H Αμμά (μαμά) της ερήμου..Μητερικόν.
Στην έρημο ήταν ο αββάς ο Γέροντας δηλαδή αλλά ήταν και η Αμμάς η Μητέρα (αμμά=μαμά αυτή η κοινή αλήθεια της συνήχησης στις γλώσσες είναι καταπλητική) από όπου το Γεροντικόν αλλά εξού και το Μητερικόν..
Το Μητερικόν βρίθει από Ανώνυμες Αγίες που ασκήτεψαν στις εσχατιές και βάθη της ερήμου αθέατες φιγούρες της υψηλής πνευματικότητας. Γι αυτό και σημειώνονται εύστοχα ως Ανώνυμη Α , Β ….και ούτω καθεξής 25 Ανώνυμες αναφέρονται. Έγκλειστες, αόρατες, σαλές μονάστριες… που έδρασαν κυρίως 9ο και 10 αι μ.Χ σε Αίγυπτο Παλαιστίνη Συρία στην έρημο.
Πολλές ασκήθηκαν ως άνδρες μοναχοί με ονόματα ανδρικά καλογερίστικα
και αποκαλύφθηκε η ταυτότητα του φύλου τους μόνο κατά την κοίμηση τους όπως η Αγ Αθανασία από την Αντιόχεια κατά κόσμον συμβία του Αγ Ανδρόνικου. Αυτές σαρκάζουν την τρανσομανία των ημερών μας .. Αυτές άλλαξαν τον ενδυματολογικό κώδικα για ν΄αγιάσουν….φόρεσαν το ανδρικό χιτώνιο του αόρατου πολέμου και ρίχθηκαν στη πιο δύσκολη μάχη.. ένας καλώς νοούμενος γυναικείος ασκητικός φεμινισμός.. Ασκητικός ”φεμινισμός” διεκδίκησαν ίσα δικαιώματα άσκησης στην εμπειρική θεολογία.
Κάποιες διαβίωσαν ως αμμάδες κανονικές της ερήμου που αξιώθηκαν εξαίσια και θαυμάσια όπως μια Ανώνυμη που επί 60 χρόνια ασκήθηκε στο κελί της δεν την είδε ποτέ κανείς και λίγο πριν την κοίμηση της είχε μια θεωρία με τον Μάρτυρα της περιοχής και τέλος προγνώρισε το θάνατό της και χωρίς να ασθενήσει ετελειώθη αλλά και παραδόξως ειρηνικά αυτο-ενταφιάστηκε ”εαυτήν ενταφιάσασα”..
Αξιώθηκαν θεωρίες αφού πέτυχαν το ”μακάριοι οι καθαροί την καρδίαν ότι αυτοί τον Θεόν όψονται” καθώς ” ἔθηκε τὸν ὀφθαλμὸν αὐτοῦ ἐπὶ τὰς καρδίας αὐτῶν δεῖξαι αὐτοῖς τὸ μεγαλεῖον τῶν ἔργων αὐτοῦ.. ἵνα διηγῶνται τὰ μεγαλεῖα τῶν ἔργων αὐτοῦ.”Σοφ. Σειρ. 17,8
Μια Ανώνυμη έγκλειστη σε τάφο ασκήθηκε για δεκαετίες επικοινωνούσε μόνο από μια οπή και είχε οσιακό τέλος. Πήρε αυτή την απόφαση γιατί σκανδάλισε με την ομορφιά της έναν νέο που τη ζήτησε. Άλλη με τη χτένα του αργαλειού έβγαλε τα μάτια της γιατί τα πόθησε κάποιος.
Άλλη έγινε αόρατη για χρόνους πολλούς στην έρημο αυτή τους έβλεπε όλους οι άλλοι δεν μπορούσαν να τη διακρίνουν και φάνηκε μόνο λίγο πριν την κοίμηση της.
Άλλη έφυγε από την κοσμική ζωή όταν την πόθησε κάποιος για να μην βλάψει τη ψυχή του.. Έζησε χρόνια και χρόνια με τα φασόλια ή μπιζέλια που είχε σε ένα καλαθάκι όταν πρωτόγινε αναχωρήτρια. Έζησε το θαύμα του πολλαπλασιασμού άρτων και ιχθύων.
Μερικές τις έτρεφαν τα κοράκια που τους έφερναν τα χρειαζούμενα για την επιβίωση τους σαν τον Προφήτη Ηλία.
Μια από τις κρυπτο-αγίες της ερήμου ήταν σαλή.
Οι μοναχές την εύρισκαν να κοιμάται τα μεσημέρια μεθυσμένη ( μεθύστρια εστί) σε λήθαργο στο λιθόστρωτο της μοναστηριακής αυλής και τις νύχτες έξω από τα αφοδευτήρια και η ηγουμένη είχε το δίλλημα να την αποβάλει από τη μονή ή να την κρατήσει. ήταν τότε που κατά θεία παραχώρηση διορατικός αββάς επισκέφθηκε τη μονή και έγινε μέτοχος του προβλήματος. Παραμόνεψε τη νύχτα όταν η αδελφότητα ησύχαζε και την είδε να σηκώνεται και να προσεύχεται ολονύκτια με έπαρση χειρών… Όταν το αποκάλυψε στην ηγουμένη πρώτον η σαλή έφυγε από τη μονή και η ηγουμένη οίκτιρε εαυτόν γιατί την είχαν τόσο κακολογήσει …. Μόνο ο Θεός ξέρει πόσους κρυπτο-αγίους έχει ”τω Θεώ τω γινώσκοντι μόνω πόσους κρυπτούς έχει δούλους’‘.. Κατά το «μη κρίνετε κατ΄ όψιν, αλλά τήν δικαίαν κρίσιν κρίνατε» (Ιω. ζ)
Η Αγία Θωμαίς αγίασε στην έρημο αν και δεν ήταν ασκήτρια.
Εδώ υπήρξε μια θεαματική ανατροπή. Ήταν η 18χρονη γυναίκα του γιου του αββά που ήταν ψαράς. Όταν αυτός μια μέρα πήγε στ΄ανοιχτά ο αββάς ρίχτηκε στη νύφη του. Εκείνη αρνήθηκε να υποκύψει και είπε καλύτερα να μ’ έκοβες στα δυο παρά να υποστώ αυτή την ατίμωση. Με το σπαθί του γιου του την έκοψε στα δυο ο θερμόαιμος αββάς αλλά αμέσως τυφλώθηκε. Όταν ανακαλύφθηκε το γεγονός οι αββάδες της ερήμου διέταξαν να θαφτεί με τιμές μιας αμμάς η κόρη μάρτυρας..
Το ρεζουμέ.. Η ουσία δεν βρίσκεται στο περίβλημα αλλά στο περιεχόμενο δεν είναι στο σχήμα σύμβολο αλλά στον καρδιακό πυρήνα της ύπαρξης δεν έχει να κάνει με αξίωμα και θέση αλλά με το εσώρασο της ψυχής..
Αλλά η πιο μεγάλη Αμμάς ήταν η ίδια η έρημος..που εξέθρεψε πνευματικά τόσες ανεξίτηλες προσωπικότητες του ασκητισμού…
