κοπέλα ἀπάντησε: «δέν µπορῶ νά καταλάβω πῶς µπορεῖ νά µέ ἀγαπάει ἀφοῦ δέν µέ γνωρίζει..!» Δέν εἶπε «πῶς µέ ἀγαπάει ἀφοῦ µέ ἔδωσε γιά υἱοθεσία» ἀλλά ἀναρωτιόταν, πολύ λογικά, πῶς ἕνας ἄνθρωπος ἀγαπάει ἕναν ἄλλο χωρίς νά τόν γνωρίζει. Πῶς µποροῦµε νά ἰσχυριζόµαστε ὅτι ἀγαπᾶµε κάποιον ὅταν δέν τόν γνωρίζουµε; Ἀρκεῖ τό γεγονός ὅτι τόν φέραµε στήν ὕπαρξη, τόν ἀγαπᾶµε; Καί ἄν τόν ἀγαπᾶµε γιατί δέν ἐνδιαφερόµαστε νά µάθουµε τί τόν κάνει εὐτυχισµένο, ἀλλά τοῦ ἐπιβάλλουµε αὐτό πού ἀρέσει σέ µᾶς – βέβαια πἀντα γιά τό καλό του!!! 

Ὁ περιορισµός τῆς οἰκογένειας, λοιπόν, στούς δεσµούς αἵµατος, φαίνεται ὅτι συντέλεσε ἀποφασιστικά στήν σηµερινή διάλυση τῆς οἰκογένειας, καθώς οἱ δεσµοί αὐτοί δέν εἶναι ἰσχυροί. Ἀποδείχθηκε ὅτι δέν ἀρκεῖ τό κοινό αἷµα γιά νά ἀποκτήσουµε τήν γνώση τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Οἱ σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἀπαιτοῦν δουλειά καί κόπο. Δέν µᾶς ἑνώνει τό αἷµα ἀλλά µᾶς ἑνώνει ἡ πνευµατική σχέση, ἡ ὁποία µπορεῖ νά ἀναπτυχθεῖ µέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, εἴτε εἶναι συγγενεῖς εἴτε ὄχι. Μακάρι τό κοινό αἷµα νά γινόταν καί κοινό πνεῦµα! Τί πιό ὡραῖο, νά χαίρονται τά παιδιά καί µετά τό γάµο τους, νά βρίσκονται στό σπίτι τῶν γονέων τους; Μαζί ὅµως! Γιατί πρέπει ὁ γιός µόνος νά ἀναζητᾶ τήν µητέρα του καί νά µήν φέρνει καί τήν γυναίκα του µαζί; 

Δυστυχῶς, σπανίζει σήµερα ἡ συναντίληψη µέσα στίς οἰκογένειες. Σήµερα, καθένας περιορίζεται στό τί θέλει ὁ ἴδιος, ἀδιαφορῶντας γιά τό τί θέλουν οἱ ἄλλοι. Τά ζευγάρια ἔπαυσαν νά ἀναζητοῦν τήν ὁλοκλήρωσή τους ὁ ἕνας στόν ἄλλο καί ὁ βασικός λόγος γιά τόν ὁποῖο βρίσκονται µαζί, εἶναι τό νά ἀποκτήσουν παιδιά. Δηλαδή, δέν ὑπάρχει ἄλλος λόγος γιά νά ἐγκαταλείψουν τήν καλοπέρασή τους καί τήν φροντίδα τοῦ ἑαυτοῦ τους, παρά µόνο νά ἀποκτήσουν παιδιά, τά ὁποῖα θά εἶναι προέκταση τοῦ ἑαυτοῦ τους, ὅπως συνηθίζουν οἱ γυναῖκες νά λένε, δηλαδή, θά εἶναι “ταµένα” ἐφ’ ὅρου ζωῆς νά ὑπακούουν στίς µητέρες τους καί νά ἱκανοποιοῦν τίς ἀνάγκες τους! Γιατί εἶναι φυσικό ἐπακόλουθο, ὅταν δέν ἀναπτύσσεται οἱ σχέση τῶν γονέων µεταξύ τους, νά ἀναπτύσσεται ὡς ὑποκατάστατο ἡ σχέση τῶν γονέων µέ τά παιδιά. Οἱ γονεῖς δηλαδή, ἐξαρτῶνται ἀπό τά παιδιά τους ὅπως θά ἔπρεπε νά ἐξαρτῶνται ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο, πρᾶγµα πού ἔχει ὀλέθριες ἐπιδράσεις στά παιδιά.

