Η Κυριακή των Αγίων Πατέρων, που η Εκκλησία μας εορτάζει κατά την περίοδο της Πεντηκοστής, είναι, αφιερωμένη στη Μνήμη των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων της Α’ εν Νικαία Οικουμενικής Συνόδου, στην οποία παρέστησαν και έδωσαν τη μαρτυρία τους υπέρ της πίστεως ο Μέγας Αθανάσιος και ο άγιος Σπυρίδων, ο θαυματουργός.
Η Σύνοδος, εν Αγίω Πνεύματι, εξέφρασε την παραδοθείσα πίστη της Εκκλησίας και διατύπωσε τη δογματική διδασκαλία αυτής περί του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδας, το Υιού και Λόγου του Θεού, του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Η αξία της Α’ Οικουμενικής Συνόδου βρίσκεται στο γεγονός ότι περιφρούρησε τη ζωή από την αιρετική διδασκαλία του Αρείου και των οπαδών του, που δίδασκαν ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά άνθρωπος. Αυτό είναι η μεγαλύτερη αίρεση όλων των αιώνων. Γιατί, όπως τόνισαν οι Άγιοι Πατέρες, αν ο Χριστός είναι κτίσμα, δηλαδή άνθρωπος, τότε πώς μπορεί να σώσει τον άνθρωπο;
Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το όνομα του Χριστού φανερώνει ολόκληρη την Αγία Τριάδα. «Η του Χριστού προσηγορία του παντός έστιν ομολογία. Δηλοί γαρ τον τε χρίσαντα Θεόν και τον χρισθέντα Υιόν και το χρίσμα, το Πνεύμα» (Μ. Βασίλειος). Ο Θεός του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ αποκαλύφθηκε σ’ εμάς στο πρόσωπο του Χριστού με τη σάρκωσή Του. Ο Σαρκωμένος, λοιπόν, Λόγος του Θεού, ο ιστορικός Θεάνθρωπος Ιησούς, είναι ακριβώς η ουσία της Αποκαλύψεως του Θεού, η ουσία τις πίστεως.
Στο πρόσωπο του Θεανθρώπου Χριστού δόθηκε η μεγάλη μάχη και νικήθηκε κατά κράτος η δύναμη της αμαρτίας, η κατάρα του νόμου, η αδυσώπητη μοίρα των θνητών, το κράτος του θανάτου. Όσοι βαπτίζονται στο όνο¬μα της Αγίας Τριάδας και ενδύονται τον Κύριο και εισέρχονται στο Σώμα Του, την Εκκλησία, με τη Χάρη του Πνεύματος οικειοποιούνται τούτη τη νίκη.
Η ορθόδοξη ταυτότητά μας
Οι Άγιοι Πατέρες μάς δίνουν το μήνυμα μιας νέας προσπάθειας για εσωτερική και εξωτερική ελευθερία, για τη βίωση της ταυτότητάς μας. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι να αφήσουμε τον εαυτό μας να πυρακτωθεί στη φλόγα της δικής τους φλογερής εμπνεύσεως. Διότι, εκείνοι γνωρίζουν ότι ο μέγιστος εχθρός ενός λαού είναι η απώλεια της αυτοσυνειδησίας του, η φθορά της πολιτισμικής του ιδιοπροσωπίας και η αλλοίωση του ήθους του.
Η ουσιαστικότερη υπεκφυγή του ανθρώπου από τον εαυτό του και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει είναι να νομίζει ότι η ουσία βρίσκεται στο περιεχόμενο των αιτημάτων του και όχι στο ήθος του. Μόνο με τη διατήρηση και φύλαξη της ταυτότητας και της αυτοσυνειδησίας μας, μπορούμε να είμαστε μάρτυρες της πίστεως και του πολιτισμού μας, μάρτυρες του εαυτού μας και άξιοι να έχουμε στα χέρια μας τα κειμήλια και την παράδοσή μας, χρόνους χιλιάδες φυλαγμένα στην καρδιά από γενιά σε γενιά.
Με άλλα λόγια, πρέπει να εκκεντρισθούμε στην Εκκλησία, για να μεγαλώσουμε μέσα της και να ζήσουμε μέσα σ’ εκείνη τη μυστηριακή παράδοση, που περιλαμβάνει το σύνολο των αποκαλύψεων και των οραμάτων, την πρόγευση της μέλλουσας ζωής και μακαριότητας.