Ἀντί νά τό συνειδητοποιήσουµε αὐτό, ὡς κοινωνία καί νά προτάξουµε τήν σχέση τῶν συζύγων ὡς τήν πιό σηµαντική, ὥστε νά µεγαλώνουµε ὑγιῆ παιδιά καί νά εὐδοκιµήσουν οἱ οἰκογένειες, πρεσβεύουµε τό ἀντίθετο, ὅτι δέν ἔχει σηµασία ἡ σχέση τῶν γονέων ἀρκεῖ τά παιδιά νά ἐξαρτῶνται ἀπόλυτα ἀπό αὐτούς ἐφ’ ὅρου ζωῆς! Καί φθάσαµε σήµερα νά ἀριθµοῦµε πολλῶν εἰδῶν οἰκογένειες! Φθάσαµε νά λένε δηµόσια οἱ πολιτικοί ὅτι οἱ οἰκογένειες πού ἀποτελοῦνται ἀπό δύο µητέρες καί παιδιά ἤ δύο πατέρες καί παιδιά εἶναι τό ἴδιο µέ τίς οἰκογένειες πού ἀποτελοῦνται ἀπό πατέρα, µητέρα καί παιδιά! Καί πώς εἶναι ρατσιστική στάση τό νά µήν ἀποδέχεται ἕνας πολίτης αὐτήν τήν “προοδευτική” ἐξέλιξη τῆς κοινωνίας µας!

Πῶς µπορεῖ ἄραγε νά ἀναπτυχθεῖ ἰσορροπηµένα ἕνα παιδί σέ µιά τέτοια οἰκογένεια µέ δύο µητέρες χωρίς τόν πατέρα ἤ µέ δύο πατέρες χωρίς τήν µητέρα; Δηλαδή, οἱ “κοινωνικοί” κανόνες σήµερα ἔχουν ἀπορρίψει τήν παραδοχή ὅτι ἕνα παιδί χρειάζεται καί τό πρότυπο τοῦ πατέρα καί τῆς µητέρας γιά νά ἀναπτυχθεῖ ὑγιῶς; Ἔχουµε φθάσει σέ τέτοια τελειότητα, ἄνδρες καί γυναῖκες, ὥστε ἔχουµε ὁλοκληρωθεῖ ὡς ἄνθρωποι ὁ καθένας µόνος του, χωρίς τήν συνδροµή τοῦ ἄλλου φύλου; 

Ἄν θέλουµε ὡς κοινωνία νά ἐξελιχθοῦµε καί νά προοδεύσουµε τό πιό λογικό εἶναι νά κρατήσουµε τά θετικά στοιχεῖα τῶν παλαιοτέρων γενεῶν, πού εἶχαν ἀποδεδειγµένα καλά ἀποτελέσµατα καί νά προχωροῦµε ἀπό κεῖ καί πέρα, ἀναπτύσσοντας καί ἄλλα στοιχεῖα στήν ἴδια, πετυχηµένη βάση. Δέν χρειάζεται νά ξανά-ἀνακαλύψουµε τόν τροχό! Ἄν θέλουµε νά ἐπανοικοδοµήσουµε τήν Ἑλληνική οἰκογένεια ἀρκεῖ νά ἀφήσουµε τούς τύπους καί τά οἰκογενειακά πρωτόκολλα καί νά ἀσχοληθοῦµε µέ τήν ἀνάπτυξη τῶν οὐσιαστικῶν σχέσεων, οἱ ὁποῖες δέν περιορίζονται σέ αὐτήν τήν πρόσκαιρη ζωή, ἀλλά διατηροῦνται αἰωνίως!